بلاگ

در این مطلب به بررسی ویژگی‌ها و مزایا و معایب پیشرانه‌های V8 میل‌لنگ تخت و میل‌لنگ صلیبی خواهیم پرداخت تا ببینیم کدام‌یک بهتر است.

V8 یکی از پراستفاده‌ترین پیشرانه‌های پرفورمنس بالای جهان است و صدای عمیقی دارد که قلب شما را در سینه به تپش می‌اندازد و سرها را می‌چرخاند. بااین‌حال، صدای همهٔ موتورهای V8 شبیه هم نیست و هشت سیلندرهای اروپایی صدای کاملاً متفاوتی نسبت به نمونه‌های آمریکایی دارند. دلیل این تفاوت قطعه‌ای بنام میل‌لنگ و تفاوت در طراحی آن است. موتورهای آمریکایی به‌طور سنتی از میل‌لنگ صلیبی استفاده می‌کنند درحالی‌که موتورهای اروپایی معمولاً به میل‌لنگ تخت مجهز هستند؛ اما این میل‌لنگ‌ها چه تفاوتی باهم دارند؟ چطور میل‌لنگ تخت باعث تولید صدای متفاوتی نسبت به میل‌لنگ صلیبی می‌شود و کدام‌یک بهتر است؟

میل‌لنگ چیست؟

پیش از آنکه به تفاوت میل‌لنگ تخت و صلیبی بپردازیم ابتدا بهتر است ببینیم میل‌لنگ چیست و چه کاری انجام می‌دهد. این یک شافت در پایین موتور است که پیستون‌ها به آن متصل هستند و خروجی نهایی پیشرانه را به گیربکس تحویل می‌دهد. درواقع، میل‌لنگ حرکت رفت و برگشتی پیستون‌ها را به حرکت چرخشی تبدیل می‌کند. در میل‌لنگ صلیبی، هر بار که میل‌لنگ ۹۰ درجه می‌چرخد، یکی از سیلندرها شلیک می‌شود. میل‌لنگ صلیبی فقط در پیشرانه‌هایی با مضرب ۸ قابل‌استفاده است اما نیازی نیست الزاماً ترکیب V شکل داشته باشد. این یعنی موتورهای هشت سیلندر خطی، V16 و حتی هشت سیلندر خطی هم می‌توانند از این نوع میل‌لنگ استفاده کنند. برای موتورهای V8 در سراسر جهان میل‌لنگ صلیبی بسیار متداول‌تر است و موتورهای V8 تولید انبوه مثل ۵ لیتری فورد، همی کرایسلر و حتی ۶.۲ لیتری M156 مرسدس در SLS AMG همگی میل‌لنگ صلیبی هستند.

در میل‌لنگ تخت اما به ازای هر ۱۸۰ درجه‌ای که میل‌لنگ می‌چرخد، یک پیستون شلیک می‌شود. در موتورهای V8 از میل‌لنگ تخت کمتر استفاده می‌شود اما برخلاف میل‌لنگ صلیبی، از میل‌لنگ تخت می‌توان در همهٔ پیشرانه‌ها استفاده کرد و همهٔ موتورهای چهار سیلندر از این نوع میل‌لنگ استفاده می‌کنند. در گذشته، موتورهای V8 میل‌لنگ تخت فقط توسط اروپایی‌ها ساخته می‌شدند و به‌عنوان‌مثال، تمام پیشرانه‌های فراری و همین‌طور موتور ۳.۸ لیتری مک‌لارن از MP4 12C تا P1 میل‌لنگ تخت بودند اما طی چند سال اخیر، خودروسازان آمریکایی هم سراغ این نوع طراحی رفته و موتور ۵.۲ لیتری موستانگ شلبی GT350 و ۵.۵ لیتری کوروت Z06 از نوع میل‌لنگ تخت است.

کدام‌یک بهتر است؟

یکی از ویژگی‌های مثبت موتورهای V8 میل‌لنگ صلیبی، صدای جذابی است که به خدایان قدرت و گشتاور ادای احترام می‌کند! اما علاوه بر صدای باشکوه، هشت سیلندرهای میل‌لنگ صلیبی عملکرد نرمی هم دارند و با شلیک یک سیلندر در هر ۹۰ درجه، چرخشی ثابت و کارکردی آرام خواهند داشت. نکتهٔ مهم اینکه به دلیل منظم بودن فرکانس شلیک سیلندرها، موتورهای V8 میل‌لنگ صلیبی گشتاور بالایی تولید می‌کنند که از دورهای پایین در دسترس است. به همین دلیل است که موتور همی خودروهای دوج و کرایسلر از همان ابتدا گشتاوری کوه افکن را در اختیار راننده می‌گذارد و به‌راحتی تایرها را به دود سفید تبدیل می‌کند.

بااین‌حال، موتورهای میل‌لنگ صلیبی مشکلاتی هم دارند. این موتورها برای اینکه کارکرد نرمی داشته باشند به وزنه‌های تعادل نیاز خواهند داشت. بدون این وزنه‌ها، تکان‌های ناشی از چرخش میل‌لنگ صلیبی باعث لرزش موتور خواهد شد. این وزنه‌ها اما سنگین هستند و به وزن میل‌لنگ اضافه می‌کنند. به دلیل همین جرم اضافی، موتورهای میل‌لنگ صلیبی خیلی سریع دور نمی‌گیرند و ردلاین نسبتاً پایینی دارند. همچنین میل‌لنگ صلیبی و وزنه‌های تعادل آن به فضای بیشتری نیاز دارد و اندازهٔ موتور را بیشتر می‌کند. از سوی دیگر، موتورهای میل‌لنگ تخت به‌طور ذاتی متعادل هستند و می‌توانند بدون وزنه‌های سنگین کار کنند؛ بنابراین، جرم چرخشی میل‌لنگ کاهش پیدا می‌کند و باعث می‌شود موتور سریع‌تر پاسخ دهد. به همین دلیل، موتورهای میل‌لنگ تخت ردلاین بسیار بالاتری نسبت به نمونه‌های میل‌لنگ صلیبی دارند.

به‌عنوان‌مثال، ردلاین موتور موستانگ GT350 به ۸,۲۰۰ rpm می‌رسد درحالی‌که این رقم برای موستانگ GT تنها ۷ هزار rpm است. ردلاین موتورهای میل‌لنگ تخت فراری حتی از ۹ هزار rpm هم بیشتر است. همچنین به دلیل فقدان وزنه‌های تعادل، موتورهای میل‌لنگ تخت جمع‌وجورتر هستند که امکان نصب روی خودروهای کوچک‌تری را فراهم می‌کند. بااین‌وجود، این موتورها هم نقاط ضعف خاص خود را دارند. به دلیل چرخش ۱۸۰ درجه‌ای میل‌لنگ برای شلیک هر پیستون، این پیشرانه‌ها لرزش بیشتری دارند و خیلی آرام کار نمی‌کنند. البته هرچه دور موتور بالاتر برود شرایط بهتر می‌شود اما در دورهای پایین لرزش زیاد است. بزرگ‌ترین مشکل موتورهای میل‌لنگ تخت اما کمبود گشتاور است. به دلیل زاویهٔ بیشتر بین شلیک سیلندرها، این موتورها گشتاور کمتری تولید می‌کنند.

نتیجه‌گیری

با توجه به اینکه موتورهای میل‌لنگ تخت و میل‌لنگ صلیبی هرکدام مزایا و معایب خود را دارند، نمی‌توان به‌طور قاطع گزینهٔ برتر را انتخاب کرد اما مزیت‌های میل‌لنگ تخت یعنی اندازهٔ جمع‌وجورتر، کاهش اینرسی و کاهش جرم دورانی، پررنگ‌تر هستند. این نوع موتور هرچند مشکلاتی دارد اما مقابله با این مشکلات آسان‌تر و با روشی ساده‌تر انجام می‌شود. برای مقابله با ارتعاش بالا از دسته‌موتورهای فعال استفاده می‌شود و در عصر توربوشارژر، حتی موتورهای میل‌لنگ تخت هم می‌توانند گشتاور دور پایین بسیار زیادی تولید کنند؛ بنابراین، موتورهای V8 میل‌لنگ صلیبی هرچند متداول‌تر هستند اما از لحاظ فنی نمونه‌های میل‌لنگ تخت برتری دارند. بااین‌حال، ازآنجایی‌که در رابطهٔ خیلی از ما با خودرو عشق و احساس جریان دارد، هرچند موتور میل‌لنگ تخت از لحاظ فنی برتر است اما نادیده گرفتن غرش و صدای جذاب V8 میل‌لنگ صلیبی دشوار است.

دوست دارید دنده‌های گیربکس خودرو چگونه تعویض شوند؟ طرفدار گیربکس‌های دستی هستید یا اینکه ترجیح می‌دهید این کار را خود گیربکس انجام دهد؟ برخلاف چیزی که برخی ماشین بازها اظهار می‌دارند، گیربکس‌های اتوماتیک مدرن نیز می‌توانند تجربه سواری لذت بخشی را فراهم سازند. یکی از فاکتورهایی که می‌تواند روی گیربکس انتخابی خریداران تأثیرگذار باشد طرز رانندگی فرد و همچنین محل زندگی او است. افرادی که به حد کافی خوش‌شانس هستند تا بتوانند بخش اعظم زمان خود را در جاده‌های خالی و پر پیچ و خم بگذرانند، احتمالاً بی ام و M2 با گیربکس دستی را ترجیح خواهند داد؛ اما اگر فردی بخش اعظم روز را در ترافیک‌های شهری می‌گذراند به احتمال زیاد یک گیربکس اتوماتیک نرم را انتخاب خواهد کرد حتی اگر خودروی او یک محصول پرفورمنس و اسپرت باشد.

شاید هم همانند بسیاری از افراد هم طرفدار گیربکس دستی هستید و هم گیربکس اتوماتیک. ما ارتباط مکانیکی راننده با خودرو و تعویض دستی دنده‌ها حتی در خودروهایی که ادعای پرفورمنس بودن ندارد را دوست داریم؛ اما شما چقدر می‌توانید دنده‌ها را به نرمی تعویض کنید؟ بهترین زمان تعویض دنده برای کسب حداکثر شتاب چه زمانی است؟ چگونه می‌توانید معکوس دهید تا خودرو به خوبی در جاده حرکت کند؟ تمامی این موارد روی انتخاب گیربکس تأثیرگذار هستند.

باید دانست گیربکس‌های اتوماتیک نیز بسیار عالی عمل می‌کنند. کافی است یک گیربکس مدرن را تست کرده و تحت تأثیر عملکرد آن در تعویض دنده‌ها و میزان پیشرفتش در ۲۰ سال اخیر قرار گیرید. سرعت تعویض دنده‌ها در این گیربکس‌ها بهبود یافته و برخی از آن‌ها حتی دارای ۱۰ دنده هستند که باعث کاهش مصرف سوخت می‌شوند. برنامه‌ریزی این گیربکس‌ها نیز به حدی خوب است که دلیلی برای تعویض دستی دنده‌ها وجود نخواهد داشت. حتی گیربکس‌های اتوماتیک سنتی نیز با رقیبی به نام گیربکس‌های دوکلاچه مواجه شده‌اند. این گیربکس‌ها برای پر کردن فاصله بین نمونه‌های اتوماتیک و دستی ظهور کرده‌اند و اگرچه گیربکس دوکلاچه ای همچون PDK پورشه بسیار عالی عمل می‌کند اما اگر ساعات زیادی را در ترافیک سپری می‌کنید بهتر است به سراغ گیربکس‌های اتوماتیک سنتی با مبدل گشتاور بروید؛ اما اگر سرعت رسیدن از یک نقطه به نقطه دیگر اولویت اصلی است گیربکس PDK برنده بازی خواهد بود.

دسته کراس‌اوورهای کامپکت را می‌توان پررقابت‌ترین دسته‌بندی بازار خودرو در تمام دنیا دانست. همین موضوع سبب شده تا مونتاژکنندگان و واردکنندگان ایرانی هم بیشتر تمرکز خود را به این دسته معطوف کنند. هوندا وزل (Honda Vezel) یکی از ژاپنی‌های این دسته است که معین خودرو آن را به سامانه یکپارچه آورده تا به‌واسطه نام هوندا بتواند سهم مناسبی از این بازار جذاب به دست آورد

معرفی هوندا وزل

هوندا وزل وارداتی به ایران، سومین نسل کراس اوور هوندا وزل است که از سال ۱۹۹۸ در بازارهای جهانی با نام هوندا HR-V حضور دارد. هوندا با معرفی نسخه ۲۰۲۱ وزل توجه همگان را به این کراس‌اوور جلب کرد که البته همه آن‌ها مثبت نبودند! طراحی آینده‌نگر نمای جلو، یکی از موضوعاتی بود که زیاد به آن پرداخته شد و ما هم در ادامه مطلب به آن می‌پردازیم. «معین خودرو» متولی واردات وزل به بازار ایران است و آن را به‌عنوان یک کراس‌اوور کوچک، کارآمد و مدرن معرفی می‌کند. در ادامه مطلب قرار است این خودرو را بررسی کنیم تا ببینیم این ادعا تا چه حد درست است!

مشخصات ظاهری هوندا وزل (Vezel)

طراحی هوندا وزل ممکن است از دید برخی جذاب و از دید برخی عجیب و از دید برخی هم هر دو باشد! اما قبل از پرداختن به جزئیات بیایید نگاهی به ابعاد این محصول ژاپنی داشته باشیم. طول وزل برابر با ۴۳۸ سانتی‌متر و عرض و ارتفاع آن هم به ترتیب ۱۷۹ سانتی‌متر و ۱۵۹ سانتی‌متر است. با توجه به این اعداد، می‌توان گفت که وزل در دسته کراس‌اوورهای کوچک قرار می‌گیرد و از لحاظ ابعاد، شباهت‌های زیادی به تویوتا CHR دارد.

بررسی طراحی هوندا وزل وارداتی از نمای جلو

همان‌طور که قبلا گفتیم، طراحی وزل کمی عجیب است. زمانی که هوندا خودروی وزل را معرفی کرد، طرفداران آن شوکه شدند و مهم‌ترین دلیل آن هم طراحی نمای جلوی خودرو بود. جلوپنجره بدون قاب وزل، نوارهایی افقی دارد که می‌خواهند با بقیه قسمت‌های خودرو ادغام شوند، اما چندان موفق نبوده‌اند! البته، طراحی این قسمت در رنگ‌های تیره خودرو بهتر از آب درآمده و خوب به نظر می‌رسد.

موضوع بعدی، شباهت زیاد طراحی کلی نمای جلو و به‌خصوص چراغ‌های وزل با هیوندای توسان است. نوار کرومی معروف و قطور محصولات هوندا، حالا جای خود را به یک نوار کرومی باریک داده است که دو چراغ اصلی را به هم متصل می‌کند.

طراحی نمای جلوی هوندا وزل مدرن است و تا حدودی تهاجمی به نظر می‌رسد که با احتمال بسیار بالا موردپسند بازار ایران خواهد بود.

بررسی طراحی هوندا وزل وارداتی از نمای کناری

در نمای جانبی، یک کراس‌اوور کوپه را می‌بینید که با حجم‌پردازی مناسب و دقیق، سعی می‌کند باپرستیژ به نظر برسد که واقعا هم موفق شده است. اگر از نظر شما فونیکس FX یا گک GS3 طراحی خیلی شلوغی دارند، پس احتمالا وزل را دوست داشته باشید. رینگ‌های ۱۷ اینچی هوندا وزل هم به نوبه خود طراحی جالبی دارند اما به نظر شما، آیا به‌اندازه رینگ‌های ۱۸ اینچی فونیکس FX یا گک GS3 جذاب هستند؟

یک نکته جالب در نمای جانبی هوندا وزل، یکپارچه شدن دستگیره درهای عقب با پنجره‌هاست که قبلا هم نمونه آن را در کراس‌اووری مانند تویوتا CHR دیده بودیم.

بررسی طراحی هوندا وزل وارداتی از نمای عقب

نمای عقب هوندا وزل هرکسی را به‌شدت یاد مازراتی لوانته می‌اندازد! فرم چراغ‌های خطر، نوار کرومی که چراغ‌ها را به هم متصل می‌کند و حتی فرم و نحوه جاگیری چراغ‌های شب‌رنگ تا حد زیادی شبیه لوانته است. البته تفاوت‌هایی هم وجود دارد؛ مثلا گرافیک چراغ‌ها مدرن‌تر و جذاب‌تر از لوانته است و چراغ‌ها به‌هم‌پیوسته طراحی شده‌اند تا از ترندهای روز جا نمانند.

نمای عقب هوندا وزل دوست‌داشتنی‌تر از نمای جلوی آن است و یکی از دلایل آن هم مشخص بودن حجم‌پردازی‌های روی گلگیرها در این نماست.

مشخصات فنی وزل ۲۰۲۱

هوندا وزل یک کراس‌اوور اقتصادی است و قسمت مشخصات فنی جایی است که به‌خوبی می‌توانید این موضوع را ببینید. هوندا وزل زیر کاپوت خود یک موتور ۴ سیلندر۱.۵لیتری تنفس طبیعی دارد که حدود ۱۲۴ اسب بخار قدرت و ۱۴۵ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کند.همان‌طور که از یک کراس‌اوور اقتصادی انتظار می‌رود، وزل هم به گیربکسCVT  مجهز شده که نیرو را به چرخ‌های جلو می‌فرستد

با اینکه مشخصات فنی هوندا وزل در سطح متوسطی است، اما در سیستم قوای محرکه فناوری‌های جالبی دارد. مثلا فناوری I-VTEC هوندا وزل زمان‌بندی و عملکرد سوپاپ ها را بهتر می‌کند در کنار آن سیستم کمکی پیشرفته Eco-Drive را داریم که نقطه ایده‌آلی بین قدرت و کارایی ارائه می‌دهد. گیربکس CVT وزل هم کاملا با پیشرانه هماهنگ است و چه در هنگام شروع حرکت و چه در هنگام شتاب‌گیری، بهترین استفاده را از گشتاور ارائه می‌دهد. با این همه، از وزل انتظار چالاکی چشم‌گیری نداشته باشید. شتاب ۰ تا ۱۰۰ این کراس‌اوور حدود ۱۱.۵ ثانیه است که عددی متداول و کاملا متوسط در این دسته‌بندی محسوب می‌شود.

فکر می‌کنید سواری هوندا وزل چطور است؟

سیستم تعلیق در محور جلو از نوع مک فرسون و در محور عقب از نوع نیمه‌مستقل تورشن‌بیم است. با اینکه سیستم تعلیق پیشرفته‌ای در این کراس‌اوور کوچک دیده نمی‌شود، اما در اکثر مواقع سواری واقعا نرم است؛ حتی نرم‌تر از برخی از کراس‌اوورهای چینی با سیستم تعلیق مولتی‌لینک! هوندا وزل بیشتر از اینکه این نرمی را مدیون سیستم تعلیق خود باشد، مدیون صندلی‌های جادویی (Magic Seats) خود است که به نرمی و راحتی معروف هستند. مصرف سوخت خودرو هم خوب است و براساس اعلام هوندا، در هر ۱۰۰ کیلومتر، ۶.۳ لیتر مصرف می‌کند. البته این عدد، میزان مصرف بهینه در جاده است و مصرف سوخت در جاده‌های شهری به‌طور محسوسی بیشتر است.

در مجموع، هوندا وزل چه از لحاظ عملکرد و چه از لحاظ کیفیت سواری، کاملا راضی‌کننده است؛ هرچند که نمی‌تواند شما را به «ایول» گفتن وادار کند!

یک خودرو از هزاران قطعه ریز و درشت که در هماهنگی کامل با یکدیگر کار می‌کنند تشکیل شده است. این قطعات در عین اینکه هماهنگ با یکدیگر کار می‌کنند اما دارای آب‌بندی یا مهر و موم هستند که این امر مانع از ورود آب، مایعات و روغن‌ها به بخش‌هایی می‌شود که نباید در آنجا حضور داشته باشند. واضح است که حضور چنین موادی در بخش‌های حیاتی یک خودرو باعث وارد شدن آسیب‌های زیادی به وسیله نقلیه خواهد شد. از جمله قطعاتی که وظیفه آب‌بندی بخش‌های مختلف یک خودرو را بر عهده دارند می‌توان به کاسه نمد اشاره کرد؛ اما کاسه نمد ماشین چیست و چه کاربردی دارد؟ برای دانستن پاسخ این سؤالات همراه ما باشید.

کاسه نمد ماشین چیست؟

کاسه نمد ماشین که با عبارت انگلیسی Radial shaft seal شناخته می‌شود قطعه‌ای است که برای آب‌بندی قطعات دوار و چرخشی همچون شفت بکار می‌رود. از جمله شناخته‌شده‌ترین کاسه‌نمدهای بکار رفته در وسایل نقلیه می‌توان به کاسه نمد فرمان، کاسه نمد پمپ هیدرولیک و اکسل و… اشاره کرد. نمونه‌های اولیه این قطعه از نمد برای درزگیری و آب‌بندی قطعات استفاده می‌کردند اما با پیشرفت تکنولوژی شاهد استفاده از متریال دیگری هستیم. همان‌طور که می‌دانید سایش و برخورد قطعات متحرک پیشرانه با یکدیگر سبب ایجاد گرما و اصطکاک می‌شود و برای کاهش دما و اصطکاک از روغن استفاده می‌شود تا قطعات آسیب نبینند. البته که این روغن نباید به سایر بخش‌ها وارد شود و به همین خاطر از کاسه نمد استفاده می‌شود.

کاربرد کاسه نمد در خودرو

کاسه نمد جدای از وظیفه اصلی خود که همان آب‌بندی و درزبندی قطعات است وظایف دیگری نیز دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به جلوگیری از ورود آلودگی و گردوغبار به درون قطعات، جلوگیری از ورود آب به قطعات و ترکیب شدن با روغن، جلوگیری از نشتی روغن و کاهش اصطکاک و دما اشاره کرد. در حقیقت تمامی وظایف این قطعه مهم ذیل همان آب‌بندی و جلوگیری از نشتی مایعات مهم خودرو قرار می‌گیرند و بنابراین باید گفت کاسه نمد نقش مهمی در کارکرد صحیح خودرو بر عهده دارد.

اجزا و ساختار کاسه نمد

باید گفت کاسه نمد علیرغم ظاهر نسبتاً ساده‌ای که دارد از پیچیدگی خاصی برخوردار است و همین موضوع باعث قیمت بالای آن می‌شود. بسته به محل و هدف استفاده، کاسه نمد در انواع گوناگونی تولید می‌شود اما کاسه نمد ماشین در کل از سه بخش مهم فنر، نمد و واشر تشکیل شده است که در ادامه به توضیح هریک از آن‌ها می‌پردازیم:

• نمد

این بخش کاسه نمد به خاطر تحمل گرما و فشار بالا از جنس مواد مستحکم همچون لاستیک، سیلیکون و حتی چرم ساخته می‌شود.

• فنر

فنر کاسه نمد از جنس فلز است و بین نمد و واشر قرار می‌گیرد. دلیل استفاده از این قطعه نیز خاصیت ارتجاعی خواهد بود تا باعث شود قطعه موردبحث در محل خود قرار گیرد و آب‌بندی را به نحو احسن انجام دهد. شایان ذکر است محل استفاده از کاسه نمد روی جنس فنر انتخابی تأثیر خواهد داشت.

• واشر

واشر در بخش داخلی کاسه نمد ماشین قرار می‌گیرد و باعث چسبندگی کامل کاسه نمد به دیواره شفت می‌شود. همچنین واشر از ایجاد اصطکاک بین قطعات جلوگیری خواهد کرد.

انواع کاسه نمد خودرو

انواع مختلفی از کاسه‌نمدها در وسایل نقلیه بکار می‌روند و جنس و ابعاد هریک از آن‌ها با توجه به قطعات دیگر و هدف از استفاده متفاوت خواهد بود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین کاسه‌نمدهای خودروها اشاره می‌کنیم:

کاسه نمد پلوس

پلوس قطعه‌ای است که نیروی تولیدی پیشرانه را از دیفرانسیل گرفته و نهایتاً به چرخ‌ها می‌رساند. در حقیقت یک سمت پلوس به دیفرانسیل و سمت دیگر آن به چرخ‌های محرک خودرو متصل است. پلوس در جایگاه اتصال به چرخ‌های خودرو حالتی متحرک و مفصل مانند داشته و دلیل چنین طراحی‌ای نیز آزادی عمل بیشتر و جلوگیری از شکستگی آن است؛ اما کاسه نمد پلوس در محل اتصال پلوس و دیفرانسیل قرار می‌گیرد و باعث جلوگیری از نشت روغن دیفرانسیل یا گیربکس می‌شود. وظیفه دیگر کاسه نمد ماشین نیز ممانعت از ورود گردوخاک و آلودگی به مجموعه پلوس خواهد بود.

کاسه نمد گیربکس

از جمله مهم‌ترین کاسه‌نمدهای بکار رفته در خودروها می‌توان به کاسه نمد گیربکس اشاره کرد. همان‌طور که می‌دانید گیربکس دارای تعداد زیادی چرخ‌دنده است که سرعت و گشتاور خودرو را تنظیم می‌کنند. به دلیل وجود قطعات متحرک زیاد در گیربکس به روغن زیادی جهت روان کاری و کاهش دما نیاز خواهد بود. در اینجا از کاسه نمد گیربکس برای جلوگیری از نشت روغن استفاده می‌شود. این قطعه معمولاً در شفت‌های ورودی و خروجی گیربکس نصب می‌شود.

کاسه نمد میل‌سوپاپ

کاسه نمد میل‌سوپاپ در محل اتصال یاتاقان میل بادامک، بادامک‌ها و تسمه تایم نصب می‌شود تا از ورود روغن به سر سیلندر و خود تسمه تایم جلوگیری کند. به دلیل گرما و فشار بالا، این قطعه از جنس مواد مقاوم و بادوام ساخته می‌شود.

کاسه نمد میل‌لنگ

پیش از این در پدال به میل‌لنگ و اهمیت آن در خودرو پرداخته‌ایم. این قطعه که برای تبدیل حرکت خطی پیستون به حرکت چرخشی بکار می‌رود از دو کاسه نمد استفاده می‌کند تا از نفوذ روغن به سایر بخش‌ها از جمله شفت خروجی گیربکس و مجموعه کلاچ جلوگیری شود.

در صورت خراب بودن کاسه نمد چه آسیبی به خودرو وارد می‌شود؟

همان‌طور که گفته شد مهم‌ترین وظیفه کاسه نمد ماشین ایجاد آب‌بندی و جلوگیری از نشت مایعات به سایر بخش‌هاست. واضح است که با خرابی این قطعه شاهد نشتی روغن و یا آب خواهیم بود که این امر می‌تواند مشکلاتی را برای قطعات مهم خودرو ایجاد کند. از جمله این مشکلات می‌توان افزایش اصطکاک و داغ کردن قطعات، کمبود روغن دیفرانسیل و گیربکس، ورود خاک و گردوغبار به پلوس و… اشاره کرد. درصورتی‌که کاسه نمد خراب تعویض نشود امکان از کار افتادن قطعات یاد شده وجود خواهد داشت.

عواملی که سبب خرابی کاسه نمد ماشین می‌شوند

عوامل متعددی بر طول عمر کاسه نمد و خرابی آن تأثیر دارند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• استفاده از متریال بی‌کیفیت برای تولید کاسه نمد ماشین
• عدم نصب صحیح کاسه نمد در جایگاه مخصوص خود
• آسیب دیدن چرخ‌دنده‌ها
• خرابی واشر کاسه نمد
• عدم وجود روغن کافی در دیفرانسیل

اگرچه عوامل گوناگونی در شدت گیری این پدیده نقش دارند اما وسایل نقلیه نیز به سهم قابل‌توجهی از آلودگی هوا را به خود اختصاص می‌دهند. برای کنترل میزان آلایندگی خودروها، تست و بررسی روتین آن‌ها انجام می‌گیرد و این فرایند در کشور ما با نام معاینه فنی شناخته می‌شود. البته معاینه فنی تنها برای بررسی میزان آلایندگی وسایل نقلیه نیست و تست و آزمایشی برای تشخیص سلامت همه‌جانبه خودرو به شمار می‌رود.

در معاینه فنی خودرو علاوه بر وضعیت ظاهری و شیشه‌های خودرو، آزمون‌های آلایندگی، چراغ‌های جلو، سنجش هم‌راستایی چرخ‌ها، کارایی کمک‌فنرها، کارایی سیستم ترمز، سنجش وضعیت اتصالات فرمان و جلوبندی و بازدید زیر بندی انجام می‌شود. با توجه به اینکه قیمت خودرو و به تبع آن قیمت قطعات در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته بنابراین احتمال دارد برخی مالکان در تعمیر خودروی خود تعلل داشته باشند که این موضوع در زمینه اخذ معاینه فنی مشکلاتی را به وجود خواهد آورد.

چنانچه خودرو در یک یا چند مرحله از آزمون‌های این مراکز به دلیل نقص فنی رد شود، مالک موظف است برای رفع عیب یا عیوب خودرو به تعمیرگاه‌های معتبر رجوع کند؛ در صورت رفع نواقص فنی پس از مراجعه مجدد برچسب معاینه فنی خودرو صادر می‌شود. آزمون آلاینده‌ها در بدو ورود خودرو به سالن معاینه فنی، اندازه‌گیری میزان آلاینده‌های حاصل از احتراق پیشرانه را بیان می‌کند؛ اما در سال 1403 و بر اساس قوانین کدام خودروها باید معاینه فنی دریافت کنند؟ با ما همراه باشید تا پاسخ این سؤالات را بیابید.

کدام خودروها باید معاینه فنی دریافت کنند؟

بر اساس قانون موجود، تمامی خودروهای سواری تولید داخلی و وارداتی که عمر آن‌ها بیشتر از ۴ سال باشد ملزم به دریافت معاینه فنی هستند. به این ترتیب مالکان خودروهای تولید داخل مدل ۱۳۹۸ و قبل از آن به همراه خودروهای وارداتی سال ۲۰۱۹ می‌بایست به محض تمام شدن اعتبار برگه معاینه فنی کنونی به مراکز معتبر مراجعه کرده و نسبت به اخذ معاینه فنی اقدام نمایند. نکته قابل‌ذکر اینکه خودروهای عمومی تولید سال ۱۴۰۰ و قبل از آن نیز موظف به دریافت معاینه فنی خواهند بود. طبق قانون هر خودرویی که فاقد معاینه فنی معتبر باشد توسط پلیس راهور اعمال قانون خواهد شد.

لازم به ذکر است مالکان خودروهای دوگانه‌سوزی که عمر مخزن آن‌ها از ۶ سال گذشته است علاوه بر معاینه فنی عادی می‌بایست تست هیدرو استاتیک مختص مخزن گاز CNG را نیز انجام دهند. درصورتی‌که عمر مخزن گاز خودرو کمتر از ۶ سال باشد تنها بازدید چشمی انجام می‌شود و بعد از تائید می‌توانند از خودرو استفاده کنند. در بخش خودروهای سنگین نیز محصولاتی که عمر زیر یک سال دارند نیازی به دریافت معاینه فنی نخواهند داشت اما خودروهایی با عمر حداکثر ۱۰ سال اعتبار معاینه فنی ۶ ماه خواهند داشت و درصورتی‌که عمر خودروی سنگین از ۱۰ سال بیشتر باشد معاینه فنی آن‌ها با اعتبار ۳ ماهه صادر خواهد شد.

یکی از لوازم مصرفی خودرو که نقش مهمی در انتقال قدرت پیشرانه به چرخ ها دارد صفحه کلاچ است.در خودروهای گیربکس دستی یکی از پدال‌های مهم زیر پای راننده پدال کلاچ خواهد بود. ساده‌ترین و معمول‌ترین کاربرد کلاچ تعویض دنده است اما باید دانست کلاچ ارتباط بین پیشرانه و گیربکس را برقرار می‌کند و بدون آن حرکت خودرو ممکن نخواهد بود. در حقیقت این قطعه مهم نیروی تولیدی را از میل‌لنگ گرفته و آن را به سمت چرخ‌ها می‌فرستد. از جمله قطعات مهم کلاچ می‌توان به فلایویل، صفحه، دیسک، فنر خورشیدی و پدال کلاچ اشاره کرد. در این نوشتار ما می‌خواهیم به نشانه های تمام شدن صفحه کلاچ خودرو، زمان تعویض و… بپردازیم.

علائم خراب شدن صفحه کلاچ خودرو

همان‌طور که گفته شد کلاچ خودرو نیز همانند هر قطعه مصرفی دیگری طول عمر مشخصی دارد و با گذشت زمان نشانه های خرابی و تمام شدن آن بروز خواهد کرد؛ اما چه عواملی نشان دهنده تمام شدن صفحه کلاچ و فرا رسیدن زمان تعویض آن هستند؟

• سفت شدن پدال کلاچ

از جمله اولین علائم نشان دهنده خرابی یا تمام شدن صفحه کلاچ می‌توان به سفتی پدال اشاره کرد.

• حرکت فنری پدال

با تمام شدن صفحه کلاچ و استهلاک آن پدال حالتی فنری پیدا خواهد کرد و از نرمی‌اش کاسته خواهد شد. در این صورت پا تقریباً به عقب پرتاب می‌شود و هنگام تعویض دنده‌ها نیز صدای بیشتری از پدال کلاچ به گوش می‌رسد.

• افت توان و قدرت پیشرانه

از دیگر نشانه های تمام شدن صفحه کلاچ می‌توان به افت قدرت و شتاب پیشرانه اشاره کرد. در این حالت احساس می‌شود پیشرانه تحت‌فشار قرار دارد و به اندازه‌ای که به پیشرانه فشار وارد می‌شود خودرو به جلو حرکت نمی‌کند.

• لرزش در شروع به حرکت

وقتی صفحه کلاچ خراب شده یا به پایان عمر خود برسد شاهد لرزش‌های زیادی در زمان شروع به حرکت خواهید بود.

• خاموش نشدن خودرو در دنده دو

زمانی که هنوز عمر صفحه کلاچ به پایان نرسیده باشد اگر خودرو را در دنده دو قرار دهید و پدال کلاچ را رها کنید خودرو خاموش خواهد شد اما در صورت خرابی آن خودرو در دنده دو خاموش نمی‌شود.

• جا نرفتن مناسب دنده‌ها

یکی از علت‌های جا نرفتن دنده‌های ماشین را می‌توان تمام شدن صفحه کلاچ دانست. در این حالت نرمی اولیه تعویض دنده‌ها وجود نخواهد داشت.

عوامل خراب شدن صفحه کلاچ

در بالا به نشانه های تمام شدن صفحه کلاچ اشاره کردیم اما می‌خواهیم به عواملی که باعث این وضعیت می‌شوند را نیز معرفی کنیم.

• رانندگی پرفشار و پرشتاب

پر واضح است که وارد کردن فشار غیرعادی به خودرو سبب استهلاک بالای آن و خرابی قطعات از جمله صفحه کلاچ خواهد شد. همچنین بهتر است در سربالایی‌ها از دنده مناسب با دور موتور استفاده کنید تا دیسک و صفحه تحت‌فشار قرار نگیرند.

• حمل بار و سرنشین زیاد

درصورتی‌که میزان بار و سرنشین خودرو بیشتر از حد مجاز باشد خودرو تحت‌فشار قرار خواهد گرفت و اکثر قطعات از جمله صفحه کلاچ زودتر مستهلک خواهند شد.

• تعویض نامناسب دنده‌ها

برخی رانندگان عادت دارند دنده‌ها را بدون گرفتن کلاچ انجام دهند و یا اینکه پدال را تا انتها نفشارند. واضح است که چنین کاری اثرات مخربی روی سیستم کلاچ خواهد گذاشت و به همین خاطر ضروری است برای تعویض دنده پا را تا انتها روی پدال کلاچ فشار دهید و تا زمانی که دنده تعویض نشده است پا را از روی پدال برندارید. همچنین درگیر بودن دائمی کلاچ نیز می‌تواند به تمام شدن سریع‌تر آن منتهی شود به این صورت که برخی رانندگان پای خود را حتی به‌صورت جزئی روی پدال کلاچ نگه می‌دارند غافل از اینکه چنین کاری علاوه بر کاهش عمر صفحه کلاچ سبب افزایش فاصله توقف خودرو نیز خواهد شد.

• نگه داشتن بیش از حد پدال کلاچ

برخی افراد به ویژه رانندگان تازه‌کار عادت دارند پای خود را زمان تعویض دنده بیش از حد روی پدال نگه دارند که این کار به مرور زمان از عمر صفحه کلاچ کم خواهد کرد. به همین خاطر توصیه می‌شود پس از تکمیل فرایند تعویض دنده حتماً پای خود را به‌طور کامل از روی پدال بردارید.

چندی است که عبارت استانداردهای ۸۵ گانه صنعت خودرو ذهن خریداران را درگیر کرده است. اگرچه رعایت استانداردهای تولید هر محصول به ویژه خودرو امری ضروری و حیاتی است اما خودروسازان به بهانه اعمال این استانداردها قیمت محصولات خود را شدیداً افزایش داده‌اند که این امر موجبات نارضایتی خریداران را فراهم کرده است. جدای از این بحث، زمانی که لیست استانداردهای ۸۵ گانه صنعت خودرو را نگاه کنید به مواردی همانند دی لایت یا چراغ رانندگی در روز و همچنین پوزیشن لامپ برخواهید خورد. پیش از این مقاله آموزشی جداگانه‌ای برای دی لایت یا چراغ‌های روز روشن در پدال کار کرده‌ایم و حالا می‌خواهیم پوزیشن لامپ را خدمت شما عزیزان معرفی کنیم.

پوزیشن لامپ چیست و چه مزایایی دارد؟

این ویژگی که روشن بودن دائمی چراغ‌های عقب نیز نام دارد به تازگی در خودروهای داخلی بکار رفته و جزو الزامات سازمان استاندارد است. پوزیشن لامپ عملی مشابه دی لایت را برای چراغ‌های عقب انجام می‌دهد به این معنی که در طول روز، چراغ‌های عقب خودرو به محض استارت زدن روشن خواهند شد تا خودرو بیشتر در معرض دید سایر کاربران جاده قرار گیرد و احتمال تصادفات کمتر شود.

همان‌طور که قبلاً درباره دی لایت گفته‌ایم، وجود چراغ‌هایی با روشنایی حتی در طول روز باعث کاهش میزان تصادفات خواهد شد و یافته‌های مؤسسات ایمنی نیز مؤید این نکته است. در بسیاری از کشورها نصب دی لایت در خودروهای تولیدی الزامی است و خودروهای داخلی نیز چنین تکنولوژی‌ای را به همراه دارند. البته پوزیشن لامپ در مقایسه با دی لایت کمتر فراگیر شده هرچند وجود آن باعث افزایش ایمنی خواهد شد. در واقع این ویژگی مکمل دی لایت است و باعث دید بهتر جلو و عقب خودرو می‌شود. در خودرویی که به پوزیشن لامپ یا ویژگی روشن بودن دائمی چراغ‌های عقب مجهز باشد به محض استارت زدن چراغ‌های عقب روشن خواهد شد.

از جمله مزایای این تکنولوژی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش ایمنی و کاهش احتمال تصادفات

استفاده از دی لایت و پوزیشن لامپ باعث می‌شود رانندگان دیگر حتی در طول روز خودروها را بهتر تشخیص دهند و این امر باعث جلب‌توجه آن‌ها و کاهش احتمال تصادفات خواهد شد.

• یادآوری به راننده برای خاموش کردن خودرو

یکی دیگر از مزایای پوزیشن لامپ این است که اگر راننده هنگام توقف برای انجام اموراتی همچون خرید و… خاموش کردن خودرو را فراموش کند، روشن ماندن پوزیشن لامپ به او چنین نکته‌ای را یادآوری خواهد کرد.

• روشن کردن چراغ‌های اصلی

معمولاً به دلیل وجود دی لایت و روشن بودن دائمی پشت آمپرها گاها رانندگان فراموش می‌کنند در زمان غروب چراغ‌های خودرو را روشن کنند، به همین خاطر وجود ویژگی موردبحث باعث خواهد شد خودرو قابل‌رؤیت باشد

رانندگی‌کردن و یادگرفتن مهارت‌های مختلف آن یک طرف است و توجه‌کردن به کارکرد و ایمنی بخش‌های مختلف خودرو هم یک طرف. یعنی اگر بناست که پا به دنیای رانندگان بگذارید، باید علاوه بر اینکه رانندگی‌کردن را خوب یاد می‌گیرید، نکاتی درباره ایمنی و قطعات خودرو هم بدانید. مثلا برخی از نقص‌ها و مشکلاتی که در خودرو به‌وجود می‌آیند، امکان رقم‌زدن حوادث به‌شدت ناگوار را به همراه دارند. اگر با این دسته از نقوص و ایرادها آشنا باشید از دچارشدن به حوادثی که جان و سرمایه‌تان را تهدید می‌کنند در امان خواهید ماند. در ادامه این مقاله می‌خواهیم از ۱۰ نقص در خودرو بگوییم که اگر آنها را نادیده بگیرید یا تلاشی برای رفع‌شان به خرج ندهید، حوادثی فاجعه‌بار به همراه خواهند داشت. پس دقت کنید که بحث، بحثِ خیلی مهمی است.

۱. داغ‌شدن موتور خودرو

اگر رانندگی می‌کنید، بهتر است که ارتباط‌تان با خودرو را از حد تماس با گاز-کلاچ-ترمز- دنده و فرمان کمی بیشتر کنید. با خودرو معاشرت‌های بیشتری داشته باشید تا در صورت وجود ایرادات احتمالی و نقص در عملکرد، زودتر متوجه قضایا شوید و کاری برای پیش‌گیری از مشکلات انجام بدهید. مثلا هر چند وقت‌، یک‌بار به موتور سری بزنید و ببینید که اوضاعش به چه ترتیب است. اگر موتور خودرویتان بیش از حد داغ می‌شود، احتمال وقوع عواقب منفی به‌دنبال آن زیاد است. عواقب منفی مثل چی؟ امکان دارد که مایعات و سیالات خودرو دمای بسیار زیادی پیدا کنند و روی موتور یا سیستم اگزوز سرریز شوند. روغن‌ها و کولانت با دمای بسیار زیاد از جمله مایعاتی هستند که می‌توانند به چنین مسیری وارد و مشتعل شوند.

۲. فرسودگی کلاچ

بویی را در خودرو احساس می‌کنید؟ بویی که ابتدا به نظر می‌رسد از بیرون خودرو به درون می‌آید و سعی دارید که نادیده‌اش بگیرید؟ هر چه پیش‌تر می‌روید، همچنان بویی شبیه لاستیک‌سوخته رهایتان نمی‌کند؟‌ بله! متاسفانه دچار فرسودگی کلاچ شده‌اید. باید بدانید که عملکرد کلاچ وابسته به فرایند اصطکاک است. باید طوری با کلاچ رفتار کنید که نه به موتور فشار بیاید و نه سرنشینان اذیت شوند. یعنی نه کلاچ را به‌شدت فشار بدهید و نه حرکتی آرام و غیرعادی داشته باشید. زمانی که فشار بر کلاچ به‌شدت آرام است و در مقابل، پا را روی پدال گاز زیاد فشار می‌دهید، در حال تخریب و مسهتلک‌کردن کلاچ و ایجاد اختلال در فرایند اصطکاک آن هستید. کلاچ هم مانند سنباده است، اگر حالتی صاف پیدا کند دیگر فرایند ایجاد اصطکاک به‌درستی شکل نمی‌گیرد. تخریب و فرسودگی کلاچ همان است و بلندشدن بوی سوختگی از آن هم همان. سعی کنید که ضمن استفاده درست از این قطعه خودرو، حواستان به فرسودگی و بوی ناشی از آن و اقدام برای تعویض جمع باشد. در غیر این‌صورت در حین رانندگی، کار دست خودتان و سایر سرنشینان خواهید داد. بد نیست نگاهی هم به مقاله زمان تعویض صفحه کلاچ بیاندازید تا با فرآیند آن بیشتر آشنا شوید.

۳. کمبود روغن

زمانی که روغن‌کاری در خودرو متوقف می‌شود، موتور هم به اصطلاح خودمانی هَنگ می‌کند. نبود روغن موتور کافی یا فشار روغنی باعث تماس قطعات موتور با هم و ایجاد اختلال و توقف در عمکرد موتور می‌شود. متاسفانه باید بدانید که هیچ راهی برای تعمیر موتوری که از این راه تخریب و متوقف شده هم وجود ندارد. چاره چیست؟ جایگزین‌کردن موتور با موتوری دست‌دوم یا مشابه. موتور قبلی را هم باید روانه سطل زباله کنید. به‌همین سادگی و به همین دردناکی. پس کمبود روغن موتور و فشار روغنی را در نظر داشته باشید و به آن توجه کنید؛ یعنی زمانی که چراغ روغن موتور روشن می‌شود، قضیه را پشت گوش نیاندازید و پیگیری‌های لازم را داشته باشید.

فشار روغنی که در سیستم روغن‌کاری خودرو به‌وجود می‌آید، باعث می‌شود که روغن بر مقاومت خطوط انتقال خودرو فائق شود و قطعات را روغن‌کاری کند. حالا اگر فشار روغن کم شود، یعنی روغن کافی در سیستم نیست و موتور دیر یا زود دچار مشکل می‌شود. پس حواستان به کمبود روغن موتور خودرو باشد.

۴. هیدرولاک‌شدن موتور

آب باعث شکل‌گیری روستاها و تمدن و هزار و یک‌چیز مطلوب و مساعد در دنیا بوده و هست. اما نفوذ و رسوخ آن، همیشه نتایج خوبی به همراه ندارد. برای مثال، ورود آب به داخل سیلندر موتور می‌تواند مشکلات جبران‌ناپذیری به‌وجود بیاورد. به‌طور معمول، سیلندر موتور حاوی قطرات سوخت و هواست. هوا قابلیت فشرده‌سازی دارد، پس زمانی که از طریق پیستون‌ها فشرده می‌شود، فشار بالا می‌رود. اما آب را نمی‌توان فشرده و متراکم کرد. پس اگر پیستون تلاش کند که آب موجود در سیلندر را فشرده کند، همه قطعات مرتبط با پیستون که گران‌قیمت هم هستند، تخریب می‌شوند. در چنین شرایطی اصطلاحا موتور هیدرولاک می‌شود و آسیب‌هایی جدی برایش به‌وجود می‌آید.

۵. بدقلق‌شدن فرمان

در این بخش می‌خواهیم حواستان را به یکی از مهم‌ترین نقص‌های خودرو جلب و جمع کنیم: بدقلق‌شدن فرمان. اگر فرمان خودرو سفت شده، هرز حرکت می‌کند یا صداهای عجیبی از آن به گوش می‌رسد، حتما و قطعا باید موضوع را پیگیری کنید. فرمان خودرو با سیستم مکانیکی، هیدرولیکی و در خودروهای جدید، الکتریکی وسیله در ارتباط است. اگر این بخش به‌درستی کار نمی‌کند، شاید ریشه مشکل در هر یک از این سیستم‌های نام‌برده باشد. پس دقت کنید و سهل‌انگاری را کنار بگذارید و اگر فرمان‌دهی به فرمان از دست‌تان خارج شده، حتما قضیه را پیگیری نمایید. چون ممکن است که حوادثی تلخ و سخت برایتان رخ بدهد

۶. خراب‌شدن تسمه‌تایم

تسمه‌تایم داخل موتور خودروهای احتراقی است و میل‌لنگ را به میل سوپاپ وصل می‌کند. اگر تسمه‌تایم خراب شود، سوپاپ‌ها و پیستون‌ها هم دچار مشکل خواهند شد و با هم برخورد می‌کنند. نتیجه اتفاقاتی که تخریب تسمه‌تایم به همراه دارد، مختل‌شدن عملکرد صحیح موتور است. اگر تسمه‌تایم پاره شود، معمولا صدایی شبیهِ قیژژ…قیژژ از کاپوت به گوشتان خواهد رسید. در واقع، چنین صدایی ناشی از برخورد سوپاپ‌ها با پیستون است. زمان‌بندی باز و بسته‌شدن پیستون‌ها که دچار اخلال شود، موتور هم کم می‌آورد و آسیب می‌بیند. پس حواستان به تسمه‌تایم باشد تا از افت قدرت موتور و عواقب دیگر آن در امان باشید. خواندن مقاله زمان تعویض تسمه تایم به شما کمک می‌کند که آن را در زمان مناسبش عوض کرده و از بروز چنین اتفاقاتی جلوگیری کنید.

۷. خارج‌شدن دود از اگزوز

به اگزوز هم دقت زیادی داشته باشید. خروج دود در رنگ‌های مختلف می‌تواند وجود مشکلاتی جدی و قابل‌پیگیری را نشان بدهد. خروج سه رنگ دود را جدی بگیرید:

• دود سیاه
• دود سفید
• دود آبی

دود سیاه به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. پس حتما با مشاهده آن، باید پیگیری‌های لازم را انجام بدهید و به کارشناس مراجعه کنید. مثلا از جمله مشکلاتی که دود سیاه وجودشان را خبر می‌دهد، می‌توان به گرفتگی فیلتر هوا یا لوله‌های ورود و خروج هوا اشاره کرد. مخلوط‌شدن سوخت و هوا به شکلی نادرست در محفظه احتراق هم می‌تواند باعث تشکیل دود سیاه و خروجش از اگزوز شود. دلایل دیگری هم هست که نیاز به پیگیری جدی دارد.

دود سفید همیشه نشان از پیام صلحی از سوی قبایل سرخ‌پوستی نیست. در بحث خودرو، خروج چنین دودی می‌تواند نشان از مشکلاتی جدی باشد؛ وجود این دود یعنی مایع‌ خنک‌کننده وارد محفظه احتراق شده و می‌سوزد.

دود آبی چه چیزی را نشان می‌دهد؟ این یعنی روغن موتور داخل سیلندر می‌سوزد. کاری نداریم که استقلالی هستید یا پرسپولیسی؛ در هر حال، جدی‌نگرفتن دود آبی برایتان گران تمام می‌شود، چون در بعضی موارد موتور را کاملا خراب می‌کند.

۸. سوت‌کشیدن ترمز

اگر وقتی ترمز می‌کنید، لنت‌ها در جای مناسب قرار نگیرند یا لنت تمام شده باشد یا مشکل و آسیب دیگری در آن به وجود آمده باشد، صدایی از آن به گوشتان خواهد رسید که در واقع، زنگ خطری برای رسیدگی به اوضاع خودرویتان است. ترمز خودرو بسیار بسیار مهم است. اگر این قطعه دچار نقص باشد، ایمنی شما و سرنشینان دیگر به‌شدت به‌خطر می‌افتد. پس سوت‌کشیدن ترمز را بررسی و پیگیری کنید. بررسی دوره‌ای این قطعه از خودرو در صورتی که سوت نمی‌کشد هم ضروری است. یعنی حتما نباید صدای ترمز دربیاید که به آن توجه کنید. به شکل دوره‌ای آن را پیش متخصصان چک و بررسی نمایید تا خدای‌نکرده مشکلی پیش نیاید.

۹. نوسان نور چراغ‌ها

اگر نور چراغ‌های اصلی در هنگام شب و در زمانی که خودرو درجا کار می‌کند با نوسان روبه‌رو هستند، باید منتظر مشکلی اساسی در سیستم برق خودرو باشید. نوسان نور چراغ‌های خودرو در هنگام شتاب‌گیری هم نشانه خوبی نیست. جعبه فیوز را بررسی کنید و ببینید که مشکل از آنجاست یا خیر. اگر هم سردرنیاوردید یا کلا از برق خودرو چیزی نمی‌دانید، بهتر است که به سراغ تعمیرکاری حرفه‌ای بروید. این مشکل شوخی‌بردار نیست. اگر رسیدگی‌های لازم به مقوله نوسان نور چراغ‌ها صورت نگیرد، حتی امکان آتش‌سوزی در خودرو هم وجود خواهد داشت.

۱۰. وجود سروصدا یا لرزش

لرزش خودرو می‌تواند نشان از آسیب‌دیدگی کمک‌فنرها باشد. لرزیدن خودرو در کنار صداهایی که در هنگام عبور از دست‌اندازها می‌شنوید به شما به‌طور غیرمستقیم می‌گوید که باید به سمت تعمیرگاه روانه شوید. دلایل مختلفی می‌تواند موجبات سروصدا و لرزش در خودرو را فراهم کند: شاید مشکل از سیستم فرمان باشد. در هر حال، صدا و لرزش چیزهایی نیستند که به‌سادگی از کنارشان عبور کنید و آنها را به امان خدا بسپارید

در آخر

مشکلاتی را که درباره خودرو مطرح شد، حتما جدی بگیرید و پیگیری‌های لازم را برایشان انجام بدهید. جدی‌گرفتن نشانه‌ها می‌تواند شما را سریع و زود به مشکلی برساند که رهاکردن آن به حال خودش، ممکن است عواقب بسیار وحشتناکی به‌دنبال داشته باشد. حتی اگر نقص‌هایی که مطرح شدند، منجر به مشکلات و حوادث مختلف نشوند و سلامتی و ایمنی‌تان را به‌خطر نیاندازند، می‌توانند هزینه‌هایی گزاف روی دست‌تان بگذارند؛ چیزی که هیچ‌کس از آن استقبال نمی‌کند.

یکی از اتفاقات ترسناک و پر هزینه برای هر خودرویی آب روغن قاطی کردن است. آب روغن قاطی کردن به این معناست که روغن وارد چرخه آب می‌شود. در واقع هر زمانی در آب رادیاتور خودرو، مقداری روغن مشاهده کردید یعنی این اتفاق پرهزینه برای خودرو رخ داده است. این اتفاق معمولا به واشر سرسیلندر خودرو مربوط است.

همانطور که گفتیم آب روغن قاطی کردن اغلب به واشر سرسیلندر خودرو مربوط است. این قطعه بین سیلندر و سرسیلندرها قرار دارد به عبارتی واشر اتصال بین سیلندر با سرسیلندرها را برقرار می‌کند. این قطعه مرزی بین آب و روغن خودرو است و معمولا از فولاد، پنبه و مس ساخته می‌شود. اگر واشر سرسیلندر مشکل داشته باشد، مرز بین آب و روغن از بین می‌رود و روغن با خروج از مسیر خود وارد چرخه آب موتور می‌شود.

دلایل خراب شدن واشر سرسیلندر

سوختن یا خراب شدن واشر دلایل مختلفی دارد که می‌توان از آن جلوگیری کرد. مهمترین دلایل سوختن و خراب شدن واشر سرسیلندر:

جوش آوردن خودرو

جوش اوردن موتور خودرو به دلیل کم شدن آب رادیاتور رخ می‌دهد. همچنین اگر در فصل‌های گرم از ضد یخ استفاده نکنید احتمال جوش آوردن خودرو بسیار بالا می‌رود.

کار نکردن فن

فن وظیفه خنک کردن خودرو را به عهده دارد. اگر این عمل به درستی صورت نگیرد، دمای موتور بالا می‌رود و ممکن است علاوه بر جوش آوردن خودرو اتفاقات دیگری نیز رخ دهد.

تعمیرات نادرست

یکی از دلایلی که ممکن است سبب سوختن واشر سرسیلندر شود، تعمیر نادرست آن است. اگر تعمیرکار واشر سرسیلندر را به دقت در جای خود محکم نکرده باشد این قطعه به درستی کار نمی‌کند و سبب سوختن آن می‌شود. بنابراین بهتر است هنگام تعمیر قطعات مهم خودرو تعمیرکار حرفه‌ای انتخاب کنید.

 پایان عمر واشر سرسیلندر

برخی قطعات خودرو مصرفی‌اند در گذشت زمان از بین می‌روند. واشر سرسیلندر یکی از قطعاتی است که طول عمر مشخص دارد و هنگامی که عمرش تمام شود به درستی کار نمی‌کند. به همین دلیل لازم است که سرویس‌های دوره‌ای خودرو را جدی بگیرید.

علائم آب روغن قاطی کردن

• مشاهده روغن در رادیاتور خودرو
• سرد بودن رادیاتور هنگام کار کردن خودرو
• وجود بخار در در موتور
• تغییر شکل لوله‌های متصل به رادیاتور
• روشن نشدن خودرو در سرما و خارج شدن دود سفید از موتور

خروج دود سفید از خودرو و ارتباط آن با ‌آب روغن قاطی کردن

یکی از نشانه‌های خرابی واشر سرسیلندر خروج دود سفید و غلیظ از اگزوز است. این اتفاق به دلیل مخلوط شدن آب و مایع خنک کننده با بنزین پیش می‌آید. همچنین این نکته را به یاد داشته باشید که این نشانه به تنهایی نمی‌تواند نشانه معیوب بودن واشر سرسیلندر باشد. البته اگر نشانه‌هایی که در بالا ذکر شد را مشاهده کردید باید هرچه سریعتر نسبت به تعمیر خودرو اقدام کنید.

به یاد داشته باشید که در صورت مشاهده نشانه‌های آب روغن قاطی کردن نباید به حرکت خودرو ادامه دهید. همچنین بهترین راه برای جلوگیری از این اتفاق باید سرویس‌های دوره‌ای را جدی بگیرید و خودرو را به دست تعمیرکاران حرفه‌ای بسپارید.

احتمالا این بدترین کابوس هر راننده است؛ فکر کنید عجله دارید که به سر کار برسید، ناگهان متوجه می‌شوید خودرو روشن نمی‌شود! شاید بتوان گفت رایج‌ترین و درعین‌حال گران‌ترین علت روشن نشدن موتور خودرو، گیرپاژ یا قفل شدن آن است. در این صورت، صداهای غیرعادی و بلندی می‌شنوید و با اینکه باتری خودرو نو و باک پُر است، اما خودرو همچنان روشن نمی‌شود. همراه‌مان بمانید؛ در این مطلب علت‌های گیرپاژ موتور خودرو و کارهایی را که باید در صورت گیرپاژ یا قفل شدن موتور انجام دهید، بررسی می‌کنیم.

گیرپاژ یا قفل شدن موتور یعنی چه؟

قفل شدن موتور یک مشکل مکانیکی جدی است که به‌دلیل اصطکاک بیش‌ازحد اجزای داخلی موتور و کمبود شدید روغن اتفاق می‌افتد.

روغن؛ پیستون‌ها را روان می‌کند تا بتوانند در داخل سیلندرها حرکت کنند. بدون روغن، فلز روی فلز خراشیده می‌شود و گرمای زیادی ایجاد می‌کند. این اصطکاک و گرمای بیش‌ازحد، می‌تواند منجر به قفل شدن موتور، خرابی فاجعه‌بار و آسیب‌های زیادی به موتور خودرو شود. در چنین مواردی،‌ معمولا لازم می‌شود موتور به‌طور کامل تعویض شود. به همین خاطر، تعمیر و نگهداری مناسب خودرو، ازجمله تعویض منظم و کنترل سطح روغن، در جلوگیری از انسداد موتور و تضمین طول عمر موتور وسیله نقلیه بسیار اهمیت دارد.

چطور متوجه شویم موتور قفل شده است؟

مهم‌ترین نشانه موتور قفل‌شده این است که ماشین روشن نمی‌شود و موتور اصلا شروع به کار نمی‌کند. اگر موتور خودروی شما روشن نمی‌شود، احتمالاً نیازمند تعمیر است و متأسفانه هزینه تعمیر آن هم کم نیست.

علت گیرپاژ یا قفل شدن موتور چیست؟

قبل از هر کاری باید علت قفل شدن موتور را شناسایی کنید. موتور معمولا به سه دلیل اصلی قفل می‌کند: کمبود روغن، گردش نداشتن روغن و استفاده نکردن از خودرو به‌مدت طولانی. بااین‌حال، این دلایل فقط به روغن خودرو مربوط می‌شوند. دلایل دیگری مثل قفل‌های هیدرولاک و بخار هم می‌توانند باعث گیرپاژ موتور شوند. در ادامه تمامی علت‌های گیرپاژ یا قفل شدن موتوررا بررسی می‌کنیم.

۱. کمبود روغن

همان‌طور که گفتیم، اگر موتور روغن کافی نداشته باشد، درنهایت مسدود می‌شود. روغن لایه‌ای نازک بین دیواره‌های سیلندر و پیستون ایجاد می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد بدون داغ شدن زیاد، حرکت کنند. اگر این لایه نباشد، فلزها به هم خراشیده می‌شوند و اصطکاک به‌وجود آمده باعث ایجاد گرمای زیادی می‌شود.

کافی نبودن روغن، منجر به آسیب به میل‌لنگ، انتهای میله یا درپوش‌های اصلی می‌شود و موتور خودرو نمی‌تواند بدون آنها کار کند. همچنین، ممکن است میله‌ها به میل‌لنگ برخورد کنند که می‌تواند باعث شود پیستون‌ها از کنار بلوک به بیرون پرتاب شوند. در این صورت، هم خطرناک است و هم هزینه تعمیر آن بالا خواهد بود. اگر به‌طور منظم روغن را تعویض کنید، می‌توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید.

اما از کجا متوجه شویم مقدار روغن کم شده است؟

اگر متوجه این علائم شدید، یعنی روغن موتور خودرویتان کم است:

• بوی روغن سوزی ماشین؛
• گرمای بیش‌ازحد موتور؛
• روشن شدن چراغ هشدار روغن؛
• صدای تق تق خودرو؛
• افت عملکرد خودرو.

۲. حرکت نکردن روغن در بین قطعات

پمپ روغن، وظیفه پمپاژ روغن از مخزن گاز به اجزای مختلف را برعهده دارد. اگر پمپ روغن از کار بیفتد، روغن نمی‌تواند در بین قطعات حرکت کند و درنتیجه ممکن است موتور مسدود شود.

علائمی که نشان می‌دهد که پمپ روغن، خراب است، عبارتند از:

• افزایش دمای موتور؛
• ناک زدن خودرو؛
• روشن شدن چراع چک روغن.

اگر متوجه این علائم شدیم، چه کنیم؟

• پمپ روغن را در اسرع وقت تعویض کنید تا جلوی خسارت‌های بیشتر را بگیرید.
• فیلتر روغن خودرو را هم عوض کنید. این فیلتر، از رسیدن خاک، گرد‌وغبار و ذرات فلزات ساییده‌شده به موتور جلوگیری می‌کند.

۳. استفاده نکردن از خودرو به‌مدت طولانی

اگر موتور خودرو برای مدت طولانی بدون استفاده باشد، این امکان وجود دارد که در معرض خوردگی قرار گیرد. زنگ‌زدگی سیلندرها ممکن است باعث شود رینگ پیستون در جای خود گیر کند.

چگونه متوجه شویم که موتور به‌دلیل استفاده نکردن از خودرو به‌مدت طولانی، خراب شده است؟

• اگر چراغ‌های داخلی کار می‌کنند و سوئیچ در جای خود قرار می‌گیرد اما نمی‌چرخد، ممکن است موتور قفل کرده باشد.
• اگر هنگام چرخاندن سوئیچ، دود از قسمت‌های زیرین جلوی ماشین دیده شود،‌ ممکن است موتور یا استارت خراب باشند.

۴. موتور هیدرولاک شده

پیستون‌های موتور برای فشرده‌سازی ترکیبی از هوا و سوخت (نه آب) ساخته شده‌اند. بنابراین، اگر آب وارد سیلندر شود، ممکن است منجر به هیدرولاک شود و باعث توقف حرکت تمام قطعات شود. هرقدر سرعت خودرو بیشتر باشد، میزان آسیب بیشتر خواهد بود.

۵. قفل موتور به‌دلیل وجود بخار

اگرچه قفل موتور به‌دلیل وجود بخار آب چندان رایج نیست، اما به‌هرحال احتمال دارد که اتفاق بیفتد. این نوع قفل شدن موتور، ناشی از مشکل سیستم سوخت رسانی خودرو است و به‌دلیل داغ شدن بیش‌ازحد مایع داخل آن اتفاق می‌افتد. همه این‌ها باعث می‌شود مایع به گاز تبدیل شود و درنتیجه موتور قفل کند.

۶. گرم شدن بیش‌ازحد موتور

زمانی که موتور داغ می‌شود، قطعات آن منبسط می‌شوند. انبساط این قطعات، باعث اصطکاک بیش‌ازحدشان می‌شود و می‌تواند به خرابی موتور بینجامد.

یکی از راه‌های جلوگیری از این اتفاق، اطمینان از وجود مقدار مناسب مایع خنک‌کننده در موتور است. پیشنهاد می‌کنیم به‌طور منظم ماشین خود را به مراکز خدمات تعویض روغن ببرید تا مشکلات احتمالی را زودتر تشخیص دهند، خودرو را از نظر نشتی‌ها بررسی و در صورت نیاز، سطح مایعات خودرو را تنظیم کنند.

۷. پاره شدن تسمه تایم یا زنجیر تایم

این علت هم چندان رایج نیست، اما به‌هرحال امکان بروز آن وجود دارد.

تسمه تایم وظیفه باز و بسته کردن سوپاپ موتور در زمان مناسب را برعهده دارد تا فرایند احتراق انجام شود. برخی خودروها به‌جای تسمه تایم لاستیکی، از زنجیر تایم فلزی استفاده می‌کنند. ناگفته نماند که اگر تسمه یا زنجیر تایم از کار بیفتد، موتور گیر می‌کند.

برخی نشانه‌ها و علائم پارگی تسمه تایم یا زنجیر تایم عبارتند از:

• شنیدن صداهای تیک تیک؛
• نشت روغن؛
• سخت روشن شدن خودرو.

۸. رسوبات کربن

اگر موتور، قلب خودرو باشد و روغن خون آن، پس رسوب کربن می‌تواند مانند انسداد شریان باشد. اگر شریان مسدود شود چه اتفاقی می‌افتد؟ حمله قلبی! موتور ماشین هم به همین صورت است. احتراق نامناسب باعث به‌وجود آمدن کربن می‌شود. این کربن معمولاً در اطراف سوپاپ‌های ورودی، نازل‌های انژکتور، پیستون‌ها و محفظه‌های احتراق رسوب می‌کند. هر جایی که روغن نفوذ کند و بسوزد، امکان تجمع کربن وجود دارد.

تجمع کربن نه‌تنها منجر به کاهش مسافت پیموده‌شده بنزین و استفاده بیشتر از روغن می‌شود، بلکه امکان دارد به‌قدری ضخیم شود که پیستون‌ها نتوانند به‌درستی عمل کنند. این مسئله در طولانی‌مدت می‌تواند منجر به قفل شدن موتور شود.

علائم و نشانه‌های تجمع بیش‌ازحد کربن عبارتند از:

• سخت استارت خوردن؛
• دود سیاه اگزوز در زمان شتاب‌گیری؛
• روشن شدن چراغ چک موتور.