بلاگ

اکثر رانندگان می‌دانند که باید روغن پیشرانه را به‌صورت منظم بررسی و در صورت نیاز آن را تعویض کنند یا تا حد معین به پیشرانه اضافه نمایند اما اکثر آن‌ها بررسی روغن گیربکس را فراموش می‌کنند. درست همانند پیشرانه، گیربکس دستی یا اتوماتیک نیز برای روان کاری به روغن خاص خود متکی است و خالی شدن گیربکس از روغن می‌تواند بسیار خطرناک باشد و هزینه‌های زیادی را به مالک تحمیل کند

ما نمی‌توانیم افرادی که را به‌صورت منظم روغن گیربکس خودروی خود را بررسی نمی‌کنند سرزنش کنیم. در بسیاری از خودروها این کار سختی خواهد بود مگر اینکه شما یک تکنسین ماهر و آموزش دیده برای این کار باشید. برخی خودروهای مدل جدید دارای لوله و میله اندازه‌گیری روغن گیربکس هستند اما خب این میله چیزی نیست که شما در گاراژ خانه داشته باشید. البته می‌توانید این میله اندازه‌گیری را از نمایندگی تهیه کنید اما واقعیت این است که راه ارزان‌تر و راحت‌تر برای بررسی روغن گیربکس مراجعه به تعویض روغن و تعمیرگاه خواهد بود. همچنین برخی خودروها دارای دستگاه اندازه‌گیری سطح روغن الکترونیکی هستند و این میزان در داشبورد به نمایش درمی‌آید هرچند تعداد آن‌ها در کشور ما زیاد نیست.

  

چگونه روغن گیربکس را چک کنیم؟

برای بررسی میزان روغن گیربکس در خودروهای اتوماتیک و دستی روش های مختلفی وجود دارد که در ادامه به آنها می پردازیم.

• خودروهای دارای میله اندازه‌گیری

در برخی خودروها شاهد روش ساده‌ای هستیم. برخی گیربکس‌ها دارای میله اندازه‌گیری مشابه آن چیزی است که برای اندازه‌گیری روغن پیشرانه بکار می‌رود. اگر خودروی شما چنین حالتی دارد بررسی میزان روغن گیربکس چند دقیقه بیشتر طول نخواهد کشید.

ابتدا میله اندازه‌گیری روغن گیربکس را پیدا کنید. این میله شبیه میله‌ای خواهد بود که برای روغن پیشرانه بکار می‌رود اما در بخش پشتی یا پیشرانه یا کنار آن قرار دارد. اگر میله را پیدا کردید خودرو را روی سطح صافی پارک کنید. اگر سطح صاف نباشد میله اندازه‌گیری میزان درست روغن را نشان نخواهد داد. در این حالت گیربکس را در حالت پارک یا خلاص قرار دهید و البته ترمزدستی را نیز بکشید. در این حالت اجازه دهید پیشرانه در دور آرام گرم شود. زمانی که پیشرانه گرم شد با دقت میله اندازه‌گیری را بیرون بکشید، آن را تمیز کنید و سپس دوباره به لوله بازگردانید. به آرامی میله را دوباره بیرون بکشید و میزان روغن را از روی آن تشخیص دهید.

اگر میزان روغن گیربکس کم باشد نیازمند قیف و نوع مناسب روغن گیربکس خواهید بود تا بر میزان آن اضافه کنید. البته فراموش نکنید که قبل از این کار پیشرانه را حتماً خاموش ‌کنید. روغن گیربکس معمولاً درست به لوله میله اندازه‌گیری ریخته می‌شود و این کار به آرامی انجام می‌شود. در این مدت میزان روغن اضافه شده را با استفاده از میله اندازه‌گیری بررسی کنید تا از حد معینی بیشتر نشود. قبل از آنکه روغن را به گیربکس اضافه کنید دقت داشته باشید به رنگ روی میله اندازه‌گیری در بار اول دقت کنید. رنگ روغن گیربکس باید قرمز تیره یا قهوه‌ای روشن باشد. در صورتی که رنگ قهوه‌ای تیره یا سیاه را دیدید بهتر است به دنبال تعویض روغن گیربکس و فیلتر آن در آینده نزدیک باشید. اگر روغن بوی سوخته می‌دهد احتمالاً مشکلی در گیربکس وجود دارد.

 

• خودروهای بدون میله اندازه‌گیری

در حالت کلی باید دانست روش استفاده از میله اندازه‌گیری شامل خودروهایی است که از گیربکس اتوماتیک استفاده می‌کنند؛ و به‌صورت کلی خودروهای گیربکس دستی فاقد چنین چیزی هستند هرچند برخی استثناها برای هر دو دسته وجود دارد. اگر خودروی شما گیربکس دستی دارد احتمالاً بررسی میزان روغن گیربکس زمان بیشتری خواهد خواست. برای اندازه گیربکس روغن گیربکس پراید، تیبا، خانواده پژو شامل پارس، ۴۰۵ و ۲۰۶ بهتر است مراحل زیر را طی کنید.

ابتدا خودرو را روی سطح صافی پارک کنید و با استفاده از جک بخش جلو و عقب خودرو را بالا ببرید یا اینکه خودرو را روی چاله تعویض‌روغنی پارک کنید. مطمئن شوید بخش جلو و عقب خودرو در یک سطح و به‌صورت تراز قرار دارند. در زیر خودرو محل گیربکس و پیچ فیلر را پیدا کنید. این پیچ در کنار گیربکس قرار دارد. البته این پیچ را نباید با پیچ تخلیه اشتباه بگیرید چراکه پیچ تخلیه هم در وضعیتی مشابه است اما در بخش پایین‌تری نصب می‌شود. با ادامه مراحل می توانید سطح روغن گیربکس خودروهایی همچون پراید و پژو را بررسی نمایید.

برای چک کردن روغن گیربکس با استفاده از یک آچار پیچ را باز کنید و در نظر داشته باشید که شاید روغن گیربکس بیرون بریزد بنابراین توصیه می‌کنیم همراه خود یک دستمال داشته باشید و زیر گیربکس دهان خود را باز نکنید! وقتی پیچ را باز کردید به داخل گیربکس نگاه کنید. میزان روغن باید درست در پایین سوراخ فیلر باشد. اگر نمی‌توانید آن را ببینید از انگشت خود استفاده کنید تا محل نشستن آن را ببینید. وقتی کار بررسی میزان روغن گیربکس تمام شد در صورت نیاز واشر پیچ را تعویض و پیچ را سفت کنید و جک‌ها را پایین بیاورید. اگر میزان روغن گیربکس کم باشد باید به آن اضافه کنید که کار سختی است و این کار را نمی‌توانید به‌صورت مستقیم انجام دهید به همین خاطر سرراست‌ترین کار استفاده از پمپ برای اضافه کردن روغن گیربکس خواهد بود تا در نهایت میزان آن به پایین سوراخ پیچ فیلر برسد.

 

دود خارج شده از اگزوز خودرو به خوبی وضعیت سلامت قوای محرکه را نشان می‌دهد. در حالت عادی از اگزوز خودرو دود خاصی مشاهده نمی‌شود اما درصورتی‌که شاهد دود سیاه ماشین باشید قطعاً مشکلی در پیشرانه وجود خواهد داشت

پیش از پرداختن به این موضوع بهتر است بدانیم منظور از دود سیاه چیست. در واقع دود سیاه خروجی از اگزوز شامل ذرات دوده و آلاینده است که از سیستم اگزوز خارج می‌شوند. اگر این دود به‌صورت ضخیم و مشکی باشد به معنی سوختن بنزین زیاد و هوای کم در پیشرانه خواهد بود؛ اما سؤال این است که چه عواملی باید دود سیاه ماشین می‌شوند؟ پاسخ کوتاه به این سؤال مشکل در قطعاتی همچون فیلتر هوا و انژکتورهای سوخت خواهد بود اما در ادامه به‌صورت مفصل به این موارد پرداخته‌ایم.

• فیلتر هوای کثیف و گرفته

درصورتی‌که گردوغبار باعث مسدود شدن فیلتر هوا شوند هوای کافی به سیلندر نخواهد رسید و به همین خاطر بنزین بیشتری خواهد سوخت. نهایتاً این موضوع می‌تواند یکی از دلایل علت دود سیاه ماشین باشد. جدای از این موضوع، به دلیل تحت‌فشار قرار گرفتن پیشرانه در شتاب گیری‌های سنگین شاهد خروج دود سیاه از اگزوز خواهید بود که دلیل آن عدم تزریق به موقع و درست مخلوط سوخت و هوا به سیلندر است.

• انژکتورهای سوخت معیوب

انژکتورهای سوخت کارا و مطلوب باعث می‌شوند سوخت به خوبی و به میزان دقیق و مساوی در هر سیلندر اسپری شود؛ اما درصورتی‌که انژکتورها در زمان درست بسته نشده یا کثیف و خراب باشند سوخت بیشتری وارد محفظه احتراق خواهد شد و در این حالت نسبت مناسب سوخت و هوا به هم خواهد خورد چراکه برخی انژکتورها مسدود هستند و سوخت کافی را به سیلندرها نمی‌رسانند. به همین خاطر بنزین نسوخته باعث ایجاد ماده‌ای خواهد شد که نهایتاً به‌صورت دود سیاه از اگزوز خارج می‌شود.

• سنسور MAF خراب

سنسور جریان هوای انبوه MAF وظیفه تشخیص میزان هوای ورودی به پیشرانه را بر عهده دارد و این امر می‌تواند میزان سوخت تزریقی به داخل سیلندر را نیز تعیین کند. عملکرد این سنسور برای انجام دقیق فرایند احتراق در سیلندرها ضروری است و هرگونه عیب در آن می‌تواند منجر به کاهش توان پیشرانه و خروج دود سیاه ماشین شود.

• دریچه EGR معیوب

سیستم EGR باعث کاهش آلایندگی اکسیدهای نیتروژن می‌شود و این کار را از طریق چرخش دوباره بخشی از گازهای اگزوز انجام می‌دهد. به همین خاطر خرابی EGR می‌تواند علت دود سیاه ماشین باشد

• سنسور اکسیژن خراب

این سنسور در لوله خروجی از محفظه سوخت در موتور نصب شده و غلظت اکسیژن در دودهای خروجی از موتور را اندازه‌گیری می‌کند. این اطلاعات به کامپیوتر موتور (ECU) ارسال شده که با استفاده از آن‌ها می‌تواند مقدار مناسبی از سوخت را تزریق کرده و عملکرد موتور را بهینه کند. به همین خاطر عملکرد نادرست سنسور اکسیژن منجر به کاهش کارایی پیشرانه و دود سیاه ماشین خواهد شد.

رینگ پیستون‌های آسیب دیده

یکی دیگر از دلایل احتمالی خروج دود سیاه از اگزوز خودرو می‌تواند آسیب‌دیدگی رینگ پیستون‌ها باشد. این قطعات از ورود و نشت روغن‌موتور به داخل محفظه احتراق جلوگیری می‌کنند و اگر مشکلی در آن‌ها وجود داشته باشد روغن‌موتور وارد سیلندر خواهد شد و سوختن آن به همراه بنزین و هوا سبب خروج دود سیاه می‌شود.

• رسوب ذرات در پیشرانه

علت بعدی دود سیاه ماشین رسوب ذرات آلاینده در پیشرانه است. زمانی که پیشرانه جدید باشد بدون مشکل کار خواهد کرد اما پس از گذشت چندین سال شرایط برای قلب تپنده خودرو بدتر شده و فراورده‌های ناشی از سوختن بنزین در بخش‌هایی همچون محفظه احتراق و انژکتورها رسوب خواهند کرد. چنین موادی می‌توانند با گذشت زمان سبب کاهش کارایی پیشرانه و خروج دود سیاه از اگزوز شوند.

رفع مشکل دود سیاه اگزوز ماشین

برای رفع این مشکل روش‌هایی وجود دارد که به برخی از آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

• تعویض فیلتر هوا

فرایند احتراق در پیشرانه‌های درون‌سوز نیازمند ورود میزان دقیق بنزین و هوا به داخل سیلندر است. اگر میزان هوای ورودی به پیشرانه کم باشد بنزین به میزان بیشتری خواهد سوخت و دود سیاهی از اگزوز دیده خواهد شد. بنزین باید به‌صورت کامل بسوزد تا فراورده آن دی‌اکسید کربن و بخار آب باشد. در این حالت خبری از دود سیاه نخواهد بود اما اگر فیلتر هوای خودرو در زمان معین تعویض نشود مشکلاتی پیش خواهد آمد. به همین خاطر باید در فواصل زمانی معین نسبت به تمیز و تعویض کردن این فیلتر اقدام شود.

• استفاده از سیستم تزریق سوخت ریل مشترک

در خودروهای دیزلی مدرن از سیستم تزریق سوخت ریل مشترک استفاده می‌شود. این سیستم که تزریق سوخت پرفشار را انجام می‌دهد از سوپاپ‌های سولنوئید برای عملکرد خود استفاده می‌کند. با استفاده از این سیستم به‌ندرت شاهد دود سیاه در خودروهای دیزلی خواهید بود.

• استفاده از افزودنی‌های سوخت مجاز

همان‌طور که گفته شد با گذشت زمان ذرات آلاینده و رسوبات در انژکتورها و محفظه احتراق وجود خواهد داشت و مخلوط سوخت و این ذرات باعث کاهش کارایی پیشرانه خواهد شد. خوشبختانه در فروشگاه‌های مجاز و مورد تائید افزودنی‌هایی وجود دارند که با شست و شوی انژکتورها و محفظه احتراق باعث از بین رفتن رسوبات و افزایش کارایی پیشرانه می‌شوند.

• تعویض رینگ پیستون‌های خراب

درصورتی‌که علت دود سیاه ماشین از رینگ پیستون‌های خراب باشد حتماً در اسرع وقت نسبت به تعویض آن‌ها اقدام کنید چراکه در صورت بی‌توجهی به این کار هزینه‌های بیشتری گریبان گر شما خواهد شد. 

• تعویض سنسورهای معیوب

اگر مکانیک شما تشخیص داد علت دود سیاه خروجی از اگزوز خودرو به عملکرد نادرست سنسور MAF یا اکسیژن مربوط است بنابراین با تعویض آن‌ها چنین مشکلی رفع خواهد شد. 

 

علت دود سیاه ماشین انژکتوری

از جمله دلایل خروج دود سیاه از خودروهای انژکتوری می‌توان به کثیفی و گرفتگی فیلتر هوا، خرابی انژکتورهای سوخت، آسیب دیدن رینگ پیستون‌ها، خرابی سنسور MAF و اکسیژن و… اشاره کرد.

 

رفع دود سیاه اگزوز

برای رفع مشکلات دود سیاه اگزوز روش‌هایی همچون استفاده از انژکتورشوی مورد تائید، تعویض سنسور MAF و اکسیژن معیوب، تعویض فیلتر هوا و تعویض رینگ پیستون‌های آسیب دیده وجود دارد.

 

 

خودروهای درون‌سوز از هزاران قطعه مختلف تشکیل شده‌اند و طبیعی است که با گذشت زمان برخی مشکلات را بروز دهند و یکی از رایج‌ترین و کلافه کننده ترین مشکلات وسایل نقلیه لرزش آن‌هاست. لرزش خودرو معمولاً به‌صورت تدریجی شروع شده و با گذشت زمان بدتر می‌شود. شاید از خودتان بپرسید علت لرزش خودرو چیست؟ 

علت لرزش خودرو می‌تواند ناشی از یک مشکل ساده همچون بالانس چرخ باشد که هزینه کمی خواهد داشت. شاید هم مشکل حادتر و هزینه بری همچون سیستم تعلیق و فرمان باشد. حل این مشکل در مراحل اولیه قطعاً منطقی‌تر خواهد بود چراکه با گذشت زمان و بی‌توجهی به آن احتمال آسیب بیشتر خودرو وجود خواهد داشت. 

علت لرزش خودرو چیست؟

1- مشکلات پیشرانه و فرسودگی شمع‌های ماشین

گاهی اوقات لرزش و تکان‌های خودرو به بخش پیشرانه ارتباط دارد زیرا قلب آهنین خودرو نمی‌تواند هوا یا سوخت کافی را دریافت کرده و یا اینکه مشکلی در شمع‌ خودرو وجود دارد. از جمله نشانه‌هایی که حاکی از مرتبط بودن لرزش خودرو به پیشرانه است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• لرزش یا تکان‌های نامتعارف در زمان شتاب گیری
• لرزش محسوس در محدوده سرعت خاص
• عدم لرزش و سواری مطلوب برای مدت‌زمانی خاص و شروع لرزش پس از آن

این نشانه‌ها می‌توانند حاکی از فرا رسیدن زمان تعویض شمع‌ها باشند. اگر شمع‌ها مشکلی نداشته باشند شاید علت لرزش خودرو به وایر شمع‌ مربوط باشد. همچنین بهتر است نگاهی به فیلتر هوا بیندازید و در صورت نیاز آن را تعویض کنید.

  

2- دسته‌موتورهای خراب

دسته‌ موتور باعث حفظ در جایگاه خود می‌شود. در حقیقت پیشرانه توسط دسته‌موتورها به شاسی متصل شده است. این قطعات مهم در انواع و ابعاد مختلفی تولید می‌شوند و معمولاً از جنس فلز و لاستیک هستند. بخش فلزی دسته‌موتور انسجام ساختاری موردنیاز برای حفظ پیشرانه در جای خود را فراهم می‌سازد و بخش لاستیکی نیز لرزش‌های قلب تپنده خودرو را جذب می‌کند. البته که این قطعه مهم با گذشت زمان مستهلک می‌شود و باید آن را تعویض کرد. زمانی که دسته‌موتور خراب شود همچنان بخش فلزی آن باعث اتصال پیشرانه و شاسی خواهد شد اما بخش لاستیکی تمامی لرزش‌ها را جذب نخواهد کرد و این موضوع می‌تواند علت لرزش خودرو باشد. درصورتی‌که خودروی شما قدرت زیادی دارد یا آن را تقویت کرده‌اید باید از دسته‌موتورهای کاراتر که دارای متریال قوی‌تر هستند استفاده کنید. دسته‌موتورهای خراب می‌توانند سبب لرزش خودرو شوند.

3- مشکلات ترمز ماشین

آیا لرزش خودرو زمانی رخ می‌دهد که ترمز می‌کنید؟ اگر این‌گونه است به احتمال زیاد مشکلی در دیسک یا روتور ترمز وجود دارد. روتور جزو مهم‌ترین اجزای سیستم ترمز است که می‌تواند به خاطر استهلاک شدید تغییر شکل دهد. علت استهلاک آن نیز معمولاً داغ شدن به دلیل ترمزهای مکرر خواهد بود. در این حالت بخش‌هایی از روتور دفرمه می‌شود و زمانی که لنت‌ها با روتور تماس پیدا می‌کنند چسبندگی کامل وجود نخواهد داشت که این امر لرزش خودرو را در پی دارد.

4- فرسودگی مفصل‌های محور یا اکسل CV

درصورتی‌که اکسل خودرو بر اثر مشکلاتی همچون تصادف کارایی خود را از دست داده باشد روی سواری تأثیر منفی گذاشته و سبب ایجاد لرزش خواهد شد. همچنین بهتر است نگاهی به شفت بیندازید. شفت خودرو قدرت پیشرانه را به اکسل‌ها می‌رساند و در صورت خرابی باعث لرزش خودرو خواهد شد. پلوس ها نیز می‌توانند مشکل‌ساز باشند و در صورت خرابی نشانه‌های مشابهی را بروز دهند.

5- خرابی در سیستم فرمان

اگر یک خودروی صفرکیلومتر و قدیمی را کنار یکدیگر برانید متوجه خواهید شد فرمان خودروی جدید سفت‌تر و دقیق‌تر از خودروی قدیمی است؛ به عبارت دیگر خودروی جدید پاسخ‌های سریع‌تری به دستورات شما می‌دهد و میزان چرخش خودرو به میزان چرخش فرمان توسط راننده بستگی دارد و همین امر باعث ایجاد حس بهتری در او می‌شود. هدف از ذکر این مثال اشاره به استهلاک قطعات گوناگون جعبه‌فرمان با گذشت زمان است و از آنجایی که چنین اتفاقی به‌صورت تدریجی رخ می‌دهد بنابراین خیلی به آن دقت نمی‌شود. باید دانست قطعات متحرک زیادی وجود دارند که به فرمان خودرو متصل هستند و زمانی که این قطعات خراب شوند کنترل و هدایت خودرو سخت‌تر خواهد شد. اگرچه فرمان خودرو همچنان به عملکرد خود ادامه می‌دهد اما لرزش‌های همیشگی آن نشان دهنده وجود مشکل در بخش‌هایی از جعبه‌فرمان است.

6- وجود مشکلات در اتاق ماشین

معمولاً پس از تصادف سنگین و آسیب دیدن شاسی، مالکان اقدام به شاسی کشی و تعمیر خودرو می‌کنند که اگرچه این کار از نظر هزینه‌های تعویض کلی خودرو مقرون به صرفه‌تر خواهد بود اما برخی مشکلات را در بر دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به تحت تأثیر قرار گرفتن ایمنی خودرو، مشکلات هندلینگ و فرمان پذیری و همچنین لرزش‌های وسیله نقلیه در زمان حرکت اشاره کرد.

7- مشکلات سیستم فرمان هیدرولیک

درصورتی‌که لرزش خودرو هنگام دور زدن رخ می‌دهد احتمالاً مشکل به سیستم فرمان هیدرولیک مربوط می‌شود. در این حالت می‌بایست مخزن روغن هیدرولیک را از نظر نشتی چک کنید و همچنین به بررسی میزان روغن موجود در آن بپردازید. درصورتی‌که علت لرزش خودرو از سیستم فرمان هیدرولیک باشد، حتی با چرخش خودرو در زمان توقف نیز همان لرزش‌ها را حس خواهید کرد.

8- چرخ‌های غیر بالانس

تا به حال به قطعه‌های فلزی کوچکی به گوشه رینگ‌های خودرو چسبانده می‌شوند دقت کرده‌اید؟ این قطعات فلزی برای تراز و بالانس چرخ‌ها بکار می‌روند و درصورتی‌که بالانس چرخ خودرو به هم بخورد شاهد مشکلاتی همچون کشیده شدن به یک سمت، لرزش و استهلاک بالای لاستیک‌ها خواهید بود.

9- رینگ‌های آسیب دیده

جدای از لاستیک‌ها، رینگ‌ها نیز می‌توانند علت لرزش خودرو باشند. درصورتی‌که خودرو در یک چاله عمیق افتاده یا با جدول کنار خیابان برخورد کرده باشد احتمال آسیب دیدن و خم شدن رینگ‌ها وجود خواهد داشت. این موضوع می‌تواند سبب لرزش در زمان حرکت شود.

  

10- لاستیک‌های دیواره کوتاه و با مقاومت چرخشی کم

معمولاً عمده مشکلات مربوط به لرزش خودرو ناشی از رینگ و لاستیک‌هاست و بنابراین باید به این نکته‌ها بیشتر دقت کرد. لاستیک‌های با مقاومت چرخشی کم که در بازار با انواع دیواره کوتاه شناخته می‌شوند انتخاب بیشتر شرکت‌ها برای خودروهای هیبریدی و برقی هستند. لاستیک‌های موردبحث باعث کاهش اصطکاک بین خودرو و جاده می‌شوند و بنابراین مصرف سوخت را نیز بهبود می‌بخشند؛ اما باید دانست جنس این لاستیک‌ها معمولاً سفت‌تر از لاستیک‌های عادی است و بنابراین نمی‌توانند اکثر ناهمواری‌های جاده را جذب کنند. با اینکه به لاستیک‌های یاد شده دیواره کوتاه گفته می‌شود اما شاید این عبارت کمی گیج‌کننده باشد زیرا لاستیک دیواره کوتاه معمولاً در خودروهای اسپرت بکار گرفته می‌شود. به‌هرحال باید گفت چنین لاستیک‌هایی از مواد سفت‌تر و خشک‌تر استفاده می‌کنند و با جذب کمتر ناهمواری باعث ایجاد لرزش در خودرو می‌شوند.

11- استفاده از لاستیک نامناسب یا کم باد

لاستیک‌های فرسوده، کم باد و بی‌کیفیت منشا رایج لرزش‌های اضافی خودرو در جاده هستند. لاستیک تنها بخش ارتباطی خودرو با جاده است و معمولاً طول عمر کمی دارد. به همین خاطر باید در زمان خرید آن به دنبال نمونه‌های باکیفیت و شناخته شده باشید.

 

لاستیک‌های تیوب لس نوآوری مهمی در صنعت خودروسازی هستند و تأثیرات قابل‌توجهی بر عملکرد و ایمنی خودروها گذاشته‌اند. این تکنولوژی با حذف تیوب داخلی لاستیک، به رانندگان این امکان را می‌دهد که از مزایایی همچون کاهش نشت هوا، افزایش ایمنی، مصرف سوخت بهینه‌تر و سواری راحت‌تر بهره‌مند شوند

لاستیک تیوب لس چیست؟

لاستیک تیوب لس همان‌طور که از نامش پیداست، لاستیکی است که تیوب داخلی ندارد. این فناوری جدید در صنعت خودروسازی به‌منظور بهبود عملکرد و کارایی تایرها استفاده می‌شود. نداشتن تیوب داخلی باعث می‌شود نشت هوا از این لاستیک‌ها کمتر باشد و ایمنی و راحتی سواری بیشتر شود.

لاستیک تیوب لس با مهروموم به رینگ خودرو متصل می‌شود. فرایند باد کردن این لاستیک‌ها، شبیه باد کردن تایرهای تیوبی معمولی است. هوا از طریق سوپاپ وارد فضای بین رینگ و لاستیک می‌شود و مهروموم بین لاستیک و رینگ، مانع خروج هوا می‌شود.

تفاوت لاستیک تیوب لس با لاستیک معمولی

لاستیک تیوب لس، ویژگی‌های خاصی دارد و آن را از لاستیک معمولی متمایز می‌کند. مثلا:

• ضخیم‌تر است و هوابند بیشتری دارد.
• لبه‌های رینگ این نوع لاستیک برای حفظ هوا، برجسته طراحی شده است.
• پنچری و نشت هوا به‌صورت تدریجی اتفاق می‌افتد و زمان بیشتری طول می‌کشد تا لاستیک خالی شود. این ویژگی می‌تواند زمان کافی را برای راننده فراهم کند تا در صورت پنچری، خودرو را به ایستگاه خدمات فنی مناسب برساند.

چطور بفهمیم لاستیک تیوب لس است یا نه؟

• برای تشخیص اینکه لاستیکی بدون تیوب است یا معمولی، به موارد زیر توجه کنید:
• رینگ لاستیک‌های تیوب لس معمولاً برجسته است تا مانع از خروج هوا شود.
• اگر کلماتی مانند «Tubeless» یا «TL» روی لاستیک ببینید، یعنی لاستیک تیوب لس است. اغلب تولیدکنندگان اطلاعاتی درباره ویژگی‌های لاستیک روی برچسب‌ها یا بدنه لاستیک قید می‌کنند.
• آج لاستیک‌های تیوب لس معمولاً خاص و متفاوت از آج لاستیک‌های معمولی است. این آج‌ها در نقاط خاصی از لاستیک قرار دارند و در هنگام پنچری، فشار هوا را به‌تدریج کاهش می‌دهند.
• دریچه لاستیک‌های تیوب لس مستقیماً به رینگ متصل می‌شود و درپوش فلزی ندارد. اما دریچه لاستیک‌های معمولی به تیوب داخلی متصل می‌شود و درپوش فلزی دارد.
• لاستیک‌های تیوب لس معمولاً از لاستیک‌های معمولی سبک‌تر هستند.

مزایای لاستیک تیوب لس

• ایمنی بیشتر: در صورت پنچری، خروج هوا از لاستیک‌های تیوب لس به‌آرامی رخ می‌دهد. همین ویژگی به راننده فرصت کافی برای توقف را می‌دهد و باعث می‌شود که خطر از دست دادن کنترل خودرو کاهش یابد.
• مصرف سوخت کمتر: لاستیک‌های تیوب لس به‌دلیل وزن کمتر، فشار کمتری به موتور وارد می‌کنند و درنتیجه مصرف سوخت کمتر می‌شود.
• کیفیت بهتر سواری: در لاستیک‌های تیوبی معمولاً بین لاستیک و تیوب اصطکاک به‌وجود می‌آید. اما در لاستیک‌های تیوب لس به‌دلیل نبودِ تیوب، این اصطکاک وجود ندارد و درنتیجه کیفیت سواری بهتر است.
• تعمیر خودبه‌خودی: بعضی از لاستیک‌های تیوب لس مدرن، درزگیر مایع دارند. اگر لاستیک پنچر شود، درزگیر مایع بیرون می‌ریزد و سوراخ را مهر‌وموم و از خروج هوا جلوگیری می‌کند. 

معایب لاستیک تیوب لس

• تعمیر دشوار: تعمیر پنچری‌های بزرگ در لاستیک‌های تیوب لس دشوارتر است و ممکن است به تجهیزات تخصصی و مهارت خاصی نیاز داشته باشد. در صورت پنچر شدن دیواره کناری، تعمیر آن تقریباً غیرممکن است و لاستیک باید تعویض شود.
• قیمت بالاتر: لاستیک‌های تیوب لس گران‌تر از لاستیک‌های تیوبی هستند. همچنین، تعمیر پنچری‌های بزرگ در لاستیک‌های تیوب لس هم می‌تواند گران‌تر از تعمیر لاستیک‌های تیوبی باشد.
• تناسب نداشتن با برخی رینگ‌ها: همه رینگ‌ها با لاستیک‌های تیوب لس سازگار نیستند. رینگ‌های مخصوصی برای استفاده از این نوع لاستیک‌ها لازم است.
• امکان نشت هوا: در صورت وجود نقص در مهروموم بین لاستیک و رینگ، ممکن است هوا از لاستیک تیوب لس نشت کند. همچنین، حفظ فشار مناسب در لاستیک‌های تیوب لس نسبت به لاستیک‌های تیوبی، اهمیت بیشتری دارد.

لوازم و روش‌های پنچرگیری لاستیک تیوب لس

وسایل موردنیاز برای پنچرگیری:

• کیت پنچرگیری لاستیک تیوب لس (این کیت شامل میله مارپیچ، قوطی روان‌کننده، نخ تعمیر لاستیک تیوب لس و سایر ابزارهای لازم است) یا اسپری پنچرگیری یا ماده پنچرگیری
• انبردست
• جک
• زاپاس

مراحل پنچرگیری لاستیک تیوب لس با کیت پنچرگیری

• خودرو را در محلی امن که نور کافی دارد، پارک کنید. حواس‌تان باشد طوری پارک کنید که ترافیک ایجاد نشود.
• لاستیک پنچرشده را پیدا کنید. اگر پنچری در لاستیک‌های جلو باشد، تعمیر آن آسان‌تر است. اگر لاستیک عقب پنچر شده باشد، باید لاستیک را از خودرو جدا کنید.
• سوراخ را پیدا کنید و با کمک میله مارپیچ، کمی آن را گشادتر کنید.
• روان‌کننده را روی میله بریزید و آن را داخل سوراخ فرو کنید. این کار به ورود آسان‌تر نخ تعمیر کمک می‌کند.
• نخ را وارد میله مارپیچ کنید و آن را بچرخانید.
• برای اطمینان از اینکه لاستیک به‌درستی تعمیر شده است، آن را تست کنید. می‌توانید مقداری آب روی قسمت آسیب‌دیده بریزید. اگر حبابی ایجاد نشد، یعنی پنچرگیری درست است.

مراحل پنچرگیری لاستیک تیوب لس با اسپری پنچرگیری

• والو (یا والف، سوپاپ تایر) را باز کنید و سر اسپری را به آن وصل کنید.
• ضامن اسپری را فشار دهید و محتویات آن را داخل لاستیک خالی کنید.
• پس از باد شدن تایر، آن را بررسی کنید.
• خودرو را روشن و چند دقیقه به‌آرامی رانندگی کنید. سپس دوباره لاستیک را بررسی کنید.
• در اسرع وقت لاستیک زاپاس را جایگزین کنید.

مراحل پنچرگیری لاستیک تیوبلس با ماده پنچرگیری

• باد لاستیک را کاملاً خالی کنید.
• لاستیک را جدا کنید و آن را روی زمین قرار دهید به‌طوری‌که سوزن سوپاپ لاستیک نزدیک سطح زمین باشد.
• بطری ماده پنچرگیری را تکان دهید، قسمت علامت‌گذاری‌شده را ببرید و روی والو قرار دهید.
• بطری را فشار دهید تا مایع داخل آن به لاستیک وارد شود. سوزن والو را ببندید و لاستیک را بچرخانید.
• لاستیک را باد کنید.

 

تا‌به‌حال به این فکر کرده‌اید که چطور خودرو تنها با فشار پدال ترمز می‌ایستد؟ یا چطور ماشین به آن سنگینی، تنها با چرخش فرمان که اتفاقا نیروی زیادی هم نمی‌خواهد، هدایت می‌شود؟ این‌ها همه معجزه فیزیک و تراکم‌ناپذیری مایعات است! 

مایع یا روغن هیدرولیک چیست؟

روغن هیدرولیک که با نام مایع هیدرولیک هم شناخته می‌شود، سیالی غیرقابل تراکم است که برای انتقال نیرو در ماشین‌آلات و تجهیزات هیدرولیک استفاده می‌شود.

این روغن، به خنک‌کردن و عملکرد روان سیستم‌های هیدرولیک کمک می‌کند، می‌تواند دما و فشار بسیار زیاد را تحمل کند و اگرچه معمولاً به هدف انتقال نیرو استفاده می‌شود، اما این عملکرد‌ها را هم دارد:

•         حفاظت از اجزای سیستم هیدرولیک
•         خنک‌کنندگی
•         آب‌بندی
•         روان‌کنندگی
•         مقاومت در برابر خوردگی

انواع روغن هیدرولیک براساس مواد سازنده
روغن‌های هیدرولیک از ترکیبات مختلف و یک سیال پایه ساخته می‌شوند. مواد تشکیل‌دهنده سیال به کاربرد آن بستگی دارد. اما به‌طور معمول، مایعات هیدرولیک از موادی مانند روغن معدنی، استرها، گلیکول، سیلیکون، اترها، استرها و … تشکیل می‌شوند.

سیالات هیدرولیک به‌طور کلی به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

۱. سیالات هیدرولیک معدنی (بر پایه نفت)

سیالات بر پایه نفت، یکی از بهترین روان‌کننده‌های هیدرولیک هستند که عملکرد خودرو را به‌طور قابل‌توجهی بهتر می‌کنند. مزایای این سیالات به ترکیبات‌شان بستگی دارد، اما به‌طور معمول از خودرو در برابر زنگ‌زدگی محافظت می‌کنند و خاصیت روانکاری دارند.

۲. سیالات هیدرولیک بر پایه آب

دو نوع سیال هیدرولیک بر پایه آب وجود دارد:

• امولسیون‌های آب: مقرون‌به‌صرفه‌ترین سیال ضدآتش است و تقریباً از ۳۵ درصد آب و ۶۵ درصد روغن تشکیل شده است.
• روغن و گلیکول‌های آب: حدود ۴۰ درصد آن، آب و گلیکول است و ۶۰ درصد دیگر افزودنی‌هایی است که ویسکوزیته روغن را بالا می‌برد و آن را در برابر خوردگی مقاوم می‌کند

۳. سیالات هیدرولیک ترکیبی مصنوعی

سیالات هیدرولیک ترکیبی مصنوعی برای کار در دماهای بالا مناسب‌اند، آتش نمی‌گیرند و خاصیت روانکاری بسیار خوبی دارند. نکته منفی این نوع سیالات این است که با محیط زیست سازگار نیستند.

۴. سیالات هیدرولیک زیست‌تخریب‌پذیر

این نوع روغن هیدرولیک در صنعت پیشرو است و در صورت نشت یا خرابی شلنگ، کمتر به محیط زیست آسیب می‌رساند. عملکرد این نوع سیالات مشابه سیالات معدنی است با این تفاوت که در دمای بالا عملکرد بهتری دارند، سازگار با محیط زیست و در برابر اکسید شدن مقاوم‌اند.

مایع هیدرولیک چگونه کار می‌کند؟

عملکرد اصلی سیال هیدرولیک در یک سیستم، انتقال نیرو از یک سر سیستم به سر دیگر آن است. زمانی که یک نیروی خارجی از پیستون به سیال هیدرولیک وارد می‌شود، همان نیرو به قسمت دیگری از سیستم وارد می‌شود تا کار یا حرکتی انجام شود. مثلا در لیفتراک‌ها، از نیروی منتقل‌شده توسط سیستم هیدرولیک، برای بلند کردن اجسام سنگین استفاده می‌شود.

اما مایع هیدرولیک چطور این کار را انجام می‌دهد؟ معمولاً اعمال نیرو به مواد، منجر می‌شود که متراکم شوند. اما مایع هیدرولیک غیرقابل‌تراکم است به همین خاطر می‌تواند نیروی واردشده را منتقل کند. «غیرقابل‌تراکم» به این معنی است که سیال نمی‌تواند فشرده شود. مایعات تا حد ناچیزی متراکم می‌شوند. در مقابل، گازها بسیار تراکم‌پذیرند، به همین خاطر در سیستم‌های هیدرولیک استفاده نمی‌شوند.

مکمل‌های روغن هیدرولیک

بسته به شرایط، مکمل‌هایی به سیال هیدرولیک اضافه می‌شود تا عملکرد آن را در شرایط مختلف بهتر کند؛ این مکمل‌ها عبارتند از:

•         ضد سایش (با علامت AW): به افزایش عمر تجهیزات و ماشین‌آلات کمک می‌کند.
•         ضد یخ: به جریان بهتر سیال در شرایط آب‌وهوایی شدیدا سرد کمک می‌کند.
•         ضد کف: باعث کاهش کف در سیال می‌شود. در حین حرکت سیال، حباب‌های هوا در بین آن به دام می‌افتد و کف می‌کند. این کف کردن می‌تواند کیفیت روان‌کاری سیال را کاهش دهد و به آسیب منجر شود.
•         ضداکسایش: امکان استفاده طولانی‌مدت و بدون تغییر کیفیت سیال را فراهم می‌کند و همچنین رسوبات را کاهش می‌دهد.
•         ضد زنگ: یک پوشش محافظ ایجاد می‌کند و زنگ‌زدگی ناشی از تماس با اکسیژن را کاهش می‌دهد.

علائم خرابی و زمان تعویض سیال هیدرولیک خودرو

روغن فرمان و روغن ترمز، مایعات هیدرولیک خودرو هستند که سطح و کیفیت‌شان باید در فواصل زمانی مشخص، بررسی شود. اگر کیفیت روغن ترمز کم شود و دیگر ویسکوزیته مناسب را نداشته باشد، مرطوب شود یا سطح آن کم شود، نمی‌تواند به‌درستی خودرو را متوقف کند و اگر روغن هیدرولیک پمپ فرمان خراب یا کم شود، راننده نمی‌تواند خودرو را به‌خوبی هدایت کند.

زمان تعویض روغن ترمز خودرو، هر دو سال یکبار است. برای خودروهای پیست مسابقه، مدت زمان تعویض روغن ترمز، سه ماه است. بااین‌حال، می‌توانید محتوای مس موجود در روغن را بررسی کنید تا مطمئن شوید که آیا روغن موتور نیاز به تعویض دارد یا خیر. این کار را می‌توانید با استفاده از نوارهای تست انجام دهید. اگر مقدار آن حدود ppm ۲۰۰باشد، زمان آن رسیده است که روغن ترمز را تعویض کنید.

زمان تعویض روغن هیدرولیک فرمان خودرو، هر سه سال یا بعد از طی ۴۸ هزار کیلومتر است. البته، پیشنهاد می‌کنیم حتما دفترچه راهنمای خودرو را مطالعه کنید.

به‌طور کلی، اگر نشانه‌های زیر را دیدید، یعنی زمان تعویض سیال هیدرولیک رسیده است: 

•         سطح مایع کمتر از علامت استاندارد باشد.
•         مایع شفاف به نظر نرسد و مثلا به رنگ شیری درآمده باشد.
•         مایع قرمز مایل به قهوه‌ای باشد.
•         مایع بوی سوختگی بدهد. 

سیال هیدرولیک خوب، چه ویژگی‌هایی دارد؟

کیفیت سیال هیدرولیک بر عملکرد خودرو تأثیر می‌گذارد. به‌طور کلی، یک سیال هیدرولیک خوب ویژگی‌های زیر را دارد:

•         غیرقابل‌تراکم
•         مقاوم در برابر آتش گرفتن
•         ضدسایش
•         دارای خواص و ویسکوزیته ثابت، صرف نظر از دما
•         دوام بالا
•         مقرون‌به‌صرفه

۶مورد از بهترین روغن هیدرولیک خارجی برای انواع خودرو

۱. روغن هیدرولیک فرمان خودرو لوبریفنت کانادا یک لیتری

مدل:HL 46 ATE

حجم: ۱۰۰۰ میلی‌لیتر

ویژگی‌ها: کنترل ورود هوا، روان‌کنندگی سریع در دمای بالا و پایین (شاخص گرانروی بسیار بالا)، مفاوم در برابر افزایش دما، انتقال آسان حرارت، دارای مواد افزودنی برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی و سایش، بدون ایجاد رسوب، ثبات حرارت و اکسیداسیون، سازگار با قطعات پلاستیکی، مخلوط نشدن با آب، مخلوط نشدن با هوا 

۲. روغن هیدرولیک ماورکس

مدل LHM PLUS:  

حجم:۱۰۰۰ میلی‌لیتر

ویژگی‌ها: پایه گیاهی، تحمل  فشار ۱۷۰ بار، مناسب برای هیدرولیک ترمز و تنظیم ارتفاع زانتیا، ضریب چسبندگی بسیار بالا، نقطه جوش بسیار بالا، ضد رطوبت، مقاوم در برابر خوردگی و فرسودگی، ناسازگار با سیالات سینتتیک 

۳. روغن هیدرولیک خودرو هیدراک

مدل LHM PLUS:

حجم: ۱۰۰۰ میلی‌لیتر

مناسب برای: سیستم هیدرولیک ترمز و تنظیم ارتفاع زانتیا

ویژگی‌ها: ویسکوزیته بسیار بالا، نقطه جوش بسیار بالا، ضدرطوبت، مقاوم در برابر خوردگی و فرسودگی، ناسازگار با سیالات سینتتیک 

۴. روغن هیدرولیک لوبریفنت ۴ لیتری

مدل MV LV: سینتتیک  DEXRON VI

حجم: ۴۰۰۰ میلی‌لیتر

ویژگی‌ها: تمام سینتتیک، شاخص گرانروی بسیار پایدار، ضدسایش، ضد فرسایش 

۵. روغن هیدرولیک الیستر ایل

مدل ATF |||D:

حجم: ۱۰۰۰ میلی‌لیتر

مشخصات: ضداکسیداسیون، مقاوم به خوردگی، بدون آسیب به قطعات آب‌بندی، واشرها و شلنگ‌ها

مناسب برای تمام جعبه فرمان 

۶. روغن هیدرولیک خودرو هایدراک

مدل LHM:

حجم:۱۰۰۰ میلی‌لیتر

مناسب برای: سیستم‌های هیدرولیک، ترمز و تنظیم ارتفاع زانتیا

ویژگی‌ها: ویسکوزیته بالا، نقطه جوش بسیار بالا، ضد رطوبت، مقاوم در برابر خوردگی و فرسودگی، ناسازگار با سیالات سینتتیک

 

بهترین روغن هیدرولیک‌های ایرانی

۱. روغن هیدرولیک سمن شیمی

مدل:۱۰ قطره

حجم: ۹۴۶ میلی‌لیتر

ویژگی‌ها: پاک‌کنندگی، ضدسایش، روان‌کاری عالی

۲. روغن هیدرولیک خودرو کاسپین

مدل VG 46:

حجم:۹۵۰ میلی‌لیتر

ویژگی‌ها: پاک‌کنندگی، ضدسایش، روان‌کاری عالی 

۳. روغن هیدرولیک خودرو کهر

مدل VG68 HH GROUP:

حجم:۹۴۶ میلی‌لیتر

ویژگی‌ها: مقاوم در برابر اکسیداسیون، مقاوم در دمای بالا، ضدسایش و مقاوم در برابر خوردگی، نقطه جوش بسیار بالا، ضد رطوبت 

۴. روغن هیدرولیک گیربکس و فرمان بهران

مدل: اتومات III

حجم:۹۵۰ میلی‌لیتر

ویژگی‌ها: مخلوط نشدن با آب، حذف صدای موتور، مقاوم در برابر خوردگی و فرسودگی 

۵. روغن هیدرولیک خودرو ویرا

مدل VG68 HL:

حجم: ۱۰۰۰ میلی‌لیتر

ویژگی‌ها: مقاوم در برابر اکسیداسیون، مقاوم در برابر خوردگی و فرسودگی 

۶. روغن هیدرولیک پایدار

مدل HI10:

حجم:۱۰۰۰ میلی‌لیتر

ویژگی‌ها: مناسب برای سیستم‌های گردشی و هیدرولیکی، پمپ‌ها و جک‌ها

 

سؤالات متداول

۱. آیا می‌توان از روغن هیدرولیک به‌جای روغن موتور یا برعکس، استفاده کرد؟

خیر. اگرچه هردو روان‌کننده هستند، اما هرکدام برای هدف خاصی طراحی شده‌اند و ترکیبات شیمیایی متفاوتی هم دارند. این بدان معنی است که عملکرد یکسانی ندارند و اگر به‌جای هم استفاده شوند، تأثیری منفی روی خودرو می‌گذارند. مثلا، استفاده از روغن موتور در سیستم‌های هیدرولیک می‌تواند منجر به عملکرد ضعیف و سایش بیش‌ازحد شود و استفاده از روغن‌های هیدرولیک به‌جای روغن موتور، باعث می‌شود که قطعات موتور گیر کنند و آسیب ببینند. 

۲. آیا می‌توان روغن موتور و روغن هیدرولیک را مخلوط کرد؟

توصیه می‌کنیم اصلا این کار را نکنید چراکه ترکیب حاصل، خاصیت ویسکوزیته کمی دارد و نمی‌تواند قطعات متحرک ماشین را روان‌کاری کند. همچنین، این ترکیب احتمالاً منجر به تشکیل رسوب می‌شود که می‌تواند فیلترها را مسدود کند و به قطعات آسیب برساند.

۳. آیا می‌توان از سیال هیدرولیک در مخزن دیزل استفاده کرد؟

خیر، روغن هیدرولیک هرگز نباید در مخزن دیزل استفاده شود؛ چراکه از سوخت موتور جدا می‌شود و در بالا شناور می‌ماند. این امر می‌تواند باعث آسیب به انژکتورها و کم شدن قدرت موتور شود.

تابه‌حال برایتان پیش آمده است که سوار ماشین شوید و استارت بزنید، اما ماشین روشن نشود؟ روشن نشدن ماشین دلایل زیادی می‌تواند داشته باشد که یکی از آنها، خالی شدن باتری است. خبر خوب اینکه اگر شارژ باتری خودرو تمام شود، از راه‌های مختلفی می‌توانید آن را شارژ کنید. ساده‌ترین راه برای رهایی از چنین وضعیتی این است که باتری خودرو را با کمک وسیله نقلیه دیگری شارژ کنید. روشن کردن خودرو با کمک یک خودروی دیگر، جامپ استارت نامیده می‌شود و از طریق باتری به باتری کردن انجام می‌شود

وسایل موردنیاز برای باتری به باتری کردن ماشین

• یک کابل اتصال
• دستکش لاستیکی
• خودرویی با باتری کاملا شارژشده

 

نکات مهم قبل از شروع:

مطمئن شوید که باتری، نشتی یا ترک نداشته باشد.

انگشتر یا وسائل فلزی مثل ساعت مچی‌تان را دربیاورید و مطمئن شوید که هیچ فلزی با پایانه‌های باتری تماس نداشته باشد.

مراحل باتری به باتری کردن ماشین

باتری به باتری کردن ماشین بسیار ساده و سرراست است. برای انجامش، کابل‌ اتصال را آماده و این مراحل را دنبال کنید:

۱. خودرویی را که می‌خواهید با کمک آن ماشین خود را روشن کنید، به موازات خودرویتان یا روبه‌روی آن، پارک کنید.

۲. کاپوت هر دو خودرو را بالا بزنید و پایانه‌های مثبت و منفی باتری را که به ترتیب با علامت‌های + و – مشخص شده‌اند، پیدا کنید.

 

۳. کابل اتصال مثبت را که معمولاً قرمزرنگ است،‌ به ترمینال + باتری خالی و سر دیگر آن را به پایانه + باتری خودروی دیگر وصل کنید.

۴. کابل اتصال منفی را که معمولاً سیاه‌رنگ است، به ترمینال منفی باتری خودروی سالم وصل کنید. سر دیگر کابل منفی را می‌توانید به هر سطح فلزی در ماشین خود وصل کنید. فقط دقت کنید سطحی که انتخاب می‌کنید، زنگ‌زدگی یا رنگ‌شدگی نداشته باشد.

۵. ماشینی را که باتری آن شارژ است، روشن کنید تا باتری خالی از طریق کابل اتصال شروع به شارژ کند. اجازه دهید موتور حدود ۲-۳ دقیقه کار کند.

۶. حال، ماشین خود را (که باتری آن کار نمی‌کرد) روشن کنید و هر دو ماشین را حداقل پنج تا ده دقیقه روشن نگه دارید. این کار به باتری خالی کمک می‌کند کمی شارژ شود.

۷. هر دو خودرو را خاموش کنید.

۸. سیم مشکی متصل به خودرویی را که باتری آن خوابیده بود، جدا کنید. سر دیگر سیم مشکی را از وسیله نقلیه سالم جدا کنید. سیم قرمز رنگ متصل به وسیله نقلیه سالم را جدا کنید. انتهای دیگر سر سیم قرمز جامپر را از باتری مرده خودروی خود جدا کنید.

۹. ماشین با باتری مرده را روشن کنید و حدود نیم‌ساعت در جاده‌ای خلوت با آن رانندگی کنید تا باتری از طریق دینام خودرو، کمی شارژ شود.

 آیا باتری به باتری کردن ماشین، باعث خرابی باتری می‌شود؟

پاسخ به این سؤال کمی پیچیده‌تر از یک بله یا خیر ساده است. اگر باتری به باتری کردن خودرو به‌درستی انجام شود، هیچ آسیبی به ماشین وارد نمی‌شود. اما اگر خودروی مدرنی دارید که چند واحد کنترل الکترونیکی دارد، خطر آسیب دیدنش وجود دارد. اگر در حین باتری به باتری کردن ماشین، جریان برق افزایش یابد، ممکن است ECU آسیب ببیند و سیستم‌هایی که با آن کنترل می‌شوند، دیگر کار نکنند. مثلا ممکن است به دلیل آسیب‌های وارد شده به ECU، کروز کنترل دچار مشکل شود. 

برای جلوگیری از خرابی ECU به‌علت افزایش جریان برق هنگام باتری به باتری کردن:

• از باتری‌ای با ولتاژ مشابه استفاده کنید.
• قبل از وصل کردن کابل‌ها، مطمئن شوید که ماشین با باتری سالم، خاموش است.
• از کابل‌های باکیفیت استفاده کنید.
• اجازه ندهید که ماشین‌ها با هم در تماس باشند.
• فندک، کبریت یا … روشن نکنید.

خطرات باتری به باتری کردن ماشین

به‌طور معمول، یک‌بار باتری به باتری کردن ماشین، مطابق شرایطی که در بالا توضیح دادیم، به هیچ‌کدام از ماشین‌ها آسیبی نمی‌رساند. بااین‌حال، اگر مراحل بالا به‌درستی رعایت نشود، ممکن است این خطرات را داشته باشد:

۱. اشکال در سیستم الکتریکی به‌علت تغییر ناگهانی ولتاژ و جریان

اگر به‌محض اتصال کابل‌ها به خودروها استارت بزنید، یک جهش ناگهانی در ولتاژ به‌وجود می‌آید و جریان به یک‌باره تغییر می‌کند که ممکن است به مشکلات الکتریکی منجر شود.

۲. آسیب دیدن سیستم‌های الکتریکی

اگر کابل مثبت یا منفی را به ترمینال اشتباهی وصل کنید، ممکن است که سیستم‌های الکتریکی خودرو، اتصال کوتاه شوند و آسیب ببینند. از آنجایی‌که بسیاری از سیستم‌های خودروی شما توسط ECU کنترل می‌شوند، باید در زمان باتری به باتری کردن حسابی حواس‌تان را جمع کنید و سیم‌ها را با دقت وصل کنید.

۳. انفجار

همیشه باید ابتدا کابل قرمز (مثبت) را به هر دو خودرو وصل کنید و سپس کابل منفی را به پایانه منفی باتری شارژشده و یک نقطه فلزی در خودروی با باتری مرده وصل کنید. اگر کابل منفی را به ترمینال منفی خودروی خراب وصل کنید، خطر انفجار وجود خواهد داشت. چراکه ممکن است محل اتصال جرقه بزند و گاز هیدروژن بی‌صدا از ترمینال منفی نشت کند. 

چرا باتری خودرو خالی می‌شود؟

باتری ماشین به دلایل مختلفی ممکن است خالی شود؛ مثلا:

• روشن ماندن چراغ‌های خودرو: گاهی ممکن است فراموش کنید بعد از پارک کردن، چراغ‌های جلو یا کابین را خاموش کنید.
• شارژ دستگاه‌های الکترونیکی با خودرو: یکی از دلایل رایج خالی شدن باتری، استفاده از خودرو برای شارژ کردن تلفن همراه یا دیگر وسایل الکترونیکی است.
• روشن کردن سیستم صوتی: گاهی ممکن است صدای موسقی را تا آخر کم کنید تا بتوانید با کسی صحبت کنید یا تلفن خود را جواب دهید؛ ولی بعد فراموش می‌کنید سیستم صوتی خودرو را خاموش کنید. روشن ماندن سیستم صوتی می‌تواند باتری را خالی کند. 

نکاتی برای سالم نگه داشتن باتری خودرو

• به‌طور مرتب سطح اسید باتری را بررسی کنید.
• اگر سطح الکترولیت کم شده است، در آن آب مقطر بریزید.
• از مکانیک برای تست بار باتری کمک بگیرید.
• باتری و پایانه‌های آن را تمیز نگه دارید.
• اگر برای مدت طولانی از ماشین استفاده نمی‌کنید، باتری‌اش را جدا کنید.
• باتری را بیش‌ازحد شارژ نکنید. 

سؤالات متداول

۱. چطور متوجه شویم باتری ماشین تمام شده است؟

اگر هنگامی که استارت می‌زنید، صدای ناله‌ای از موتور استارت شنیده می‌شود و قدرت کافی برای راه‌اندازی خودرو ندارد یا چراغ‌های داشبورد و چراغ‌های جلو کم‌نور شده‌اند، یعنی احتمالا باتری ماشین خالی شده است. 

۲. آیا می‌توانم از هر ماشینی برای باتری به باتری کردن کمک بگیرم؟

بهتر است ولتاژ باتری‌ها به یک‌اندازه باشد تا مشکلی به‌وجود نیاید. همچنین، باتری باید سالم باشد و شارژ کافی داشته باشد.

۳. بعد از باتری به باتری کردن، چه کار کنم؟

هنگامی که ماشین خود را روشن کردید، قبل از خاموش کردن آن باید حداقل ۳۰ دقیقه (در شرایط عادی رانندگی، نه ترافیک سنگین) رانندگی کنید تا باتری به‌اندازه کافی شارژ شود. در غیر این صورت، دوباره باتری به باتری کردن لازم می‌شود و به خودرو فشار وارد می‌کند.

۴. آیا امکان دارد ماشین بعد از باتری به باتری کردن، همچنان روشن نشود؟

اگر خودروی شما بعد از باتری به باتری کردن روشن نشود، احتمالا باتری یا سیستم الکتریکی خودرو مشکلی اساسی دارد.

۵. آیا می‌توان با استفاده از یک خودروی هیبریدی، باتری ماشین دیگری را شارژ کرد؟

خیر، نمی‌توان از خودروی هیبریدی برای باتری به باتری کردن استفاده کرد

دنیای خودرو همیشه در حال تغییر است. امروزه نوآوری‌هایی که ایمنی، راحتی و کارایی را افزایش می‌دهند، راه خود را به وسایل نقلیه مدرن هم باز کرده‌اند. یکی از این نوآوری‌ها که در سال‌های اخیر حسابی سروصدا به پا کرده، ترمز پارک برقی (Electronic parking brake یا به‌اختصار EPB) است و نسبت به ترمز دستی سنتی (اهرمی) مزایای بسیاری دارد. 

ترمز پارک برقی چیست؟

در بسیاری از خودروهای داخلی قدیمی، وقتی ماشین خود را پارک می‌کنید، معمولا با کشیدن یک اهرم، می‌توانید ترمز دستی مکانیکی را فعال کنید. این سیستم ترمز برای اعمال نیرو به لنت‌ها یا کفشک‌های ترمز عقب، به کابل‌ها و فنرهایی متکی است تا از حرکت خودروی پارک‌شده جلوگیری ‌کند.

این روزها بیشتر خودروهای روز خارجی، چیزی به اسم ترمز دستی مکانیکی ندارند. در این خودروها، اهرم‌های مکانیکی جای خود را به ترمز پارک برقی داده‌اند. سیستم ترمز پارک برقی به‌جای تکیه بر اهرم، از نیروی الکتریکی برای درگیر کردن ترمز استفاده می‌کند. فعال کردن این آپشن معمولا از طریق یک کلید یا دکمه کوچک روی داشبورد یا کنسول مرکزی خودرو انجام می‌شود. 

تفاوت ترمز پارک برقی با ترمز دستی اهرمی

ترمزهای دستی برقی نسبت به ترمز دستی‌های مکانیکی تحول بزرگی به‌شمار می‌روند. اگرچه هدف هر دو سیستم جلوگیری از حرکت وسیله نقلیه پارک‌شده است، اما از نظر مکانیسم، عملکرد و مزایا، تفاوت‌هایی دارند. در ادامه، این تفاوت‌ها را دقیق‌تر بررسی کرده‌ایم.

۱. سازوکار

ترمزهای دستی سنتی برای انتقال نیرو از اهرم ترمز دستی به لنت ترمز، از کابل‌ها، میله‌ها و فنرهای عقب استفاده می‌کنند. با کشیدن ترمز دستی، کابل‌ها لنت ترمز را روی درام‌ها یا دیسک‌های ترمز فشار می‌دهند تا اصطکاک ایجاد شود و خودرو حرکت نکند.

در سمت مقابل، ترمزهای پارک برقی به موتوری الکتریکی متکی هستند که اغلب در کالیپرهای ترمز عقب یا یک محرک جداگانه تعبیه شده است. ترمز دستی الکتریکی به‌جای کابل‌ها و اتصالات مکانیکی، از سیگنال‌های الکتریکی برای فعال کردن ترمز استفاده می‌کند. 

۲. نحوه کنترل

کنترل ترمز دستی سنتی، کاملا دستی است و با کشیدن یک اهرم یا فشار دادن پدال، آن را درگیر می‌کنید. در این نوع ترمز دستی‌ها، روی نیروی واردشده به ترمز کاملا تسلط دارید.

در ترمز پارک برقی، با فشار دادن یک دکمه می‌توانید ترمز دستی را فعال کنید. این ترمز‌ها عملکرد پایدار و قابل‌اطمینانی دارند. 

۳. ویژگی‌های ایمنی

ترمزهای دستی مکانیکی ویژگی‌های ایمنی پیشرفته ندارند. در این ترمزها کشیدن و خواباندن ترمز دستی خودکار نیست و کارایی ترمز، به نیروی اعمال‌شده راننده بستگی دارد.

از طرف دیگر، بیشترِ ترمزهای پارک برقی ویژگی‌های ایمنی اضافی دارند. مثلا، هنگامی که خودرو خاموش می‌شود، این ترمزها به‌طور خودکار فعال می‌شوند و از حرکت خودرو جلوگیری می‌کنند. همچنین برای ایمنی بیشتر، ترمز دستی‌ برقی با دیگر سیستم‌های خودرو ازجمله دستیار شروع به حرکت در سربالایی، هماهنگ می‌شود. 

عملکرد ترمز پارک برقی چگونه است؟

عملکرد ترمز دستی برقی بسیار ساده است. وقتی می‌خواهید وسیله نقلیه خود را پارک کنید، فقط کافی است دکمه مربوط به آن را فشار دهید؛ واحد کنترل EPB بقیه کارها را برعهده می‌گیرد. ترمز دستی با فعال کردن محرک، درگیر می‌شود و نیروی لازم را به لنت یا کفشک ترمز وارد می‌کند. برای رها کردن ترمز دستی، کافی است دکمه را دوباره فشار دهید 

اجزای اصلی سیستم ترمز دستی برقی

واحد کنترل: سیگنال‌های ورودی راننده را پردازش و ترمز دستی را کنترل می‌کند.

محرک: این بخش مسئول اعمال و رها کردن ترمز دستی است و نیروی موردنیاز برای درگیر شدن لنت یا کفشک ترمز را تولید می‌کند.

کابل‌ها یا کالیپرها: نیروی تولیدشده توسط محرک را به لنت یا کفشک ترمز منتقل می‌کنند. سپس به دیسک ترمز (روتور) یا درام خودرو می‌چسبند.

سنسورها: سیستم‌های EPB، به سنسورهایی مجهزند که سرعت خودرو، موقعیت دنده و وضعیت پدال ترمز را رصد می‌کنند. این سنسورها نقش مهمی در تعیین زمان فعال یا غیرفعال شدن ترمز دستی دارند.

لغو دستی: ترمزهای پارک برقی اغلب گزینه لغو دستی دارند. گزینه لغو دستی در موقعیت‌های نادری که ممکن است سیستم الکترونیکی از کار بیفتد، بسیار کاربردی است. این ویژگی به راننده اجازه می‌دهد ترمز دستی را به‌صورت دستی غیرفعال کند.

سیستم‌های هشداردهنده: ترمز دستی‌های برقی معمولا سیستم‌های هشداردهنده‌ای دارند که در شرایط مختلف به راننده هشدار می‌دهند. مثلا، اگر فراموش کرده باشید ترمز دستی را غیرفعال کنید و شروع به رانندگی کنید، چراغی روشن می‌شود یا صدایی در خودرو پخش می‌شود و به شما هشدار می‌دهد که ترمز دستی را غیرفعال کنید. 

مزایای ترمز دستی برقی

ترمزهای دستی برقی (EPB) به‌دلیل مزایای متعددی که نسبت به ترمزهای دستی مکانیکی سنتی دارند، بسیار محبوب شده‌اند. این مزایا هم راحتی راننده و هم ایمنی وسیله نقلیه را تأمین می‌کنند. بیایید نگاه دقیق‌تری به مزایای ترمز دستی برقی بیندازیم: 

۱. افزایش ایمنی

ترمز دستی برقی به‌طور خودکار در هنگام خاموش شدن خودرو، پارک کردن و تحت شرایط خاصی فعال می‌شود و خطر واژگونی را کاهش می‌دهد. به همین خاطر این نوع ترمزها ایمنی را افزایش می‌دهند. 

۲. جلوگیری از حرکت خودرو هنگام پارک

ترمز دستی‌های برقی می‌توانند شیب‌ها را تشخیص دهند و جلوی حرکت خودروی پارک‌شده در سراشیبی را بگیرند. این ویژگی به‌ویژه در مناطق تپه‌ای یا کوهستانی بسیار کاربردی است. 

۳. فضای بیشتر و کنسول مرکزی ساده‌تر

ترمز دستی برقی مانند ترمز دستی‌های سنتی نیازی به اهرم ندارند. به همین خاطر، فضای کابین خودروهای مجهز به این آپشن، بیشتر است و خودروسازان می‌توانند فضاهای داخلی کاربردی‌تر و زیباتری طراحی کنند.

همچنین، از آنجایی که خودروهای مجهز به ترمز دستی برقی، اهرم ترمز دستی ندارند، کنسول مرکزی‌شان شیک‌تر و مرتب‌تر است.

۴. راحتی بیشتر

حتما شما هم قبول دارید که فشار دادن یک دکمه، از کشیدن ترمز دستی راحت‌تر است. ترمز دستی‌های برقی فوق‌العاده کاربرپسند هستند. فعال و غیرفعال‌ کردن‌شان به‌سادگی فشار دادن یک دکمه یا چرخاندن سوئیچ است. در این ترمزها برای دستی کشیدن، نیازی به زور بازو نیست! 

۵. بهبود شروع حرکت در سربالایی

بیشتر ترمزهای پارک برقی یک آپشن کمکی استارت در سربالایی دارند به این صورت که با رها شدن پدال ترمز توسط راننده، خودرو را برای چند ثانیه ثابت نگه می‌دارند و از حرکت خودرو به‌سمت عقب جلوگیری می‌کنند.

این آپشن همچنین استرس ناشی از رانندگی در مسیرهای شیب‌دار را کاهش می‌دهد و کنترل خودرو را برای رانندگان آسان‌تر می‌کند.

۶. کاهش وزن خودرو

این ترمزها معمولا سبک‌تر از سیستم‌های ترمز دستی سنتی هستند؛ چراکه نیازی به کابل‌های سنگین و اتصالات مکانیکی ندارند. همه این‌ها باعث بهبود بهره‌وری سوخت و کاهش وزن خودرو می‌شود  

۷. طول عمر بیشتر

ترمز دستی‌های برقی در مقایسه با ترمزهای دستی مکانیکی، کمتر به تعمیر نیاز پیدا می‌کنند؛ چراکه قطعات فیزیکی کمتری دارند. 

۸. بهبود بهره‌وری سوخت و مزایای زیست محیطی

در برخی خودروها، ترمز دستی برقی با سیستم ترمز احیاکننده ادغام می‌شود تا در هنگام ترمزگیری، انرژی بازیابی و سپس برای شارژ مجدد باتری خودرو استفاده شود. این ویژگی به بهبود راندمان سوخت و کاهش آلایندگی در انواع خودروی هیبریدی و الکتریکی کمک می‌کند.

سرویس دوره‌ای خودرو می‌تواند بسیاری از مشکلات را برطرف و از آسیب‌های جدی پیشگیری کند. اما بسیاری از افراد به دلایل مختلف، سرویس‌های دوره‌ای را به‌طور منظم انجام نمی‌دهند. نگهداری نامناسب از خودرو و انجام ندادن سرویس‌های دوره‌ای، درنهایت به خراب شدن موتور و قطعات آن منجر می‌شود. در این صورت، «تعمیرات اساسی موتور» که به آن اورهال (overhaul) گفته می‌شود، ضروری می‌شود. اورهال چیزی فراتر از تعویض روغن معمولی یا تعویض لاستیک است و در آن موتور خودرو به‌طور اساسی تعمیر می‌شود.

اورهال خودرو چیست؟

اورهال خودرو به‌معنی بازسازی موتور یا تعمیر اساسی است؛ به این صورت که مکانیک برای انجام تعمیرات اساسی، موتور را جدا و وضعیت اجزای داخلی را ارزیابی می‌کند تا علت اصلی ایرادها را شناسایی و آنها را برطرف کند. در فرآیند اورهال خودرو، بسته به نوع مشکل، ممکن است قطعاتی مثل رینگ‌های پیستون، یاتاقان‌ها، واشرها و میل بادامک تعویض شوند.

معمولا اگر خودرو دچار مشکلات زیر شود، به اورهال نیاز پیدا می‌کند:

• کاهش عملکرد موتور
• ترک‌خوردگی، نشتی یا شکستگی قطعات موتور
• کاهش سطح روغن موتور بدون وجود علائم نشتی
• گرم شدن بیش‌ازحد و مداوم موتور

در فرآیند اورهال، سطح موتور و قطعات آن تمیز می‌شود تا رسوبات کربنی پاک شوند. درنهایت، سطوح داخلی سیلندرهای موتور، تعمیر می‌شوند تا مشکلات مربوط به حلقه‌های پیستون و سیلندر برطرف شود.

انواع اورهال خودرو

دو نوع تعمیرات اساسی موتور وجود دارد:

۱. اورهال قسمت بالایی موتور

در این نوع اورهال بخش‌های نیمه بالایی موتور باز و تعمیر می‌شود، بدون اینکه کل موتور از محفظه خودرو خارج شود. این فرآیند اغلب زمانی انجام می‌شود که دسترسی به قطعات داخلی موتور سخت نیست. در این نوع تعمیرات، عموماً قطعاتی مانند سر سیلندر و واشر سرسیلندر، سوپاپ‌ها، مهروموم سوپاپ، پیچ‌های سیلندر و بازوی راکر تعویض می‌شوند.

۲. اورهال کامل

در اورهال کامل یا تعمیرات اساسی خودرو، کل موتور پیاده و اجزای آن جدا می‌شوند تا بررسی و تعمیر شوند. این نوع اورهال زمانی انجام می‌شود که پیدا کردن علت اصلی مشکل، دشوار و پیچیده است و لازم است کل موتور پیاده و اجزای آن تفکیک شوند تا مشکل شناسایی شود.

در این نوع تعمیرات معمولا میل لنگ، رینگ‌ها و میله‌های پیستون، بلوک موتور، یاتاقان‌ها، مجموعه تسمه تایم یا زنجیره و سایر قطعات اساسی و ضروری موتور تعمیر یا تعویض می‌شوند. 

موتور خودرو چه زمانی به اورهال کامل نیاز دارد؟

برخی از مشکلات موتور را می‌توان بدون اورهال کامل برطرف کرد. به‌طور کلی، اورهال کامل موتور در خودروهای قدیمی‌تر، به‌خصوص خودروهای با عمر بالای ۱۰ سال یا در خودروهای با مسافت پیموده‌شده زیاد، بیشتر انجام می‌شود.

اگر متوجه این مشکلات در خودرویتان شدید یا اگر چراغ‌های هشدار برای مدت طولانی روشن می‌مانند، احتمالا خودرو باید اورهال شود: 

۱. دود سفید اگزوز

دود سفید اگزوز به این معنی است که روغن موتور وارد سیلندر شده است و در هنگام احتراق، همراه مخلوط هوا و سوخت می‌سوزد. دود سفید می‌تواند نشان‌دهنده فرسودگی یا شکستگی رینگ‌های پیستون باشد. 

۲. مصرف بیش‌ازحد روغن موتور

یکی دیگر از علائمی که نشان می‌دهد خودرو به اورهال نیاز دارد، مصرف بیش‌ازحد روغن موتور است. اگر به‌طور مداوم نیاز است داخل مخزن روغن موتور بریزید یا چراغ هشدار روغن روشن می‌شود، ممکن است موتور نشتی داشته باشد یا رینگ‌های پیستون فرسوده شده یا آسیب دیده‌ باشند. 

۳. داغ شدن مداوم و بیش‌ازحد موتور

گرمای بیش‌ازحد و مداوم می‌تواند به این معنی باشد که رادیاتور نشتی دارد. این نشتی ممکن است ناشی از واشر سر سیلندر معیوب باشد که باعث می‌شود مایع خنک‌کننده وارد محفظه احتراق شود. گرم شدن بیش‌ازحد موتور مشکلی جدی است که می‌تواند منجر به خرابی‌های دیگر شود.

اگر چراغ هشدار دمای موتور روشن شد، حتماً خودرو را به مکانیکی ببرید. 

۴. دود اگزوز مشکی

خروج دود سیاه از اگزوز به‌صورت مداوم، اغلب نشانه این است که موتور به اورهال نیاز دارد. این دود سیاه ناشی از تجمع کربن روی پیستون‌ها و دریچه‌های ورودی است که در حین احتراق، به‌خصوص هنگامی که پدال گاز را فشار می‌دهید، تولید شده است. این کربن می‌تواند باعث خفگی موتور شود، زیرا باعث می‌شود احتراق به‌درستی اتفاق نیفتد. این مشکل منجر به کاهش عملکرد موتور و راندمان سوخت می‌شود. 

۵. موتور با احتراق نامناسب و کاهش عملکرد موتور

احتراق نامناسب در موتور زمانی اتفاق می‌افتد که نسبت هوا به سوخت در سیلندر موتور مناسب نباشد یا مخلوط هوا و سوخت به‌درستی توسط شمع‌ها مشتعل نشود. احتراق نامناسب می‌تواند باعث شود موتور در دور کم یا در هنگام شتاب‌گیری، تکان بخورد یا عملکرد آن کم شود.

اگر مشکل به‌دلیل فرسودگی شمع‌ها باشد، تعمیر آن آسان است و فقط به تعویض شمع نیاز است. اما اگر احتراق ناقص به‌علت فرسودگی یا ترک‌خوردگی پیستون‌ها و رینگ‌های پیستون باشد، در این صورت احتمالا اورهال خودرو لازم است.

۶. صداهای عجیب از موتور

صداهای تق‌تق می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که یا فاصله بین میل‌لنگ و میله‌های پیستون زیاد شده است یا سوپاپ مشکل دارد. این صداها ممکن است ناشی از شکسته شدن حلقه‌های پیستون یا فرسوده شدن پایه‌های موتور نیز باشد. اگر موتور صداهای عجیبی تولید می‌کند، بهتر است خودرو را نزد متخصص ببرید.

 

مزایای اورهال خودرو

• بهبود عملکرد خودرو: اورهال موتور می‌تواند باعث افزایش گشتاور شود و عملکرد کلی خودرو را بهبود بخشد.
• جایگزینی قطعات فرسوده: این فرآیند با جایگزین کردن قطعات فرسوده با قطعات جدید، احتمال خرابی‌ موتور در آینده را کاهش می‌دهد.
• افزایش طول عمر خودرو: با تعویض قطعات فرسوده، طول عمر خودرو افزایش می‌یابد و از خرابی‌های بیشتر، جلوگیری می‌شود.
• هزینه‌ کمتر نسبت به خرید خودروی جدید: هزینه اورهال، نسبت به خرید خودروی جدید بسیار کمتر است.

نکات تکمیلی

• قبل از تصمیم‌گیری درباره اینکه آیا اورهال خودرو به هزینه‌اش می‌ارزد یا نه، حتما خودرو را به یک متخصص باتجربه خودرو نشان دهید و مطمئن شوید مشکلی که با آن روبه‌رو شده‌اید، از موتور است و با اورهال برطرف می‌شود.
• اگر کارکرد خودرویتان بیش از ۳۰۰هزار کیلومتر است، احتمالا اورهال موتور منطقی نیست؛ چراکه احتمالا سایر قطعات خودرو هم فرسوده شده‌اند. در این صورت خرید یک ماشین جدید، گزینه بهتری است. بااین‌حال، اگر می‌خواهید خودرو را نگه دارید، می‌توانید موتور جدیدی روی آن نصب کنید.

شما هم عاشق سفرهای طولانی با خودرو هستید؟ به‌طور کلی توصیه می‌شود قبل از رانندگی‌های طولانی، خودروی خود را بررسی و سرویس کنید. رانندگی در مسافت‌‌های طولانی می‌تواند فشار زیادی به ماشین وارد کند. اگر بعضی از قطعات خودرو خراب شده باشند یا سطح مایعات خودرو کم شده باشد، ممکن است در جاده با مشکلاتی مثل داغ شدن بیش‌ازحد موتور یا پنچری لاستیک مواجه شوید. با داشتن چک لیست چکاپ قبل از سفر می‌توان از بروز این موارد جلوگیری کرد. داشتن لیستی برای چکاپ خودرو قبل از سفر می‌تواند به شما کمک کند از ایمن و سالم بودن خودروی خود مطمئن شوید.

۱. روغن موتور را بررسی کنید

سالم بودن روغن موتور می‌تواند به عملکرد روان موتور کمک کند؛ به همین خاطر در ابتدای لیست ما آمده است. اگر تاریخ تعویض روغن موتور نزدیک است، روغن را تعویض کنید. روغن موتور کهنه، کارایی لازم را ندارد و خطر آسیب دیدن موتور را به‌خصوص در رانندگی‌‌های طولانی افزایش می‌دهد. رنگ روغن موتور باید زرد یا کهربایی روشن باشد؛ اگر قهوه‌ای تیره یا مشکی بود، باید آن را عوض کنید.

اگر روغن موتور را به‌تازگی تعویض کرده‌اید، فقط سطح روغن و وضعیت آن را با کمک نشانگر روی میله بررسی کنید. سطح روغن موتور باید بین حداقل و حداکثر نشانگر روی میله اندازه‌گیری باشد. اگر کمتر از حداقل مقدار ممکن بود، کمی روغن موتور جدید در مخزن بریزید.

۲. سایر مایعات خودرو را بررسی کنید

علاوه‌بر روغن موتور، برخی مایعات دیگر هم وظیفه دارند عملکرد خودرو را بهینه کنند. قبل از سفر، کیفیت و کمیت این مایعات را بازرسی کنید:

روغن گیربکس: باعث می‌شود که تعویض دنده به‌آرامی انجام شود.

آب رادیاتور: باعث می‌شود که موتور در دمای مناسب بماند و بیش‌ازحد گرم نشود. موتور در رانندگی طولانی، تحت فشار زیادی قرار می‌گیرد، بنابراین کافی بودن مقدار مایع خنک‌کننده ضروری است.

روغن ترمز: مطمئن شوید که روغن ترمز کافی و باکیفیت در خودرو وجود دارد تا ترمزها درست کار کنند.

روغن هیدرولیک: باعث فرمان‌پذیری راحت‌تر و روان‌تر فرمان می‌شود.

مایع شیشه‌شوی: برای تمیز کردن شیشه جلو استفاده می‌شود.

۳. لاستیک خودرو را بررسی کنید

لاستیک‌‌های خودرو، نقاط اصلی تماس خودرو با سطح جاده هستند و باید قبل و بعد از سفر بررسی شوند. ابتدا باد لاستیک‌ها را چک کنید. کم‌باد بودن لاستیک‌ها نه‌تنها روی راحتی سرنشینان تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه مصرف سوخت را افزایش و هندلینگ خودرو را هم سخت‌تر می‌کند. همچنین، ممکن است باعث پنچر شدن لاستیک و سرگردانی شما در جاده شود.

آج‌ها و شیارهای جانبی لاستیک‌ها را هم از نظر وجود ذرات و سنگریزه در آنها بررسی کنید. این ذرات می‌توانند واقعا خطرناک باشند و باعث پنچری لاستیک شوند.

اگر مطمئن نیستید فشاد مناسب باد لاستیک خودرو شما چقدر است، می‌توانید فشار باد توصیه‌شده سازنده خودرو را از روی برچسب درب راننده یا در دفترچه راهنمای خودرو چک کنید. با بررسی نشانگرهای سایش آج مطمئن شوید که آج‌‌های لاستیک‌هایتان فرسوده نشده باشند. اگر نشانگرها با آج هم‌سطح شده‌اند، یعنی زمان تعویض لاستیک‌ها فرا رسیده است.

۴. باتری ماشین را بررسی کنید

یکی دیگر از اجزایی که قبل از رانندگی طولانی باید بررسی شود، باتری خودرو است. به صدای استارت دقت کنید؛ اگر هنگام چرخاندن سوئیچ صدای استارت کُند است، یعنی احتمالا استارت خراب شده یا به باتری جدید نیاز دارید. اگر حدود یک سال و نیم تا دو سال است که باتری خود را عوض نکرده‌اید، شاید زمان آن رسیده است که آن را هم تعویض کنید.

اگر مولتی‌متر دارید، می‌توانید سلامت باتری خود را در خانه بررسی کنید. عددی که مولتی‌متر در حالت خاموش بودن موتور نشان می‌دهد، باید بین ۱۲ تا ۱۳ ولت باشد. زمانی هم که موتور روشن است، عدد مولتی‌متر باید بین ۱۳.۵ تا ۱۴.۵ ولت باشد. اگر مولتی‌متر ندارید، می‌توانید با روشن کردن ماشین و روشن کردن چراغ‌‌های جلو، سیستم برق خودرو را تست کنید. اگر چراغ‌ها کم‌نور هستند اما با بالا رفتن دور موتور روشن‌تر می‌شوند، یعنی چراغ‌‌های خودرو از باتری انرژی می‌گیرند و دینام خودرو در دور آرام، جریان کافی تولید نمی‌کند.

۵. چراغ‌های خودرو را بررسی کنید

چراغ‌های خودرو برای اطمینان از رانندگی ایمن، مهم هستند و نه‌تنها باید در لیست چکاپ خودرو قبل از سفر باشند، بلکه همیشه به‌طور منظم باید بررسی شوند. با توجه به اهمیت درست کارکردن چراغ‌های خودرو، اگر با چراغ‌های سوخته رانندگی کنید، پلیس شما را متوقف می‌کند. اینجا منظورمان از چراغ‌های خودرو، چراغ‌‌های جلو، چراغ‌‌های عقب و چراغ‌‌های راهنما هستند. اگر چراغی به‌درستی کار نمی‌کند، بهتر است هر جفت آن را تعویض کنید. برای ایمنی بیشتر، می‌توانید چندین لامپ یدکی به‌همراه داشته باشید تا درصورت نیاز بتوانید آن را تعویض کنید.

۶. کیت اضطراری خودرو را آماده کنید

هر راننده‌ای باید کیت اضطراری به‌همراه داشته باشد؛ به‌خصوص زمانی که به سفر جاده‌ای می‌رود.

لیست وسایل ضروری که باید در کیت اضطراری خودرو خود داشته باشید:

• ابزار تعویض لاستیک ازجمله لاستیک زاپاس و جک لاستیک؛
• کیت مثلث هشداردهنده؛
• جعبه ابزار با ابزارهای اولیه مانند پیچ گوشتی، انبردست، آچار در اندازه‌‌های مختلف و ابزار دیگر؛
• کابل جامپر باتری؛
• نوار چسب یا سلفون؛
• دستکش برای دست زدن به وسایل کثیف، داغ یا خطرناک؛
• چتر و بارانی؛
• تلفن همراه، چراغ قوه و پاوربانک؛
• بطری آب؛
• جعبه کمک‌های اولیه؛

۷. تسمه‌‌های موتور را بررسی کنید

تسمه‌‌های موتور را با دست به طرفین بچرخانید و میزان اصطکاک‌شان را بررسی کنید. اگر تسمه‌ها پاره شده‌اند، ترک خورده‌اند یا طناب‌های فیبری آنها بیرون آمده، وقت آن است که تسمه جدید بیندازید. خودروهای جدیدتر اغلب یک تسمه بزرگ به نام سرپانتین (تسمه پروانه) دارند که پمپ آب و تمام لوازم جانبی آن (تهویه مطبوع، فرمان برقی و دینام) را راه‌اندازی می‌کند.

اگر ماشین شما کمتر از ۶۰ هزار کیلومتر مسافت طی کرده است، تسمه احتمالاً سالم است و نیازی به تعویض ندارد. خودروهای قدیمی بیش از یک تسمه دارند. مطمئن شوید که همه انواع تسمه ها وضعیت خوبی دارند. اگر تسمه‌ها شل، کهنه یا فرسوده هستند، آنها را تعویض کنید.

۸. ماشین را آزمایش کنید

در یک جاده خلوت با سرعت بالا رانندگی کنید. حسابی حواستان را جمع کنید، به صداها گوش دهید و لرزش‌ها را احساس کنید. تصور نکنید همه چیز خوب است فقط به این دلیل که هر روز با ماشین خود رانندگی می‌کنید! این یک آزمایش است، نه یک رانندگی معمولی؛ پس روی ماشین خود تمرکز کنید.

• از چرخ‌ها صدای خراش یا ناله می‌شنوید؟ می‌تواند نشانه خرابی بلبرینگ چرخ یا اتصال CV فرسوده باشد.
• آیا ماشین می‌کشد؟ مشکلات تراز یا لاستیک‌‌های فرسوده را بررسی کنید.
• آیا صدای سوت کشیدن ترمز را می‌شنوید؟ ممکن است روتور تاب خورده یا لنت فرسوده باشد.
• آیا پدال ترمز نرم است؟ ممکن است پدها فرسوده یا روغن ترمز خراب شده باشد.
• آیا چراغ‌‌های جلو در حالت توقف، سوسو می‌زنند؟ احتمالاً یا تسمه دینام شل است، یا دینام در حال خراب شدن است یا پایانه‌‌های باتری زنگ زده‌اند.

۹. فیلتر هوا را بررسی کنید

مطمئن شوید که فیلتر هوا مسدود نیست. اکثر ماشین‌ها می‌توانند بدون نیاز به تعویض فیلتر هوا، مسافت زیادی را طی کنند. اما خوب است قبل از شروع سفر، وضعیت آن را بررسی کنید. فیلتر هوا معمولاً در جعبه فیلتر هوا متصل به انتهای لوله پلاستیکی آکاردئونی قرار دارد که به آن ورودی هم می‌گویند.

اکثر جعبه‌‌های هوا با گیره بسته می‌شوند. گیره‌ها را بردارید تا جعبه باز شود و فیلتر هوا را بررسی کنید. فیلتر باید عاری از آلودگی و معمولاً سفید باشد. اگر کثیف به نظر می‌رسد، قبل از بستن مجدد گیره‌ها، فیلتر را تعویض کنید.

۱۰. چراغ‌‌های هشدار روی داشبورد را بررسی کنید

اگر چراغ چک خودرو روی داشبورد روشن است، می‌توانید از یک اسکنر OBDII برای پیدا کردن کد خطای موردنظر، استفاده کنید. هنگامی که مشکل را پیدا کردید، می‌توانید برای رفع آن اقدام کنید.

اسکنر را به درگاه کانکتور پلاستیکی باز زیر داشبورد در سمت راننده وصل کنید و کد خطا را بخوانید. اگر اسکنر توضیحی همراه خطا ارائه نداده است، می‌توانید کد خطا را با کمک کتابچه راهنمای خودرو تفسیر کنید یا کد را در گوگل جست‌وجو کنید.

۱۱. باتری را تمیز کنید

هرگونه خوردگی روی پایانه‌‌های باتری خودرو را پاک کنید. به‌دنبال خوردگی در پایانه‌‌های باتری باشید و در صورت نیاز، پایانه‌‌های باتری را با مخلوطی از ۱ قاشق غذاخوری (۱۵ میلی‌لیتر) جوش شیرین و ۱ فنجان (۲۵۰ میلی‌لیتر) آب تمیز کنید. این دو را در یک کاسه مخلوط کنید، سپس با کمک یک مسواک آن را به پایانه‌ها بمالید.

۱۲. برف‌پاک‌کن‌ها را بررسی کنید

ببینید آیا برف‌پاک‌کن‌‌های شیشه جلو نیاز به تعویض دارند یا خیر. مانند هر بخش دیگر خودرو، برف‌پاک‌کن‌ها هم روزی فرسوده می‌شوند. همچنین ممکن است به‌مرور زمان خشک شوند و ترک بخورند. برف‌پاک‌کن‌‌های شیشه جلو خودرو را تست کنید و مطمئن شوید که می‌توانند آب را کاملا از روی شیشه پاک کنند؛ در غیر این صورت، باید تعویض شوند.

۱۳. ترمزها را بررسی کنید

لنت‌‌های ترمز در سفرهای جاده‌ای بیشتر دچار فرسودگی می‌شوند، به‌خصوص اگر قصد سفر و رانندگی در جاده‌‌های پر فراز و نشیب و کوهستانی را دارید. درست است که بهترین راه برای بررسی لنت ترمز، درآوردن چرخ‌هاست، اما می‌توانید بدون درآوردن چرخ‌ها هم لنت‌ها را چک کنید. برا این کار کافی است که به پشت چرخ‌ها نگاه کنید و ضخامت لنت ترمز را بررسی کنید؛ حداقل ضخامت باید شش میلی‌متر باشد.

سطح دیسک‌‌های ترمز خودرو را هم بررسی کنید. اگر شیارهای ناهموار و عمیقی مشابه یک صفحه گرامافون داشته باشند، ممکن است نیاز به تعویض باشد. با‌این‌حال، توجه داشته باشید که بررسی خود لنت بهتر است.

سرویس دوره‌ای قبل از سفر

بررسی خودرو قبل از سفر، کاری اضافه و وقت‌گیر نیست، بلکه اقدامی است برای حفظ ایمنی شما و سایر سرنشینان. اطمینان از اینکه خودروی شما به‌درستی کار می‌کند، می‌تواند خیال‌تان را راحت کند.

دامنه کارهایی که باید به‌عنوان چکاپ قبل از سفر انجام دهید، متفاوت است و ممکن است زمان زیادی از شما بگیرد؛ خصوصا اگر تجربه چندانی در این زمینه نداشته باشید. اما فردی حرفه‌ای در عرض ۱۰-۱۵ دقیقه می‌تواند کل چکاپ خودرو را انجام دهد

سؤالات متداول

۱. آیا باید قبل از سفر طولانی، روغن موتور را تعویض کنم؟

اگر مسافتی که قرار است ماشین طی کند، حدود ۳هزار کیلومتر یا بیشتر است، باید قبل از حرکت روغن را تعویض کنید.

۲. آیا باید لاستیک‌های خود را قبل از سفر جاده‌ای جا‌به‌جا کنم؟

قبل از شروع یک سفر جاده‌ای طولانی، ایده خوبی است که لاستیک‌های وسیله نقلیه را جابه‌جا کنید.

۳. لاستیک‌های نو را قبل از سفر جاده‌ای تهیه کنیم یا بعد از آن؟

بهتر است قبل از سفر لاستیک نو بیندازید. اما کار به همین جا ختم نمی‌شود! قبل از اینکه وارد جاده شوید (و هر ماه)، حتما تایرها را بازرسی کنید.

افراد بلندقد همواره با چالش‌هایی در انتخاب وسایل نقلیه مواجه بوده‌اند. یافتن خودرویی که علاوه‌بر کارایی و کیفیت، فضای مناسبی برای آن‌ها فراهم کند، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد؛ چراکه بسیاری از خودروها برای افراد با قد بالای ۱۸۵ سانتی‌متر، در قسمت سر و پا فضای کافی ندارند. البته، ماشین‌‌های مناسبی هم برای افراد قدبلند وجود دارد که علاوه‌بر فضای کافی، امکان تنظیم صندلی و ویژگی‌های دیگری هم دارند که تجربه رانندگی را بهبود می‌بخشد.

طراحی خودروها براساس میانگین قد افراد جامعه

در ایران، میانگین قد زنان حدود ۱۵۸ سانتی‌متر و میانگین قد مردان حدود ۱۷۳ سانتی‌متر تخمین زده شده است. بیشتر خودروها طوری طراحی می‌شوند که برای میانگین افراد جامعه مناسب و راحت باشند. با‌این‌حال، اگر قد شما از میانگین‌ بیشتر است، ممکن است در رانندگی با برخی از خودروها دچار مشکل شوید؛ به‌ویژه اگر قدتان بیشتر از ۱۹۰ سانتی‌متر است. مثلا ممکن است فضای سر و پا برایتان کافی نباشد. در چنین حالتی، آپشن‌های تنظیم ارتفاع صندلی و تنظیم فرمان می‌توانند به کمک‌تان بیایند و راحتی بیشتری برایتان فراهم کنند

مهم‌ترین ویژگی‌های خودروهای مناسب افراد قدبلند

خودروها در اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند و البته همه آن‌ها برای افراد قدبلند مناسب نیستند. به‌طور کلی، خودروهایی که این ویژگی‌ها را دارند، برای افراد قدبلند مناسب‌اند:

فضای مناسب برای سر: افراد قدبلند چون بالاتنه بلندتری دارند، به فضای بیشتری برای سر نیاز دارند. اغلب شاسی‌بلندها و برخی پیکاپ‌ها، بهترین گزینه برای افراد قدبلند هستند چراکه در این خودروها حداقل ۹۰ سانتی‌متر فضا برای بالاتنه در نظر گرفته شده است.

فضای مناسب برای پاها:افراد قدبلند پاهای بلندتری دارند. به همین خاطر خودروهای کوچک مانند خودروهای هاچ‌بک، از لیست خودروهای مناسب برای افراد قدبلند حذف می‌شوند؛ چراکه این خودروها معمولا فضای کافی برای پاها ندارند. حداقل فضای توصیه‌شده برای پاها، ۱۰۶ سانتی‌متر است و اغلب سدان‌ها، شاسی‌بلندها و پیکاپ‌ها این مقدار فضا را دارند.

فرمان قابل‌تنظیم:در فرمان‌های قابل‌تنظیم، امکان تغییردادن ارتفاع و فاصله فرمان از راننده وجود دارد. این تنظیمات به رانندگان قدبلند امکان می‌دهد تا فاصله دست تا فرمان را به‌صورت ایده‌آل تنظیم کنند.

صندلی‌های قابل‌تنظیم:رانندگان قدبلند باید بتوانند صندلی‌شان را پایین‌تر و عقب‌تر بکشند. در حالت ایده‌آل، ارتفاع، فاصله از فرمان و تکیه‌گاه پشتی صندلی باید قابل‌تنظیم باشند.

کمربندهای ایمنی قابل‌تنظیم:خودروهایی مناسب رانندگان و سرنشینان قدبلند هستند که امکان تنظیم ارتفاع کمربند ایمنی را داشته باشند.

لیست خودروهای مناسب افراد قدبلند

1-   کی ام سی K7 :این خودرو با کابین بزرگ و فاصله محوری خوب، برای افراد با قد بلند بسیار مناسب است. صندلی‌های بزرگ و جادار این خودرو فضای کافی برای نشستن برای افراد قدبلند فراهم می‌کند. همچنین، فضای مناسب برای سر و فاصله کافی بین صندلی‌ها، باعث شده است KMC K7 برای رانندگی طولانی‌مدت مناسب باشد.

2-   تیگو ۸ پرو:خودروی تیگو ۸ پرو، کراس‌اووری لوکس در بازار ایران است. این خودرو به‌دلیل داشتن ابعاد مناسب، گزینه‌ای مناسب برای افراد قدبلند است. صندلی‌های بزرگ و جادار، موقعیت بهینه راننده و فرم مناسب صندلی‌ها از ویژگی‌های مثبت این خودرو است که برای افراد با قد بلند عالی است!

3-   کی‌ام‌سی T8 :گر به‌دنبال یک وانت پیکاپ مناسب برای افراد قدبلند هستید، کی‌ام‌سی تی ۸ می‌تواند گزینه‌ای عالی باشد. کابین بزرگ این خودرو برای سرنشینان و راننده‌های قدبلند بسیار مناسب است و آنها می‌توانند به‌راحتی و با آسایش در آن بنشینند. راحت بودن در خودرو بسیار مهم است؛ به‌ویژه برای کسانی که با خودرویشان به مسافرت‌های طولانی می‌روند یا روزانه از آن استفاده می‌کنند.

4-   خانواده آریزو ۶ :محصولات خانواده آریزو ۶ سدان‌های مونتاژی هستند که در لیست خودروهای مناسب برای افراد قد بلند قرار می‌گیرند؛ چراکه فاصله محوری و ابعاد کابین برای فضای پا و سر راننده و سرنشینان کافی و مناسب است. همچنین صندلی‌های بزرگ و کابین جادار، ویژگی‌های دیگری هستند که آسایش بیشتری برای رانندگان با قد بلند فراهم می‌کنند.

5-   لیفان X70: ارتفاع خودروی لیفان X70، حدود ۱۷۱ سانتی‌متر است و در بخش سر، فضای کافی را فراهم می‌کند. همچنین، طول ۴۳۹ سانتی‌متر و عرض ۱۸۲ سانتی‌متری آن هم باعث می‌شود فضای کافی برای پاها داشته باشید.

6-   خانواده تویوتا پرادو: پرادو، ابعاد بزرگی دارد و پلتفرم آن با خودروهای دیگری از خانواده تویوتا مانند لندکروزر، سکویا و تاندرا مشترک است. این خودروها با ابعاد بزرگ خود، فضای داخلی مناسبی برای افراد قد بلند دارند.ارتفاع سقف پرادو برابر با ۱۸۹ سانتی‌متر است و افراد قد بلند فضای کافی برای نشستن دارند. فضای سر در ردیف عقب پرادو هم کافی است و سر افراد قد بلند به سقف خودرو برخورد نمی‌کند.

7-   لکسوس LX :لکسوس LX به‌دلیل ابعاد بزرگی که دارد، فضای داخلی مناسبی برای افراد قدبلند فراهم می‌کند. ارتفاع سقف لکسوس LX برابر با ۱۹۱ سانتی‌متر است که برای افراد قدبلند کافی است. فضای سر در ردیف عقب لکسوس LX هم مناسب است. فضای پا در صندلی راننده لکسوس ۱۱۰ سانتی‌متر است و افراد قدبلند می‌توانند پاهای خود را راحت قرار دهند.

8-   بی ام و X7: ابعاد خودروی BMW X7 برای افراد با قد بلند مناسب است. فاصله صندلی تا سقف این خودرو ۱۰۶ سانتی‌متر است که فضای کافی برای نشستن را فراهم می‌کند. همچنین، فضای سر در ردیف عقب X7 هم کافی است و افراد قدبلند می‌توانند به‌راحتی بنشینند و سرشان به سقف خودرو برخورد نکند.

ام وی ام X55 :ارتفاع سقف X55 برابر با ۱,۶۵۰ میلی‌متر است که برای افراد قد بلند فضای کافی برای نشستن را فراهم می‌کند. فضای سر و پا در ردیف عقب x55 هم کافی است و افراد قد بلند می‌توانند در این ردیف به‌راحتی بنشینند و مشکلی از نظر کمبود فضا نداشته باشند