بلاگ

آیا می‌دانید استفاده از رنگ‌های متفاوت در رفلکتورهای جاده‌ای یا همان چشم گربه ای ترافیکی به چه معناست؟

اگر راننده یا حتی سرنشین یک خودرو باشید بی‌شک در طول سفرهای خود نشانگرهای پلاستیکی با رنگ های مختلف را در مرکز یا کناره‌های جاده‌ها دیده‌اید. این نشانگرها در کشورهای مختلف نام‌های متفاوتی دارند. برای مثال در کشور آمریکا از نشانگرهای موردبحث با نام رفلکتور یا بازتابنده جاده‌ای شناخته می‌شود درحالی‌که در کشورمان به این نشانگرهای جاده‌ای چشم گربه ای ترافیکی گفته می‌شود. با اینکه برنامه‌های ناوبری موبایلی می‌توانند درباره خطرات جاده‌ای هشدارهای مختلفی را به اطلاع راننده برسانند اما این رفلکتورهای جاده‌ای شما را از مرز دقیق جاده مطلع کرده و خطرات را نشان می‌دهد. زمانی که چراغ‌های جلوی خودرو را در شب روشن می‌کنید، چشم گربه ای ترافیکی نور چراغ‌ها را بازتاب می‌کند تا به شما در حفظ لاین حرکتی و تشخیص جهت جاده کمک کند. رفلکتورها عملکردهای مشابهی در روز دارند و مواردی همچون جهت جاده پیش رو را نشان داده و به رانندگان بازخوردهای متنوعی را ارائه می‌کنند.

احتمالاً متوجه شده‌اید که چشم گربه ای ترافیکی در رنگ‌های مختلف از جمله سفید، زرد، قرمز، آبی و سبز تولید می‌شوند. همان‌طور که حدس می‌زنید هریک از این رنگ‌ها معنی خاصی دارند و برای کمک به رانندگان در تشخیص خطرات و حریم جاده‌ها بکار می‌روند. این چشم گربه ای ها همچنین به سرویس‌های اضطراری از جمله اورژانس و آتش‌نشانی و همچنین کارگران حفظ و نگهداری راه‌ها کمک می‌کنند تا بتوانند محل خروجی آب، خروجی جاده و نقاط دسترسی به خودروهای اضطراری را در کمترین زمان ممکن پیدا کنند. رنگ چشم گربه ای ترافیکی بسته به محل زندگی افراد فرق می‌کند و بنابراین دانستن معنی هرکدام از آن‌ها مفید خواهد بود.

یک وب‌سایت آمریکایی در مطلبی به ماجرای تولید رنو پی‌کی در ایران پرداخته است که می‌توانید در ادامه برگردان فارسی آن را بخوانید.

زمانی که در حال چک کردن وب‌سایت‌های خودرویی مختلف خارجی به‌منظور یافتن مطالب مناسب برای تجربه و انتشار در پدال بودم، در سایت theautopian.com، تصویر آشنایی نظرم را جلب کرد. این عکس یک رنو پی‌کی سفیدرنگ بود که سال‌ها پیش خودم با دوربین در خیابان‌های شهر گرفته و در مطلبی مربوط به این خودرو در پدال منتشر کرده بودم! از این عکس برای مطلبی تحت عنوان «چگونه رنو ۵ قدیمی در ایران با قلب کیا از مرگ بازگشت» در وب‌سایت مذکور استفاده شده است. اینکه یک وب‌سایت آمریکایی به خودروی عجیبی از ایران بپردازد، موضوع جالبی است و به همین دلیل، تصمیم بر ترجمهٔ این مطلب گرفتم که در ادامه خواهید خواند.

یکی از چیزهایی که در جهان خودرو دوست دارم، داستان برخی خودروهای افسانه‌ای است که عمری بسیار فراتر از حد معمول پیدا می‌کنند. برخی از خودروها، پس از پایان عمر معمول خود، به کشور دیگری پناه می‌برند و موفق می‌شوند در آنجا به‌طور مخفیانه زندگی جدیدی را آغاز کنند. فولکس‌واگن بیتل یکی از این خودروها بود که مدت‌ها پس از ناپدید شدن از خیابان‌های اروپا و آمریکا، در مکزیک و برزیل همچنان تولید شد. سیتروئن ۲CV نیز در قالب مدلی با نام IES سوپر آمریکا در آرژانتین برای چند سال تولید شد. خودرویی که به‌تازگی یافتم اما به‌طور ویژه‌ای هیجان‌انگیز است زیرا ترکیبی از دو خودروی کاملاً متفاوت است که در اتحادی نامبارک اما شگفت‌انگیز، در ایران به هم پیوستند.

خودروی اصلی بحث ما، نسل اول رنو ۵ است. یکی از اولین هاچ‌بک‌های ساب‌کامپکت واقعی که پیشگام برخی جزئیات طراحی بود که تا امروز در خودروهای مدرن می‌بینیم. خودروی دیگر هم کیا پراید است که در آمریکا با نام فورد فستیوا عرضه می‌شد؛ اما ارتباط این دو ماشین چیست و چه ربطی به ایران دارند؟ در سال ۱۹۷۶، رنو به یک شرکت ایرانی بنام سایپا جواز تولید رنو ۵ را با نام سپند به‌صورت تحت لیسانس داد (نویسنده جریان تولید سپند در ایران را کاملاً اشتباه بیان کرده است). سپند مثل رنو ۵ خیلی خوب فروخت اما رفته‌رفته قدیمی شد و سایپا هم سراغ انعقاد قرارداد با رنو برای تولید نسل دوم رنو ۵ نرفت. این یعنی رنو ۵ متعلق به سال ۱۹۷۲ همچنان در دههٔ ۹۰ در ایران تولید می‌شد.

از سوی دیگر، در سال ۱۹۹۳ سایپا جواز تولید کیا پراید را دریافت کرد و درنتیجه، این شرکت پراید را جایگزین رنو ۵ قدیمی کرد. بااین‌حال، سایپا خط تولید رنو ۵ را به یک شرکت ایرانی دیگر بنام پارس‌خودرو فروخت و تولید سپند همچنان ادامه یافت. در سال ۲۰۰۰ اما رنو به دلایل ژئوپلیتیکی، رابطۀ خود را با پارس‌خودرو قطع کرد و بنابراین، واردات قوای محرکه و سیستم تعلیق رنو ۵ از فرانسه متوقف شد. در همان دوران، سایپا پارس‌خودرو را تصاحب کرد و حالا دو شرکت به هم پیوستند. در این شرایط، پارس‌خودرو باید چه کار می‌کرد؟ آن‌ها خط تولید بدنهٔ رنو ۵ را داشتند اما هیچ‌کدام از قطعات فنی را در اختیار نداشتند. بااین‌حال، پارس‌خودرو حالا بخشی از سایپا بود و به پیشرانه و پلت‌فرم کیا پراید دسترسی داشت. نتیجهٔ این معادله چه می‌شود؟!

نتیجه، ساخت خودرویی ترکیبی با پلت‌فرم و پیشرانهٔ پراید ولی با بدنهٔ رنو ۵ بود! البته تفاوت‌های زیادی بین این دو خودرو وجود دارد. نسل اول رنو ۵ هرچند خودرویی دیفرانسیل جلو بود ولی پیشرانهٔ طولی داشت درحالی‌که پراید از ترکیب مدرن‌تر دیفرانسیل جلو با موتور عرضی استفاده می‌کرد. علاوه بر این، فاصلهٔ عرضی چرخ‌های جلو در پراید حدود ۱۰ سانتی‌متر و در عقب حدود ۱۵ سانتی‌متر بیشتر از رنو ۵ بود. به همین دلیل، برای خودروی جدید که سپند پی‌کی نام گرفت، بچه گلگیرهای پلاستیکی طراحی شد تا بیرون‌زدگی چرخ‌ها را پوشش دهد. پیشرانهٔ برگرفته از پراید حدود ۶۲ اسب بخار قدرت داشت اما مهم‌تر اینکه موتور جدید امکان تجهیز به سیستم تهویه را هم فراهم می‌کرد که در کشوری مثل ایران آپشن مهمی محسوب می‌شود.

از دید من، بچه گلگیرهای پلاستیکی مشکی و حالت عریض‌تر پی‌کی، به این خودرو ظاهری اسپرت و تهاجمی بخشیده که تا حدودی یادآور رنو ۵ توربوی افسانه‌ای است. من واقعاً این نسخهٔ عجیب از رنو ۵ را دوست دارم و موضوع باورنکردنی اینکه تولید این خودرو با به‌روزرسانی‌های مثل چراغ‌های عقب جدید، تا سال ۲۰۰۸ همچنان ادامه پیدا کرد. این یعنی نسل اول رنو ۵ به مدت ۳۸ سال تولید شده است! این نشان می‌دهد که استیصال در کنار عوامل اجتماعی و سیاسی، می‌تواند منجر به ساخت خودروهای جذابی شود.

در این مقاله به معرفی هیتر بلوک موتور و چگونگی کارکرد آن خواهیم پرداخت.

موتور درون‌سوز مجموعه‌ای پیچیده و تشکیل شده از هزاران قطعه است که همگی در کنار یکدیگر برای یک هدف که تولید قدرت است کار می‌کنند. البته بدون وجود مایعاتی همچون مایع خنک‌کننده و روغن، موتور داغ می‌کند و قطعات متحرکی که در کنار یکدیگر قرار دارند با اصطکاک بالا آسیب می‌بینند. تنها وجود میزان مناسبی از مایعات ضروری در موتور خودرو کافی نیست چراکه این مایعات باید در حد مناسب گرم باشند تا بتوانند به خوبی کار خود را انجام دهند. برای مثال روغن سرد گرانروی بیشتری دارد و نمی‌تواند روان کاری مؤثری انجام دهد و همین موضوع مقاومت اضافه‌ای را داخل سیلندرها و سایر اجزا ایجاد می‌کند.

خوشبختانه هیتر بلوک موتور به خودرو اجازه می‌دهد تا موتور و به ویژه روغن و مایع خنک کننده را قبل از رانندگی گرم کند. انواع مختلفی از این هیترها وجود دارند که با استفاده از برق ۱۱۰ ولت خانگی هم کار می‌کنند. شما می‌توانید انواع افترمارکتی و حتی فابریک را انتخاب نمایید که به بخش بیرونی موتور نصب می‌شوند. اگر در منطقه‌ای با هوای سرد زندگی می‌کنید بهتر است هیتر بلوک موتور را خریداری کنید. اگرچه در بسیاری از نقاط دنیا می‌توان خودرو را در حال دور درجا قرار داد تا موتور آن به آرامی گرم شود اما در برخی کشورها انجام چنین کاری با محدودیت‌هایی روبرو است. استفاده از هیتر تنها یکی از چندین روش مختلف برای روشن و گرم کردن موتور خودرو به ویژه موتورهای دیزلی در هوای سرد خواهد بود؛ اما سؤالی که پیش می‌آید این است که کدام هیتر بلوک موتور خوب است؟ پاسخ به این سؤال به عواملی همچون امکان نصب هیتر روی موتور خودرو، هزینه و پیچیدگی نصب بستگی دارد. برای مثال نصب پد گرماساز امری راحت است و به دلیل سطح پشتی چسبناک این پد می‌توان آن را به بیرون کارتل چسباند.

اگر سوئیچ خودرویتان گیر کرده است، اولین کاری که باید انجام دهید این است خودرو را در حالت پارک (برای خودروهای اتوماتیک) یا خلاص (برای خودروهای دنده‌ای) قرار دهید؛ چراکه اگر ماشین در حالت Drive (رانندگی) یا در دنده باشد، سوئیچ بیرون نمی‌آید. اگر مشکل این نبود، باز هم جای نگرانی نیست، چند راه حل دیگر هم وجود دارد. به‌طور کلی، رفع مشکل گیر کردن سوئیچ ماشین معمولا کار ساده‌ای است. همراهمان بمانید؛ در این مطلب تمام علت‌های گیر کردن سوئیچ خودرو و روش‌های خارج کردن سوئیچ گیر کرده را بررسی می‌کنیم.

علت‌های گیر کردن سوئیچ ماشین و راه‌حل آنها

گیر کردن سوئیچ ماشین می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد؛ مثل:

۱. سنگین بودن جاکلیدی‌

 جاکلیدی سنگین می‌تواند باعث ساییدگی سیلندر قفل سوئیچ شود. هنگام رانندگی، جاکلیدیِ متصل به سوئیچ مانند یک آونگ حرکت می‌کند و نیرویی اضافی به سوئیچ وارد می‌کند. به همین خاطر با گذشت زمان، کلید روی پین‌های داخلی سیلندر ساییده و به‌مرور فرسوده می‌شود.

• برای جلوگیری از این مشکل، از یک جاکلیدی کوچک و سبک استفاده کنید.

۲. کثیف بودن سوئیچ

 بله، درست خواندید! کثیف بودن سوئیچ هم می‌تواند یکی از دلایل گیر کردن آن باشد. سوئیچ ماشین، مانند هر شیء دیگری، به‌مرور زمان و به دلایل مختلف کثیف می‌شود. گاهی این آلودگی‌های روی سوئیچ آن‌قدر زیاد و سفت می‌شود که حتی می‌تواند باعث کج شدن پین‌ها شود.

• برای جلوگیری از این مشکل، هرازگاهی با استفاده از ضدعفونی‌کننده، سوئیچ را تمیز کنید.

۳. فرسودگی یا کج بودن دندانه‌های سوئیچ

احتمالا برای شما هم پیش آمده است که بارها سوئیچ ماشین از دستتان بیفتد. چنین اتفاقاتی به‌مرور زمان می‌تواند باعث ساییدگی یا کج شدن دندانه‌های سوئیچ و درنهایت گیر کردن آن شود.

• بهتر است قبل از اینکه سوئیچ ماشین خیلی فرسوده شود و گیر کند، آن را تعویض کنید.

۴. معیوب بودن سوئیچ احتراق

یکی دیگر از دلایل گیر کردن سوئیچ ماشین، معیوب بودن سوئیچ احتراق است.

• برای حل این مشکل باید به متخصص خودرو مراجعه کنید.

۵. خاموش کردن خودرو در دنده یا حالت Drive

اگر قبل از قرار دادن ماشین در حالت پارک، آن را خاموش کنید، احتمالا دارد نتوانید سوئیچ را بیرون بیاورید.

• در خودروهای اتوماتیک، دسته دنده را در حالت «P» یا پارک قرار دهید. اگر خودرو هنوز در حالت «Drive» یا در دنده است، فقط آن را در حالت پارک قرار دهید و دوباره سوئیچ را بچرخانید.
• در خودروهای دنده‌ای، دنده را در حالت خلاص قرار دهید و سوئیچ را بچرخانید.

۶. قفل بودن فرمان

اگر بعد از خاموش کردن خودرو فرمان را حرکت دهید، قفل فرمان فعال می‌شود. این کار نه‌تنها باعث می‌شود که دیگر فرمان تکان نخورد، بلکه ممکن است به گیر کردن سوئیچ ماشین هم منجر شود. قفل شدن فرمان برای افزایش ایمنی خودرو در مقابل سارقان طراحی شده است، اما همین قفل شدن فرمان گاهی باعث نچرخیدن سوئیچ می‌شود راننده فکر می‌کند سوئیچ ماشین گیر کرده است.

• در این مواقع، کافی است فرمان را از حالت قفل خارج و به‌راحتی سوئیچ را بیرون بیاورید. برای خارج کردن فرمان از حالت قفل باید سوئیچ را در جهت عقربه‌های ساعت و همزمان فرمان را در خلاف عقربه‌های ساعت بچرخانید. در این صورت، قفل فرمان باز می‌شود و می‌توانید سوئیچ را بیرون بیاورید.

۷. ضعیف بودن باتری

باتری ضعیف ماشین هم می‌تواند باعث گیر کردن سوئیچ شود؛ چراکه سیستم احتراق هم مانند بسیاری از اجزای خودرو برای عملکرد صحیح، به برق نیاز دارد.

راه‌حل این مشکل، تعویض باتری خودرو و راه‌اندازی مجدد آن است. باتری را با باتری کمکی یا باتری نو تعویض کنید و دوباره استارت بزنید. بدون اینکه نیروی زیادی به سوئیچ وارد کنید، سعی کنید آن را خارج کنید.

۸. گیر کردن پرز لباس به سوئیچ

گاهی علت گیر کردن سوئیچ خودرو آن‌قدر ساده و پیش‌پاافتاده است که فکرش را هم نمی‌کردید! مثلا ممکن است مقداری از پُرز لباس‌تان روی سوئیچ جا مانده باشد.

• سعی کنید سوئیچ را به‌آرامی بچرخانید. فقط مراقب باشید؛ چراکه سوئیچ‌ها به‌راحتی خم می‌شوند یا می‌شکنند.

۹. فعال بودن دکمه قفل سوئیچ

ممکن است خودروی شما نوعی سیستم قفل غیرمعمول یا غیرفابریک سوئیچ داشته باشد.

• به‌دنبال دکمه‌ای در نزدیکی محل ورود سوئیچ بگردید و اگر فعال بود، آن را غیرفعال کنید.

گاهی وجود برخی از اجزای خودرو آن‌قدر عادی و معمولی می‌شود که به دلیل واقعیِ استفاده از آن در ساخت خودرو توجه خاصی نمی‌شود. معمولا در این مواقع فکر می‌کنیم که فلان قطعه باید باشد؛ اما چرا باید باشد؟ نمی‌دانیم! بودن این قطعات چنان جا افتاده که نمی‌توان خودرویی را بدون آن‌ها تصور کرد، اما با این وجود کارایی و کاربرد دقیق‌شان نیز مشخص نیست. یکی از این قطعات را می‌توان سپر ماشین دانست. اگر خوب فکر کنید، احتمالا حتی در قدیمی‌ترین تصاویر ثبت‌شده از ابتدایی‌ترین خودروهای تولیدی نیز قطعه‌ای شبیه به سپر در آن‌ها دیده‌اید.

سپر خودرو چیست و چه تاریخچه‌ای دارد؟

سپر خودرو همان‌طور که از اسمش مشخص است، نوعی محافظ برای خودرو محسوب می‌شود؛ محافظت در برابر ضربات احتمالی. در واقع سپر ماشین قرار است از انتقال ضربات به اجزای مهم داخلی تا حدی پیشگیری کند. هر ماشین یک سپر در عقب و یکی در جلو دارد که وظیفه محافظت از آن را در دو سمت بر عهده می‌گیرند. اولین سپر در سال ۱۸۹۷ روی خودروها کار گذاشته شد. اما به کار رفتن این قطعه در بدنه خودروها از ۱۹۲۷ به صورت کاملا عمومی درآمد و از آن زمان سپر به بخشی جدانشدنی از خودروها تبدیل شد.  اولین خودروهای تولید انبوه که با سپر وارد بازار شدند فوردهای سری A بودند. سپر البته نمی‌تواند وظیفه محافظت از خودرو را به صورت ۱۰۰ درصدی انجام دهد. اما می‌تواند تا حد زیادی فشار و قدرت اولیه ضربات را دفع کند. کاربرد دیگر سپر ماشین را می‌توان زیبایی‌بخشی به ظاهر خودرو دانست. تا جایی که طراحی‌ متفاوت سپر در خودروهای مختلف بسیار مورد توجه بوده و فرم آن همواره به‌عنوان یکی اجزای اصلی بدنه در تحلیل طراحی ظاهری خودرو مورد بررسی قرار می‌گیرد. طراحان نیز به دلیل همین تأثیر ویژه سپر در ظاهر خودرو، به فرم و مدل آن دقت ویژه‌ای دارند.

جنس سپر ماشین از چیست؟

جنس سپرهای اولیه از فلز بوده است. درواقع از اولین سپری که در سال ۱۸۹۷ در خودروی شرکت چکسلواکی به‌کار رفت تا سپرهای فورد سری A و نمونه‌های بعد از آن‌ها همه از جنس فلز بودند. البته در آن سال‌ها از فلزات مختلفی برای ساخت سپر استفاده می‌شد اما خودروسازان همواره به‌دنبال ساخت سپر با مواد سبک‌تری بودند تا از وزن خودرو بکاهند. در سال ۱۹۶۸، جنرال موتورز اولین سپر پلاستیکی خودرو را طراحی و در خودروهای پونتیاک جی‌تی‌او مورد استفاده قرار داد. این سپر توسط یک تکنولوژی خاص پلاستیک‌سازی و از نوعی پلاستیک رنگی ساخته شده بود. سپر جدید علاوه‌بر وزن کمتر مزیت ضربه‌گیری بیشتر را نیز به‌همراه داشت. درواقع سپرهای فلزی با وجود استحکام بالا، با وارد آمدن هرگونه ضربه‌ای، در بهترین حالت آن را تاحدودی به بدنه منتقل می‌کردند. چرا که فاقد خاصیت ارتجاعی بودند. حالا این سپر جدید پلاستیکی، در دفع ضربات نمایش بهتری را اجرا می‌کرد.

همین واقعیت باعث شد تا در سال ۱۹۷۱ رنو از این نوع سپر در رنو ۵ استفاده کند و کاربرد سپرهای پلاستیکی رفته‌رفته رواج بیشتری داشته باشد. سپرهای جدید با معضلاتی نظیر زنگ‌زدگی، خوردگی و آسیب‌های مشابه نیز مواجه نبودند. امروزه سپرها را از ترکیب مواد پلاستیکی خاص مانند پلی کربنات، اکریلونیتریل بوتادین استایرن و پلی‌پروپیلن می‌سازند.  همچنین از پوشش‌های پلاستیکی برای تقویت قسمت‌های استیل، فلزی، آلومینیومی سپر استفاده می‌شود. سپرهای فیبرکربنی نیز گروه دیگری از تولیدات امروزی را به خود اختصاص می‌دهند. لازم به ذکر است که سپرهای پلاستیکی نیز با وجود تمامی مزایای خود معضلاتی همچون انعطاف‌پذیری بالا و انتقال ضربات به خودرو را همراه داشتند. تلاش برای رفع این معضل منجر به تولید انواع سپرهای آیرودینامیک که امروزه شاهدشان هستیم شد و ورود روش‌های جدید، تکنولوژی‌های روز و ترکیبات و فرم‌های جدید در ساخت سپر را به دنبال داشت.

انواع سپر خودرو

باتوجه به آنچه که درمورد جنس سپر گفته شد امروزه علاوه بر تنوع در طراحی، تنوع در مواد مورد استفاده در ساخت سپر نیز دیده می‌شود. سپر خودرو برهمین اساس به سه گونه مختلف تقسیم می‌شود:

• سپر فایبرگلاس
• سپر پلاستیکی
• سپر آبکاری شده

باید اضافه کرد که در گذشته سپر به عنوان بخشی جدا از بدنه روی خودرو سوا می‌شد اما در طراحی‌های امروزی سپر را به صورت یکپارچه با بدنه طراحی می‌کنند و می‌سازند. همچنین در حال حاضر سپرهای کامپوزیتی شایع‌ترین سپرهای مورد استفاده هستند که در دو نوع بر پایه پلیمر و بر پایه فلز شاهد آن‌ها هستیم. سپرهای فلزی نیز تنها در برخی خودروهای آفرود یا نظامی کاربرد دارند. البته در برخی خودروهای امروزی انواع حسگر و رادار کار گذاشته می‌شود که می‌توانند به افزایش کارایی سپر و محافظت هرچه بیشتر از بدنه و اجزای فنی خودرو کمک شایانی کنند

بخش‌های اصلی سپر ماشین

سپر در طول تاریخ ساختش چه از نظر متریال اولیه، چه روش نصب چه اجزا و تجهیزات تغییرات زیادی به خود دیده است. اما امروزه سپر را با سه بخش اصلی روی خودروها می‌بینیم. این سه بخش شامل موارد زیر می‌شود:

۱. پیشانی

این بخش در واقع قسمت ظاهری سپر را شامل می‌شود. آنچه ما از سپر روی یک خودرو می‌بینیم پیشانی سپر است. پیشانی که قسمت رویه و پوشش بیرونی سپر است، در بالابردن زیبایی ظاهری خودرو تأثیر مستقیم داشته و نقشی در بخش ضربه‌گیری ایفا نمی‌کند. پیشانی می‌تواند از جنس پلاستیک یا فلز باشد. خودروهای لوکس و گران‌قیمت معمولا از پیشانی کروم یا استیل بهره می‌برند.

۲. جاذب

این قسمت، بخش زیرین پیشانی است که جذب‌کننده ضربات محسوب می‌شود. به این ترتیب که معمولا انرژی جنبشی وارد آمده به خودرو در برخوردهای مختلف، توسط این بخش جذب و دفع می‌شود.

۳. تیرعرضی

جاذب سپر ممکن است نتواند به‌طور کامل مانع از انتقال ضربه به بدنه نشود و توانایی لازم برای دفع کامل انرژی وارده از برخورد را نداشته باشد. در این مرحله، تیر عرضی وارد عمل می‌شود. تیر عرضی بین سپر و بدنه قرار می‌گیرد و مانند یک تکیه‌گاه برای جاذب عمل می‌کند. تیرعرضی معمولا از مقاطع توخالی پروفیلی ساخته می‌شود و به جاذب در انجام وظیفه‌اش کمک می‌کند.

تیر عرضی به نوعی استخوان‌بندی سپر خودرو محسوب می‌شود و سلامت آن اهمیت ویژه‌ای دارد. سپر به کمک براکت که اتصالات مخصوصی هستند به خودرو وصل می‌شود. براکت‌ها معمولا از جنس خود سپر هستند.

اجزای سپر ماشین امروزی

گفتیم که با گذشت زمان در سپر خودرو، چه در مواد آن و چه در ظاهرش تغییرات زیادی ایجاد شده است. بر همین اساس سپر را که پیشتر تنها به شکل یک تیر فلزی در عقب و جلوی خودرو می‌دیدیم امروزه با ابعاد بزرگتر و اشکال متفاوت‌تر شاهد هستیم. سپر امروز بخش بزرگی از بدنه خودرو را در جلو و عقب به خود اختصاص می‌دهد. که از طرف بالا با صندوق عقب و یا کاپوت جلو و از طرفین با چراغ های خودرو  و گلگیرها و از سمت پایین با چراغ های مه‌شکن و توری زیر سپر و از وسط با جلو پنجره و لوگوی خودرو ممکن است در ارتباط باشد. بخش‌هایی که روی سپر یا اطراف سپر خودرو نصب می‌شوند عبارتند از:

۱.  دفیوزر

هنگامی که خودرو با سرعت بالا حرکت می‌کند، در قسمت زیرین آن فشار هوای زیادی جمع می‌شود. این فشر بخش عقب خودرو را به‌سمت بالا هدایت می‌کند. همین اعمال فشار، عدم پایداری خودرو را در سرعت‌های بالا و پیچ‌های تند به‌دنبال دارد. دیفیوزر قطعه‌ای است که زیر سپر نصب شده و به جریان هوای زیر خودرو سرعت بیشتری می‌دهد و باعث افزایش انرژی رو به پایین یا همان Down Force بیشتر می‌شود. دیفیوزر را یکی از اجزای آیرودینامیکی خودرو می‌دانند.

۲. توری هواکش

هواکشی که در نمای روبه‌روی خودرو تعبیه می‌شود خنک کاری سیستم رادیاتور، ورود بهتر هوا به داخل سیستم‌های فنی و البته کاهش دمای موتور را به‌همراه دارد. اما این هواکش نیاز به یک توری دارد تا مانع ورود اجزای خارجی به زیر کاپوت شود. هواکش و توری آن نیز از اجزایی هستند که زیر سپر تعبیه می‌شوند.

۳. چراغ مه‌شکن

این چراغ‌ها ممکن است زیر، کنار یا روی خود سپر تعبیه شوند.

۴. چراغ‌های اصلی

چراغ‌های اصلی به‌همراه قابشان معمولا کناره‌ها و بالای سپر نصب می‌شوند.

اجزای دیگری که در سپر شاهد هستیم شامل بکسل‌بند، درپوش بکسل‌بند و گارد و زه می‌شوند. این اجزا معمولا روی خود سپر هستند و گاهی مانند گارد و زه تنها جنبه تزیینی دارند.

زمانی که پشت فرمان خودرو نشسته‌اید سیستم‌های متنوعی همچون موتور، سیستم برق و سوخت‌رسانی و اگزوز با یکدیگر همکاری می‌کنند تا شما را به مقصد برسانند. بسیاری از خودروهای لوکس امروزی به بیش از ۱۰۰ سنسور مجهز شده‌اند تا همه‌چیز از فشار باد لاستیک‌ها گرفته تا میزان مایعات موتور را بررسی کنند. البته شاید ندانید که خودروهای مدرن امروزی به حدی هوشمند هستند که نه تنها می‌توانند مشکلات فنی را تشخیص دهند بلکه توانایی مراقبت از خود را نیز دارند.

حالت لیمپ Limp Mode در حقیقت تنظیمات کارخانه‌ای است که حین تشخیص یک مشکل جدی توسط ECU فعال می‌شود و سپس قدرت برخی سیستم‌های خودرو و عملکرد آن را محدود می‌سازد. با این کار از آسیب دیدن بیشتر خودرو جلوگیری شده و به راننده توصیه می‌شود که سریعاً به نمایندگی مجاز مراجعه کند. در برخی موارد حالت لیمپ می‌تواند به خاطر مشکلات کوچکی همچون خرابی یک سنسور فعال شود؛ اما در اکثر موارد شاید مشکل حادتری همچون تک کار کردن موتور، آسیب دیدن دیسک و صفحه کلاچ، خرابی سیستم خنک کاری و… باعث می‌شوند این حالت فعال گردد.

موتور خودرو یک سیستم پیچیده و دارای اجزای مختلف است. هریک از این اجزا، که ممکن است کوچک یا بزرگ و از جنس‌های مختلف باشند، در درجه اهمیت خاصی قرار دارند. اما در نهایت وظیفه این مجموعه تامین نیروی لازم برای به حرکت در آوردن خودرو است. این نیرو نیز با صورت گرفتن یک احتراق کامل و بی‌نقص در موتور تامین می‌شود. یعنی انفجاری که درون محفظه احتراق صورت می‌گیرد منبع نیروی خودرو است. محفظه احتراق به بخشی از سیلندر که شامل فضای بین پیستون و سرسیلندر می‌شود اطلاق می‌گردد. بنابراین می‌توان گفت سیلندرها، که تقریبا تمام اجزای انفجار و اتاقک احتراق را در خود جای می‌دهند از اصلی‌ترین بخش‌های موتور هستند. بر همین اساس موتورها را براساس تعداد سیلندر و آرایش آن‌ها تقسیم‌بندی می‌کنند. اما سیلندرها به خودی خود هیچ هویتی ندارند و این بلوک سیلندر است که به سیلندر موتور و حتی نحوه آرایش آن ماهیت می‌بخشد. اکنون می‌خواهیم درباره بلوک سیلندر و نقش آن در موتور بیشتر بدانیم.

بلوک سیلندر چیست و چه وظایفی در موتور خودرو دارد؟

بلوک سیلندر در واقع اسکلت و بدنه اصلی یک موتور درون سوز است که بخش اعظم حجم موتور را به خود اختصاص می‌دهد. این بخش از موتور به نوعی پایه و تکیه‌گاه اجزای دیگر نیز محسوب می‌شود به طوری که محل نصب اجزایی مانند، میل‌لنگ، رینگ پیستون، شاتون، سرسیلندر، کارتل و منیفولد گاز را در خود جای می‌دهد. بنابراین می‌توان گفت فلسفه تولید و استفاده از بلوک سیلندر ایجاد یکپارچگی بین اجزای مختلف موتور به وسیله آن و تعدد در سیلندرها است. به بیان دیگر، سیلندر تقریبا اصلی‌ترین قسمت در صورت گرفتن احتراق است، اما یک سیلندر به تنهایی نمی‌تواند نیروی مورد نیاز خودرو را تامین کند و برای به حرکت در آمدن آن نیاز به قرار گرفتن سیلندرها در آرایشی منظم کنار هم است. این آرایش توسط بلوک سیلندر تنظیم می‌شود. به این صورت که بلوک سیلندر را که قطعه‌ای ساخته شده از چدن ریخته‌گری است، به گونه‌ای طراحی می‌کنند که ضمن دارا بودن فضاهای لازم برای نصب دیگر اجزا و مجراهای مورد نیاز عبور روغن و مایع خنک‌کننده، سوراخ‌هایی استوانه‌ای شکل درون خود دارد. این استوانه‌های توخالی دیواره سیلندرها را تشکیل می‌دهند. سیلندر که با قرار گرفتن واشر سرسیلندر و سرسیلندر روی بلوک و تکمیل دیواره‌ها شکل می‌گیرد، محفظه احتراق را تشکیل می‌دهد که پیستون در آن بالا و پایین رفته و ضمن فراهم آوردن تراکم لازم از مخلوط سوخت و روغن برای ایجاد احتراق، نیروی ایجاد شده از انفجار را نیز به سایر قسمت‌ها منتقل می‌کند.

اجزایی که روی بلوک سیلندر سوار می‌شوند

همانطور که گفته شد، بلوک سیلندر به عنوان تکیه‌گاه اجزای دیگر موتور مورد استفاده قرار می‌گیرد. مانند اسکلت که اعضا و بخش‌های مختلف روی آن تکیه کرده و بدن انسان شکل می‌گیرد، بلوک نیز به موتور شکل و ساختار متحد می‌دهد. ساختمان این اسکلت، پیش از سوار شدن بخش‌های متفاوت، پر از حفره‌ها و مجاری مختلف است. اما طراحی هیچ‌یک از آن‌ها بی‌هدف و بیهوده نبوده و هریک از آن‌ها کارایی خاص خود را دارند. برخی از آنها مسیر عبور آب و روغن هستند و برخی دیگر محل نصب اجزای مختلف. اجزای اصلی که روی بلوک سیلندر سوار می‌شوند به شرح زیر هستند:

کارتل روغن

انتهای بلوک سیلندر یا در واقع زیر آن نصب می‌شود. این قطعه که نام صحیح آن کارتر است ضمن محافظت از میل‌لنگ روغن موتوره داغ خارج شده از موتور را درون محفظه مخصوص خود نگه می‌دارد تا پیش از بازگشت به موتور به دمای مناسب برسند. کارتل بعد از بلوک بزرگترین بخش حجمی موتور است.

سرسیلندر

روی بلوک سوار شده و به وسیله کپه‌هایی به آن چفت می‌شود. معمولا از جنس بلوک سیلندر است و اجزایی مانند سوپاپ‌ها و شمع‌ها روی آن سوار می‌شوند.

واشر سرسیلندر

بین سرسیلندر و بلوک قرار می‌گیرد و سیلندرها را عایق بندی می‌کند. معمولا با وجود قابلیت ارتجاعی از استحکام لازم نیز برخوردار است و مقاومت دمایی بالایی دارد.

میل‌لنگ

بین کارتل و بلوک قرار می‌گیرد. در واقع زیر بلوک بخشی طراحی شده است که مخصوص قرار گرفتن میل‌لنگ است و پس از سوار شدن میل‌لنگ کارتل زیر آن نصب می‌شود. میل‌لنگ ضمن انتقال نیروی ایجاد شده از احتراق درون سیلندرها به چرخ‌ها، حرکت رفت و برگشتی موتور را به حرکت چرخشی تبدیل می‌کند. این نیرو توسط شاتون که به پیستون متصل است به میل‌لنگ منتقل می‌شود.

سینی موتور

این قطعه که فلزی یا پلاستیکی است جلوی بلوک نصب می‌شود. زنجیر تایم، دنده میل‌لنگ، دنده میل سوپاپ و مانیفولدهای سوخت روی این سینی سوار می‌شوند. علاوه‌بر این سینی از موتور در برابر وزن وارده از سوی دیگر اجزا و ضربات محافظت می‌کند.

فلایویل

در پشت بلوک سیلندر به گونه‌ای نصب می‌شود که با انتهای میل‌لنگ در ارتباط است. این قطعه که یک دیسک گردان چدنی است چرخ لنگر نیز نامیده می‌شود. فلایویل در موتور حرکت میل‌لنگ را تنظیم می‌کند.

اجزای جزئی و کوچک دیگری که روی بلوک نصب شده و به سایر قطعات  اصلی کمک می‌کنند نیز شامل واتر پمپ، پمپ بنزین و فیلتر روغن و پایه آن می‌شود. این قطعات معمولا توسط واشرها به صورت جداگانه و مجزا عایق‌بندی می‌شوند. همچنین بلوک سیلندر قطعات دیگری مانند پیستون و شاتون را درون خود جای می‌دهد.

گروه صنعتی ایران خودرو خبر از تولید و عرضه تیپ جدید و ارتقا یافته هایما اس۷ پلاس با نام هایما S7 پرو داد. این کراس اور محبوب قرار است از ماه آینده با موتور قوی‌تر و آپشن‌های جدید ترمز پارک برقی و صندلی برقی سرنشین جلو روانه بازار شده و جایگزین تیپ پلاس شود.

به گزارش آیس پارتس به نقل از ایکوپرس، خودروی جدید هایما S7 پرو با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و بهبود مصرف سوخت، در خط تولید ایران‌خودرو خراسان تولید می‌شود. این خودرو که ارتقا یافته مدل S7 پلاس است، با مصرف سوخت کم‌تر و امکانات بیش‌تری عرضه خواهد شد مدیرعامل ایران خودرو خراسان، با اشاره به استراتژی‌های گروه صنعتی ایران‌خودرو برای ارائه یک محصول جدید در هر سال، از عرضه هایما S7 پرو در پاییز امسال خبر داد.

بیژن زاهدی‌فرد افزود: هایما S7 پرو که در حال حاضر در مرحله پیش‌تولید قرار دارد، با بهره‌گیری از پیشرانه ۱.۵ لیتری توربو با پاشش مستقیم (GDI)، توان تولیدی ۱۸۸ اسب بخار و گشتاور ۲۸۰ نیوتن متر را دارد. این ویژگی‌ها باعث افزایش ۱۰ درصدی توان و ۱۸ درصدی گشتاور نسبت به مدل قبلی شده و در نتیجه شاهد کاهش هفت درصدی مصرف سوخت در این محصول جدید خواهیم بود.

وی همچنین به استفاده از گیربکس جدید شش‌سرعته اتوماتیک DAE در هایما S7 پرو اشاره کرد و افزود: این خودرو مجهز به سیستم هشدار تعویض دنده (GSI) و ترمز پارک برقی است. همچنین، صندلی سرنشین جلو به صندلی برقی چهار جهته ارتقا یافته است. این خودرو، پاییز امسال به سبد محصولات گروه صنعتی ایران خودرو افزوده خواهد شد.

مشخصات فنی، امکانات و ویژگی‌های هایما S7 پرو

هایما S7 پرو از نظر طراحی ظاهری هیچ تفاوتی با هایما S7 پلاس ندارد و تنها نوشته Pro و GDI روی درب صندوق آن اضافه شده است؛ به نظر می‌رسد طراحی قدیمی این خودرو ضعف اصلی آن در برابر محصولات دیگر چینی باشد. در قسمت داخلی نیز هایما S7 پرو همچنان بدون تغییر بوده و با همان داشبورد و کلاستر عرضه می‌شود؛ تنها تغییر مربوط به حذف اهرم ترمز دستی و جایگزینی آن با دکمه می‌شود.

هایما S7 پرو مجهز به موتور ۴ سیلندر ۱.۵ لیتری توربو است که از تکنولوژی پاشش سوخت مستقیم بهره می‌برد. این موتور می‌تواند حداکثر ۱۸۸ اسب بخار قدرت و ۲۸۰ نیوتن متر گشتاور تولید کند. این خروجی از طریق یک جعبه دنده ۶ سرعته اتوماتیک AT نسل جدید به چرخ های جلو منتقل می‌شود. پیش از این موتور ۱.۸ لیتری توربو با یک گیربکس ۶ سرعته اتوماتیک بر روی هایما نصب بود و می‌توانست ۱۷۰ اسب بخار قدرت و ۲۳۰ نیوتون متر گشتاور تولید کند.

هایما S7 پرو در بخش امکانات ایمنی و رفاهی به جز در دو مورد ترمز پارک برقی و صندلی برقی شاگرد با تیپ قبلی هایما تفاوتی ندارد. از جمله امکانات این خودرو می‌توان به ترمز دیسکی جلو و عقب، سیستم‌های پایداری خودرو در هنگام ترمزگیری (EBD،ABS، HSA، ESP، TCS)، چهار کیسه هوای ایمنی (سرنشینان و جانبی جلو)، فرمان کمکی برقی، تهویه مطبوع اتوماتیک، صفحه نمایش لمسی ۸ اینچی، پنل لمسی ۸ اینچی کنترل سیستم تهویه، مسیریاب، میرورلینک و بلوتوث، آینه‌های جانبی تاشوی برقی، آینه وسط ضد انعکاس نور با قابلیت نمایش فاصله عقب تا مانع و نمایش فشار باد تایرها، فرمان چرمی با کلیدهای کنترلی، دوربین ۳۶۰ درجه، سنسور دنده عقب، کروز کنترل، صندلی برقی ۸ حالته راننده و ۴ حالته برقی سرنشین جلو، سنسور نور و باران و دکمه و ورود بدون کلید و ترمز پارک برقی اشاره کرد.

جلوبندی از مهم‌ترین سیستم‌های فنی خودرو است که حساسیت‌های خاص خود را هم دارد. در واقع به مجموعه‌ سیستم چرخ و سیستم تعلیق خودرو که هر کدام از اجزا و قسمت‌های مختلفی برخوردارند جلوبندی گفته می‌شود. در این میان سیستم فرمان نیز به نوعی جلوبندی را تکمیل می‌کند. تمام قطعات و بخش‌های جلوبندی مربوط به هر یک از این سیستم‌ها هم که باشند به نوعی با یکدیگر در ارتباطند و برعملکرد یکدیگر تاثیر مستقیم دارند. گاهی ممکن است برخی قطعات نیز از اجزای هر دو سیستم جلوبندی محسوب ‌شوند و در هر دو نقشی کلیدی ایفا ‌کنند.

یکی از این قطعات سگ دست یا سگدست است که در کنار شغال دست وظایف خود را در جلوبندی و مجموعه‌ سیستم فرمان و تعلیق انجام می‌دهد. این دو قطعه که اسامی عجیب و غیر معمولی هم دارند برای تعمیرکاران آشنا و شناخته هستند. اکنون می‌خواهیم به بررسی این سگ‌ دست و عملکردش بپردازیم. در پایان اشاره‌ای هم به نقش مهم شغال‌ دست شده است.

سگ دست چیست و چه وظایفی دارد؟

سگ دست را می‌توان در واقع یکی از اجزای سیستم چرخ خودرو دانست که وزن اتاق و بدنه را به زمین و چرخ‌ها منتقل می‌کند. این قطعه که به نشیمنگاه چرخ نیز معروف است روی محور فرمان که اکسل یا سیبک است نصب می‌شود و چرخیدن چرخ‌ها حول این محور را ممکن می‌سازد. این قطعه‌ فلزی کوچک و ارزان نقشی محوری در جلوبندی خودرو ایفا می‌کند. به این ترتیب که مانند یک لولا، نقطه‌ اتصال دیسک‌های ترمز، کمک فنرها و اتصالات آن‌ها شده و این قطعات را به هم مرتبط می‌سازد.

هندلینگ راحت خودرو کاملا وابسته به کیفیت عملکرد جلوبندی آن است و سگ دست تقریبا کلیدی‌ترین بخش جلوبندی محسوب می‌شود که بخشی از اجزای چرخ و سیستم تعلیق روی آن بسته می‌شود. سگدست را از جنس چدن به روش ریخته‌گری می‌سازند. وظایف سگ‌دست به صورت اجمالی به این شرح است:

• نگهداری چرخ‌ها
• نقطه‌ تلاقی دیسک‌های ترمز، فرمان، توپی و دیگر اتصالات چرخ‌ها
• محل اتصالات میل کمک در سیستم تعلیق مک‌فرسون
• به حرکت درآوردن چرخ‌ها در مسیر مورد نظر راننده
• لولایی برای چرخیدن چرخ روی محور فرمان
• وسیله‌‌ای برای یاتاقان بندی چرخ حول محورش

سگ‌ دست به وسیله یک پین نسبتا بزرگ روی محور خودرو لولا می‌شود و به این ترتیب قابلیت حرکت نسبت به آن را پیدا می‌کند. در این میان دو سر خود سگ دست نیز متحرک است و قابلیت حرکت به چپ و راست را دارد. سگ دست خود توسط کمک‌ها و سیبک‌ها به طبق وصل می‌شود.

انواع سگ دست

سگ دست برای خودروهای مختلف در اندازه‌های متفاوت تولید می‌شود و با توجه به موقعیت قطعاتی که به بازوهای آن متصل می‌شوند، زوایای این بازوها از یکدیگر نیز ممکن است در مورد خودروهای مختلف تغییر کند. بنابراین هنگام تهیه‌ این قطعه باید با توجه به مدل خودرو اقدام به تهیه‌ آن کرد. اما به غیر از این تفاوت، سگ‌ دست چرخ‌های جلو با سگدست چرخ‌های عقب متفاوت است. چرا که سگ‌ دست‌های چرخ جلو وظیفه‌ زاویه دادن به آن‌ها را نیز برعهده دارند، اما چرخ‌های ثابت عقب نیاز به بازوی فرمان پذیر سگ دست ندارند.

آشنایی با سگ دست چرخ جلو

سگ دست چرخ جلو نقش یک رابط برای انتقال قدرت گیربکس به چرخ‌ها را نیز برعهده دارد. بنابراین قطعاتی که به آن وصل می‌شوند عبارتند از:

∗ پلوس و کاور پلوس

پلوس که وظیفه‌ انتقال قدرت گیربکس به چرخ‌ها را دارد در مرکز سگ دست سوار شده و سپس کاور پلوس که وظیفه‌ جلوگیری از نشست آلودگی‌ها و گرد و خاک روی محل اتصال پلوس و سگدست را دارد روی این دو را می‌پوشاند. این کاور نیز از جنس لاستیکی و ارتجاعی است و در مرکز سگ دست نصب می‌شود.

∗ بلبرینگ چرخ

بلبرینگ که خود دو بخش ثابت و متحرک دارد به نحوی روی سگ دست سوار می‌شود که امکان تحرکش حفظ شود. به این ترتیب که بخش متحرک به وسیله‌ دو ردیف ساچمه امکان چرخش و حرکتش را نسبت به قسمت ثابت حفظ می‌کند و بخش ثابت نیز با پیچ و مهره به سگ دست وصل می‌شود. ۴ سوراخ روی بازوهای سگ دست جهت اتصال بخش ثابت بلبرینگ تعبیه می‌شود و در صورت رزوه شدن آن نیازی به مهره برای محکم کردن این پیچ‌ها نیست.

∗ دیسک ترمز

این قسمت نیز که روی بخش متحرک بلبرینگ سوار می‌شود و به صورت مداوم با چرخش چرخ‌ها حرکت می‌کند دارای کاوری است که این کاور روی سگ دست سوار می‌شود.

بنابراین به این ترتیب روی سگدست چرخ جلو ابتدا کاور دیسک ترمز، سپس بلبرینگ و پس از آن دیسک ترمز سوار می‌شوند. این قطعات که به‌ترتیب و پشت هم قرار دارند ارتباط سگ دست و رینگ و لاستیک را نیز از طریق دیسک برقرار می‌کنند.

آشنایی با سگ دست چرخ عقب

در این مجموعه از پلوس و اتصالات آن و بلبرینگ و پیچ و مهره‌هایش خبری نیست. به همین نسبت بازوهای اتصال بلبرینگ نیز از این قطعه حذف می‌شوند. بنابراین ظاهر آن به شکل مخروطی درمی‌آید. این سگ دست‌ها برای تحرک چرخ‌های عقب در خودروها دو دیفرانسیل به نوعی طراحی می‌شوند که پلوس از مرکز آن‌ها گذر کند.

علائم خرابی سگ دست

سگدست از جمله قطعات کم استهلاک خودرو است که معمولا در اثر ضربه، فشار یا دلایلی نظیر این که عموما در اثر تصادف ایجاد می‌شود، آسیب می‌بیند. بیشترین تاثیر خرابی و آسیب سگ دست روی زاویه‌ی چرخ‌ها نمایان می‌شود. به این ترتیب که فرمان تمایل به کشیده شدن و چرخیدن به یک سمت را دارد. این حالت ممکن است موجب آسیب به طبق‌ها و فنرها شده و تنظیم جلوبندی را نیز به طور کامل به هم بریزد. از آنجا که سگدست قطعه‌ای ارزان‌قیمت و در دسترس است و تعویض آن نیز چندان پر دردسر نیست در این مواقع پیشنهاد به تعویض آن می‌شود.

شغال دست چیست؟

این قطعه که به علت شکل ظاهری‌اش به این نام خوانده می‌شود وظیفه‌ انتقال نیرو به سگ دست را دارد. در واقع شغال دست به سگ دست در انجام وظایفش کمک می‌کند به این ترتیب که سیبک فرمان، میل فرمان و میل کمک توسط شغال دست به سگدست متصل می‌شود. شغال دست نیز مانند سگ دست از جنس چدن است و احتمال شکستن آن در اثر ضربه یا فشار وجود دارد که در این صورت تعویض آن توصیه می‌شود.

خودروهای مدرن امروزی، راهکارهای تازه‌ای برای جلوگیری از سرقت ارائه می‌کنند. یکی از این امکانات هم ایموبلایزرها (Immobilizer) هستند. ایموبلایزر خودرو در واقع، سیستمی ضدسرقت است که با وجود آن امکان استارت‌زدن خودرو برای سارق و روشن‌کردنش وجود ندارد.

عملکرد ایموبلایزر خودرو چگونه است؟

بسیاری از خودروهای مدرن مجهز به سوئیچ‌های ایموبلایزر هستند. با وجود آنها، قفلی نرم‌افزاری روی رایانه خودرو گذاشته می‌شود. در نتیجه، روشن‌شدن موتور ممکن نخواهد بود. به‌عبارت ساده‌تر، قفل نرم‌افزاری تعبیه‌شده روی خودرو مانع از روشن‌شدن موتور می‌شود.

تا زمانی که قفل نرم‌افزاری باز نشود، خودرو استارت نمی‌خورد و روشن نمی‌شود. سوئیچ را که می‌چرخانید، تنها در صورتی خودرو روشن می‌شود که کد ورودی با کد تعیین‌شده در بخش نرم‌افزاری خودرو یکسان باشد. فقط سوئیچی می‌تواند خودرو را روشن کند که دارای کد یا همان رمز مشابه رمز موجود در برنامه رایانه‌ای وسیله باشد.

برد الکترونیک یا UCH وظیفه کنترل تجهیزات ایموبلایزر را به‌عهده دارد. آنتن ترانسپاندری هم در سیستم موجود است که کد ثبت‌شده در رایانه را دریافت می‌کند و آن را به UCH انتقال می‌دهد. رایانه خودرو یا ECU هم کد یکسان با سوئیچ را در خود ذخیره کرده است و آن را برای مقایسه در اختیار UCH قرار می‌دهد.

با بازشدن سوئیچ، سیستم کنترل تجهیزات یا همان UCH به‌کمک میدان مغناطیسی از چیپی در ECU درخواست ارائه کد ثبت‌شده را می‌کند. میدان مغناطیسی مذکور هم به‌وسیله یک ترانسپاندر ایجاد می‌شود. اطلاعات میان چیپ و سوئیچ را ترانسپاندر تبادل می‌کند. رایانه که کد را در خود ذخیره دارد، آن را برای UCH می‌فرستد. اگر کدها با یکدیگر مطابقت داشته باشند، موتور مجوز روشن‌شدن را از ECU می‌گیرد.

سیستم ایموبلایزر چه بخش‌هایی دارد؟

سیستم ایموبلایزر خودرو بخش‌های مختلفی دارد:

• بورد موجود در سوئیچ خودرو ؛
• حافظه سوئیچ؛
• بورد ایموبلایزر در زیر فرمان؛
• قفل نرم‌افزاری موجود در رایانه خودرو.

خودروهای مجهز به این سیستم در زمان تولید، روی سوئیچ خود رمز مخصوصی دریافت می‌کنند. این رمز با سیستم ضدسرقت هم‌خوانی دارد. با چرخش سوئیچ، اطلاعات کد پردازش می‌شود و مقایسه‌ای برای بررسی یکسان‌بودن کد رمز ورودی و کد موجود در رایانه خودرو صورت می‌گیرد.

اگر مطابقتی میان کدها وجود نداشته باشد، خودرو روشن نخواهد شد. با خرید خودرویی مجهز به این سیستم، در صورت درخواست شما و احراز هویت، کد مربوط به سوئیچ در اختیارتان قرار می‌گیرد.

انواع ایموبلایزر

با توجه به نوع دستگاه فعال‌کننده، تمام دستگاه‌های ایموبلایزر را می‌توان به موارد زیر تقسیم کرد:

ایموبلایزرهای مبتنی بر تماس

ایموبلایزرهای مبتنی بر تماس به انواعی گفته می‌شود که برای خلع سلاح خودرو به فعال‌سازی دستی نیاز دارند. می‌توان دستگاه‌های مبتنی بر تماس را به روش کلیک بر روی دکمه مخصوص نصب شده، با وارد کردن دستی کد، با استفاده از کارت کلید، ریموت کنترل از راه دور و… فعال کرد.

بدون نیاز به تماس

دستگاه‌هایی که صرف‌نظر از اقدامات مالک در حالت خودکار کار می‌کنند، ایموبلایزرهای بدون تماس هستند. ایموبلایزرهای بدون تماس به‌محض ورود به خودرو، با استفاده از یک چراغ ویژه به شعاع تشخیص، به‌طور خودکار مالک را تشخیص می‌دهند. بیشتر اوقات، صاحب خودرو با ایموبلایزر بدون تماس، حتی متوجه نمی‌شود که چنین وسیله‌ای در خودروی او درحال کار است.

در حالت جزئی‌تر، ایموبلایزر به انواع زیر تقسیم می‌شود:

ایموبلایزر دوربرد بدون تماس

این نوع ایموبلایزر، ابزاری کاربردی و  مناسب با برد پنج تا ده متر است. گیرنده در فضای زیر پیشرانه نصب شده است و فرستنده جمع‌وجور آن جدا از کلیدهای خودرو پوشیده شده و از فاصله دور قابل خواندن است. این دسته از ایموبلایزرها به عملکرد ضدسرقت مجهز هستند و در صورت اقدام به ورود اجباری به خودرو با اعمال خشونت‌آمیز علیه راننده، در لحظه معینی پیشرانه را خاموش می‌کند.

ایموبلایزر کوتاه برد بدون تماس

در این مدل، بلوکِ خواندن در فضای زیر پیشرانه قرار دارد. راننده با سوار شدن به خودرو، فرستنده را به مکان خاصی می‌آورد و پیشرانه را روشن می‌کند. هر بار که خودرو را روشن می‌کنید باید این کار را انجام دهید. نقطعه ضعف اصلی این نوع ایموبلایزر این است که هر بار برای شروع کار باید در عملکرد ایموبلایزر دخالت کنید.

ایموبلایزر تماسی

این دستگاه به وسیله نوعی برچسب و ریدر اینترکام کار می‌کند. گیرنده در فضای پیشرانه نصب شده است و برای روشن کردن خودرو باید برچسب را روی ریدر قرار دهید. نکته منفی این ایموبلایزر  این است که باید به همراه کلید ماشین نگه داشته شود و اینکه هرکسی آن را در اختیار داشته باشد، به ماشین نیز دسترسی کامل دارد.

ایموبلایزر با کنترل قفل کاپوت

مدل‌های خاصی از ایموبلایزرهای بدون تماس، قفل الکترومکانیکی کاپوت را هم دارند. هنگامی که برچسب در ناحیه دید گیرنده قرار می‌گیرد، قفل باز می‌شود. بعضی از دستگاه‌ها می‌توانند مالک را با اثر انگشت تشخیص دهند.

نقش امنیتی ایموبلایزر در خودرو چیست؟

ایموبلایزرها می‌توانند اقدامات زیر را در راستای تأمین امنیت خودرو انجام بدهند:

• قطع جرقه شمع‌ها؛
• جلوگیری از پاشش سوخت؛
• قطع برق پمپ بنزین و انژکتورهای خودرو؛
• قطع‌کردن برق با چرخش سوئیچ.

در صورت دسترسی غیرمجاز به خودرو، ایموبلایزر مداخله می‌کند. این سیستم ضدسرقت با تحت‌نظرداشتن سیستم سوخت رسانی، سیستم جرقه‌زنی شمع‌ها و موتور استارت مانع از دزدیده‌شدن خودرو می‌شود.